جهت تهیه مطالعات بازار و طرح توجیهی تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات سال 1401 (word و pdf) و با گزارش گیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ جواز تاسیس یا وام و تسهیلات بانکی ، این صفحه را مطالعه نموده و سپس با ما تماس بگیرید . ضمنا در صورت تمایل میتوانید طرح توجیهی تیپ تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات را ، صرفا جهت مطالعه ، از انتهای همین صفحه دانلود نمایید .دی آمونیوم فسفات نوعی کود فسفری می باشد ، که کاربرد عمده ای در صنایع کشاورزی دارد .

---

معرفی کود دی آمونیوم فسفات و کاربردهای آن

---

 

کود دی آمونیوم فسفات یکی از پرمصرف ترین کودهای شیمیایی فسفر در جهان است. کود دی آمونیوم فسفات معروف به DAP در واقع از دو ماده ای ساخته شده که هر یک به تنهایی به عنوان کود مورد استفاده قرار می گیرد.

این کود در نواحی و مواقعی که خاک دچار فقر ازت و فسفر باشد مورد مصرف قرار می گیرد. تراکم عناصر مغذی در این کود باعث شده که این کود جزء پرطرفدارترین کودها باشد و همواره جاذبه صادراتی بسیار مناسبی را دارا باشد.

کد آیسیک و تعرفه گمرکی دی آمونیوم فسفات :

نام محصول :  دی آمونیوم فسفات ( خلوص کمتر از 65٪ ( کد آیسیک : 2412612355 )  ( تعرفه گمرکی : 31054000 ) ( رده زیست محیطی : 6 )

نام محصول : دی آمونیوم فسفات ( خلوص بیش از 90٪ ) ( کد آیسیک : 2429412874 ) ( تعرفه گمرکی : 31054000 ) ( رده زیست محیطی : (6

متداول ترین فرم از دی آمونیوم فسفات به صورت 0  18 -46-معرفی شده که دارای 18 درصد نیتروژن ، 46 درصد ₅ P ₂ 0 و صفر درصد K ₂ O است .

تمامی میزان تولید فسفات آمونیوم جامد بر اساس این فرمول است . مقدار اندکی از دی آمونیوم فسفات تولیدی نیز به صورت 16-48-0 بوده که دارای 16 درصد نیتروژن است .

تمامی این دو گرید محصول ، از اسید فسفریک مرطوب تولید شده و عمدتا به عنوان کود مورد استفاده قرار می گیرند . بخش کمی از کود 18 – 46 - 0 به عنوان غذای حیوانات و احشام مورد استفاده قرار می گیرد .

نوع دیگر تولیدی از این کود با فرمول 21 – 53 - 0 که با اسید صنعتی تولید می شود، برای خاموش کننده های آتش و همچنین مواد کنترل کننده آتش به کار برده می شود.

در گمرک جمهوری اسلامی ایران برای کودهای فسفاته شماره تعرفه برابر با 3105300 است. در جدول زیر استانداردهای جهانی مورد استفاده دی آمونیوم فسفات گزارش شده است.

جدول استاندارد های دی آمونیوم فسفات :

 

 

---

خواص شیمیایی فیزیکی دی آمونیوم فسفات

---

 

دی آمونیوم فسفات در حالت جامد به صورت کریستال های سفید رنگ بوده که در حالت کودی از رنگ سبز متمایل به خاکستری یا قهوه ای برخوردار می باشند .

این ماده بی بو بوده و در صورت دقت زیاد ، بویی شبیه به آمونیاک دارد . آمونیوم فسفات ها کاملا در آب حل می شوند . این فسفات ها به دلیل آمونیاکی که دارند ، در نهایت اثر اسیدی بر خاک ها دارند ، حتی اگر واکنش اولیه DAP ، قلیایی باشد .

بالا بودن عیار با درجه کودی ، حلالیت عالی در آب ، امکان ساخت به اشکال دانه ای ، مایع و تعلیقی از محاسن عمده کودهای پلی فسفات ها است . سرعت هیدرولیز شدن پلی فسفات ها نسبت به ارتو فسفات ها در اکثر خاک ها بیشتر بوده ؛ ولی اندازه گیری اختلاف اثر آنها دشوار است.

در خاک های نواحی سرد به دلیل پایین بودن سرعت هیدرولیز ، پلی فسفات ها نامرغوب تر از ارتوفسفات ها می باشند. ترکیبات حاصله از پیروفسفات ها در خاک، مخصوصا در خاک هایی که محتوی کلسیم فراوان است ، نسبت به ترکیبات حاصله از ارتو فسفات ها دارای حلالیت کمتری می باشند ؛ اما این اختلاف ها در عملکرد چندان نقشی ندارد.

پلی فسفات های آمونیومی حاملین خوبی برای مواد غذایی کم نیاز بوده ولی چنین به نظر می رسد که تفکیک آنها منطقی نباشد.

در آزمایش های مزرعه ای برای مقایسه فسفات های آمونیومی و اسید فسفریک با سوپر فسفات ها از نقطه نظر تأمین فسفر برای گیاهان تفاوت عمده ای مشاهده نشده است.

 جدول خواص شیمیایی فیزیکی دی آمونیوم فسفات :

 

 

---

تفاوت واکنش های منو آمونیوم فسفات و دی آمونیوم فسفات

---

 

فرایندهای شیمیایی متعددی برای تولید آمونیوم فسفاتها بين آمونیاک و اسید فسفریک انجام می پذیرد. دو فرایند شیمیایی اصلی واکنش های تولید مونو آمونیوم فسفات و دی آمونیوم فسفات در رابطه های ( 1 ) و ( 2 ) نشان داده شده است.

واکنش مونوآمونیوم فسفات : NH ₃ +  H ₃ PO ₄ »  NH ₄ H ₂ PO ₄

واکنش دی آمونیوم فسفات :  NH ₃ +  H ₃ PO ₄ »  ( NH ₄ ) ₂ HPO ₄ ۲

تفاوت بین دو واکنش شیمیایی فوق ، در نسبت بین آمونیاک و اسید فسفریک در واکنش شیمیایی بوده به نحوی که در مونو آمونیوم فسفات این نسبت 1 به 1 و در دی آمونیوم فسفات این نسبت 2 به 1 است.

یکی از مهم ترین تفاوت ها مابین دی آمونیوم فسفات و مونو آمونیوم فسفات ، قدرت اسیدی آنها يا PH بوده به نحوی که میزان آن برای دی آمونیوم فسفات به میزان 8 و برای مونو آمونیوم فسفات در محدوده 3/5 است. این تفاوت در قدرت اسیدی و بازی ، منجر به تفاوت هایی در عملکرد آنها می شود.

 

---

مواد اولیه مورد نیاز جهت تولید دی آمونیوم فسفات

---

 

در این طرح ایجاد یک واحد دی آمونیوم فسفات با ظرفیت  15000تن در سال مورد بررسی قرارگرفته است.

ورودی های موردنیاز برای تولید یک تن کود DAP تقریبا 1/5 تا 2 تن سنگ فسفات ، 0/4 تن گوگرد ( S ) برای حل سنگ و  0/2تن آمونیاک است تغییر در عرضه یا قیمت هر یک از این ورودی ها بر قیمت و در دسترس بودن DAP تأثیر می گذارد .

محتوای بالای مواد مغذی DAP در کاهش حمل و نقل ، حمل بار و هزینه های استفاده مفید است DAP در بسیاری از نقاط جهان تولید می شود و یک کالای کودی است که به طور گسترده جهانی شده است .

آمونیاک و گوگرد موردنیاز این کارخانه را می توان از پتروشیمی خراسان دریافت نمود و برای دریافت اسید فسفریک موردنیاز این واحد می توان مستقیم خریداری نمود یا در کنار این واحد، کارخانه تولید اسید فسفریک ایجاد نمود . محصول موردنیاز (DAP) را می توان در کیسه های  20، 25 و 50 کیلوگرمی بسته بندی نمود.

 

---

فرایند تولید دی آمونیوم فسفات

---

مواد اولیه شامل ( آمونیاک ، اسید سولفوریک و اسید فسفریک ) وارد راکتور می شوند سپس مواد خروجی از راکتور وارد دانه بندی می شود سپس دانه های DAP وارد خشک کن شده و در آنجا رطوبت دانه های DAP کاسته می شود .

سپس دانه های تقریبا خشک وارد قسمت غربالگری می شوند دانه های که مناسب هستند وارد قسمت خنک کننده می شوند تا دمای دانه ها کاهش پیدا کند و دانه های با سایز نامناسب به بخش دانه بندی می شود که شماتیک بسیار ساده فرآیند تولید DAP در شکل بالا نشان داده شده است.

 

---

روش های تولید کود دی آمونیوم فسفات

---

 

مرسوم ترین روش هایی که برای تولید این کود مورداستفاده قرار می گیرد به دو روش زیر می باشند :

1- روش راکتور :

مرسوم ترین روشی که برای تولید این کود مورد استفاده قرار می گیرد از طریق واکنش مستقیم گاز و یا محلول آمونیاک با اسید فسفریک است .

این واکنش مستقیم میتواند در یک راکتور لوله ای باشد، به طوری که گاز آمونیاک و اسید فسفریک در ابتدای یک لوله تزریق گردد و بعد از انجام واکنش از آن خارج شود. به این واکنش که بسیار گرمازا است می بایستی مقداری آب جهت کنترل دمای واکنش تزريق گردد .

بالا رفتن دمای واکنش منجر به تولید پلی فسفات آلومینیوم می شود که در عملیات گرانول سازی اخلال ایجاد می کند . بخارآب ایجادشده ناشی از حرارت واکنش و آمونیوم فسفات تشکیل شده که عمدتا به شکل مونوآمونیوم فسفات مذاب است ، از طرف دیگر لوله با فشار زیاد خارج می گردد و به داخل یک دستگاه گرانولاتور می ریزد .

در این دستگاه مقداری محلول آمونیاک جهت تبدیل کامل مونو آمونیوم فسفات (MAP) به دی آمونیوم فسفات (DAP) و مقاوم شدن آنها ، به سطح گرانول ها اسپری می شود .

گرمای واکنش سبب می گردد که کلیه آب های اسپری شده به صورت بخار از سیستم دفع شده و محصول به صورت خشک از گرانولاتور خارج گردد .

نیاز به آب اضافی در این دستگاه باعث می گردد که بتوان به جای اضافه کردن آب به این واکنش ها از اسید رقیق استفاده نمودار این صورت نیاز به عملیات تغلیظ بالای فسفریک اسید نیست .

• حالت اول : (TVA Basic Process (Pre-neutralizer Process

• حالت دوم : AZF dual pipe-reactor Process (Pipe Reactor Process)

 

در حالت دوم نسبت جریان برگشتی سه به یک است.

• حالت سوم : (Jacobs Slurry Process (Combination of Pre-neutralizer and Pipe Reactor

شماتیک این حالت در شکل زیر نشان داده شده است.

 

در حالت سوم نسبت جریان برگشتی چهار به یک است.

2- روش اسپری کردن

روش های دیگری به جز استفاده کردن از راکتورهای لوله ای برای تولید DAP وجود دارد که اساس آن با روش راکتور لوله ای مشابه است .

در این روش معمولا اسید فسفریک از طریق نازل بالای برج اسپری شده و گاز آمونیاک نیز از پایین تزریق می گردد . تماس و واکنش بین این دو فاز منجر به تولید ذرات دی آمونیوم فسفات می شود . برای مهار دمای واکنش در این برج نیز باید مقداری آب اضافه اسپری گردد و یا از اسید رقیق استفاده شود .

مزایای روش (( راکتور )) نسبت به روش (( اسپری کردن )) برای تولید کود دی آمونیوم فسفات :

مزایای روش اول نسبت به روش دوم تولید گرانول مستقیم این کود است و این در حالی است که در روش دوم پس از تولید ، این کود باید وارد یک گرانولاتور برای تبدیل به گرانول شود .

وجود مقداری گاز آمونیاک در بخار و هوای خروجی از گرانولاتور و یا برج در هر دو روش ، شرایط را برای حرکت این جریان به سمت برج های جذب آمونیاک مهیا می سازد تا محلول آمونیاک ساخته شده و دوباره مورد استفاده قرار گیرد .

با مقایسه دو روش بالا مشخص می شود که روش اول ( حالت اول ) دارای مزایای مناسب تری نسبت به روش دوم است. حجم کمتر ماشین آلات و همچنین کیفیت بالاتر فیزیکی و شیمیایی محصول تولید شده در این روش ، سبب گشته این روش در دنیا بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.

مشخصات دانش فنی تولید کود دی آمونیوم فسفات :

لازم است جهت تولید دی آمونیوم فسفات مورد نظر ، دانش فنی مورد نظر به صورت لایسنس از شرکت های صاحب تکنولوژی مانند شرکت NDI چین یا STAMICARBON خریداری گردد و یا به صورت پروژه پژوهشی تولیدی از مراکز پژوهشی داخل کشور مانند پژوهشگاه صنعت نفت واگذار گردد تا در یک دوره 2 تا 5 ساله دستیابی به دانش فنی تولید در مقایسه صنعتی مقدور گردد .

لازم به ذکر است واحد تولید دی آمونیوم فسفات در پتروشیمی ماهشهر زیر نظر شرکت STAMICARBON بود اما نصب و راه اندازی آن به وسیله نیروهای متخصص داخلی انجام گرفت.

 

---

ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز جهت تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات

---

 

لیست ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز برای تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات به شرح زیر میباشد :

• راکتور – گروه صنعتی دمیرچی ( مشخصات فنی :  120لیتری )
• نوار نقاله تسمه ای – شرکت ایران نقاله ( مشخصات فنی :  2متری با عرض  50سانتی متر )
• آسانسور bucket- گروه ماشین آلات صنعتی نادری ( مشخصات فنی :  5متری )
• مخزن آمونیاک و اسید فسفریک – شرکت مخزن بازار ( مشخصات فنی : 10 متر مکعب )
• سنگ شکن – ممتاز سنگ شکن ( مشخصات فنی : 10 متر مکعب )
• مبدل حرارتی – شرکت دلتا تجهیز ( مشخصات فنی : 100متر مربع )
• پمپ – شرکت پمپ جت ( مشخصات فنی : 1 متر مکعب بر ساعت )
• خطوط لوله کشی ( مشخصات فنی :  3متری 4 اینچ )
• خشک کن- از شرکت Alibaba ( مشخصات فنی : با ظرفیت 100 کیلو گرم )
• سیکلون کولاک فن ( مشخصات فنی : با ظرفیت 100  کیلو گرم )
• دانه بندی – از شرکت Alibaba ( مشخصات فنی : با ظرفیت 100 کیلو گرم )
• دستگاه بسته بندی – بازار بزرگ کشاورزی ایران

همچنین تاسیسات مورد نیاز جهت تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات به شرح زیر میباشد :

• برق رسانی ( 150 کیلووات )
• سوخت رسانی ( انشعاب آن 500 متر مکعبی فرض شده )
• آب رسانی ( 25 متر مکعب و انشعاب 1 اینچی )
• وسایل سرمایش و گرمایش ( چیلر 2000 تن تبرید فرض شده )
• هزینه انتقال آب و برق و گاز ( از مصرف کننده تا انشعاب )

لوازم و تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی مورد نیاز جهت تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات به شرح زیر میباشد :

• اندازه گیری PH
• وسایل آزمایشگاهی شامل بشر و ...
• ترازو دیجیتال
• آون

چارت زمانبندی اجرای طرح تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات

 

 

---

جمع بندی مطالعات بازار کود دی آمونیوم فسفات

---

 

با توجه به مطالعات انجام شده در میزان تولید دی آمونیوم فسفات، میزان تولید از سال های 1400 تا 1404 افزایشی پیش بینی شده است که موجب اطمینان خاطر سرمایه گذاران جدید است.

همچنین میزان تقاضای داخلی این محصول از سال 1399 تا 1402 حدود  42000تن افزایش می یابد که با کم کردن ظرفیت کارخانه هایی با پیشرفت کاری 75 درصد به بالا ( در این طرح صفر تن است ) ، نیاز کشور همان  42000تن است.

شایان گفتن است که ظرفیت این کارخانه 15000 تن است، لذا از دیدگاه نیاز کشور جای هیچ نگرانی برای احداث این کارخانه وجود ندارد و نیاز ضروری کشور است. نویسندگان طرح پیشنهاد افزایش ظرفیت تا 40000 تن را به سرمایه گذاران محترم دارند.

نمودار پیشبینی میزان تولید دی آمونیوم فسفات تا سال 1404

نمودار پیشبینی میزان واردات دی آمونیوم فسفات تا سال 1404

نمودار پیشبینی میزان صادرات دی آمونیوم فسفات تا سال 1404

نمودار پیشبینی میزان تقاضای داخلی دی آمونیوم فسفات تا سال 1404 :

 

---

فاکتور های مهم در کنترل کیفیت برای تولید کود دی آمونیوم فسفات

---

 

لازم است سیستم کنترل کیفیت واحد و رعایت استانداردهای لازم بررسی شود. ارائه مراحل بازرسی در بخش های مختلف از جمله مواد اولیه ، محصول ، فاضلاب و غیره با ذکر پارامترهای کنترلی هر مرحله و نتایج استحصالی از آن و نحوه اعمال نتایج در فرآوری مواد از اهمیت عمده ای برخوردار بوده و توضیح آن ضروری است.

تعیین میزان انطباق دی آمونیوم فسفات با استانداردهای کودهای شیمیایی چه از نظر مصرف داخلی و چه از طريق صادرات از طریق انجام آنالیزهای شیمیایی و فیزیکی در آزمایشگاه صورت گیرد که معمولا شامل آنالیز رطوبت ، آنالیز غربال ، آنالیز میکروبی، آنالیز شیمیایی ( شامل مقدار نیتروژن ، تعیین میزان کلر و سدیم ، روش کود آهن و ...) می باشند.

همینطور میتوان برای اندازه گیری مشخصات موردنیاز کودها از آزمایشگاه تخصصی کود مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استفاده نمود.

 

---

تأثیرات اجرای طرح توجیهی احداث کارخانه تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات بر محیط زیست

---

امروزه به دلیل افزایش جمعیت فشار بر منابع محدود اراضی به منظور افزایش عملکرد در واحد سطح شدت یافته است.

در مقابل امنیت غذایی و کیفیت مطلوب زندگی برای نسل های آینده به عنوان مشکل اساسی به خصوص در کشورهای درحال توسعه مطرح است برآوردهای آماری همواره رشد تصاعدی جمعیت جهان را نشان داده است متأسفانه در اکثر کشورهای درحال توسعه کمبود مواد غذایی در حال گسترش بوده و قسمت عمده درآمدهای ارزی این کشورها به مصرف واردات مواد غذایی می رسد .

یکی از مهم ترین راه ها برای افزایش تولید محصولات کشاورزی در واحد سطح استفاده صحیح از نهادهای کشاورزی از جمله کودهای شیمایی و آلی است این روش نه تنها در کشورهای پیشرفته بلکه در بسیاری از کشورهای جهان سوم مانند هندوستان و چین موفقیت آمیز بوده است.

علیرغم اهمیت کودهای شیمیایی جهت افزایش محصول و حاصلخیزی برخی اراضی، این ترکیبات یکی از آلاینده های محیطی به خصوص در محیط های آبی محسوب می شوند. به همین جهت بررسی وضعیت کود شیمیایی همچنین بررسی و مطالعه مراحل مختلف چرخه عملکرد این نهاد کشاورزی از دیدگاه زیست محیطی امری ضروری به نظر می رسد.

در ایران به علت فقر نسبی خاکها از نظر فسفر ، مصرف کود فسفر رایج است. ولی از آنجایی که سنگ معدنی که از آن کود فسفر تهیه می شود ممکن است غنی از کادمیم باشد. لذا قبل از مصرف کود باید به کم بودن ( در حد مجار ) و یا نبود این عناصر در کود مصرفی اطمینان داشت.

آلودگی خاک توسط کودهای شیمیایی باعث افزایش نگرانی ها در محیط زیست شده است. افزایش غلظت فلزات سنگین به ویژه کادمیم در خاک نه تنها رشد گیاه بلکه تنفس میکروبی خاک را کاهش می دهد لذا بر پروسه نیتریفیکاسیون خاک نیز اثر می گذارد .

شایان گفتن است که رده زیست محیطی این کارخانه 6 است، لذا باید تمامی الزامات این رده رعایت گردد.

 

---

توجیه استراتژیک احداث کارخانه تولید کود دی آمونیوم فسفات

---

 

طبق آمارنامه کشاورزی در سال 1398 ، تمامی کود مورد نیاز کشور از تولیدات 5 کارخانه پتروشیمی رازی ، مرودشت ، کرمانشاه ، عسلويه و خراسان تأمین می شود و در خصوص تولید کودهای فسفاته و پتاسه تولیدات داخلی حدود 19 درصد نیازهای کشور را تأمین می کند.

با توجه به اینکه بخشی از کود مورد نیاز کشور از خارج خریداری می شود، کود خریداری شده پس از طی مراحل حمل و تشریفات امور گمرکی وارد کشور می شود.

همچنین طبق آمارنامه کشاورزی در سال 1398 ، بیشتر میزان کود شیمایی دی آمونیوم فسفات از کشورهای خارجی وارد ایران شده است. با توجه به نیاز این نوع کود در ایران، نیاز است این نوع کود شیمایی در داخل ایران تولید گردد. اما متأسفانه آمار دقیقی در مورد واردت و صادرات دی آمونیوم فسفات موجود نیست.

در این پیشنهاد پروژه یک کارخانه تولید دی آمونیوم فسفات احداث و برای فروش در ایران و احیانا صادرات به کشورهای همسایه احداث می گردد که در حال حاضر پتروشیمی رازی ماهشهر و چندین شرکت خصوصی تولیدکننده داخلی دی آمونیوم فسفات است. و با توجه به نیاز کشور ، احداث کارخانه دی آمونیوم فسفات ضروری است.

دی آمونیوم فسفات (DAP) کود پرکاربرد فسفر (P) در جهان است .

این ماده از دو ماده تشکیل دهنده رایج در صنعت کود تولید می شود و به دلیل محتوای مواد مغذی نسبتا زیاد و خصوصیات فیزیکی عالی از محبوبیت بالایی برخوردار است. کودهای فسفات آمونیوم برای اولین بار در دهه 1960 در دسترس قرار گرفتند و DAP به سرعت محبوب ترین محصولات در این گروه از محصولات شد .

در واکنش کنترل شده اسید فسفریک با آمونیاک فرموله می شود ، جایی که دوغاب گرم پس از آن خنک می شود، دانه بندی می شود و الک می شود .

DAP دارای ویژگی های عالی در نگهداری و نگهداری است . درجه استاندارد DAP 0 – 46 - 18 است و محصولات کودی با محتوای مواد مغذی کمتر ممکن است به عنوان DAP برچسب گذاری نشوند.

تقریبأ 90٪ سنگ فسفات تولیدی و همچنین 80% اسید فسفریک تولیدی در جهان به مصرف تولید کودهای شیمیایی می رسد.

کودهای شیمیایی با استفاده از سنگ فسفات ، اسید فسفریک ، آمونیاک، اسید سولفوریک و تعدادی دیگر از مواد معدنی نظیر پتاسیم و کلسیم در واحدهای پتروشیمی تولید می گردند.

صنعت تولید کودهای شیمیایی یک صنعت بین رشته ای در صنایع پتروشیمی و معدنی است و امروزه دارای جایگاه بسیار ویژه ای در گسترش کشاورزی است.

پرمصرف ترین کودهای شیمیایی در جهان به ترتیب میزان مصرف

1۔ کودهای اوره

2- کودهای ترکیبی آمونیوم فسفاتی (NP) نظیر دی آمونیوم فسفات (DAP) و مونوآمونیوم فسفات (MAP)

3- کودهای سوپر فسفات تریپل (TSP) و سوپر فسفات ساده (SSP)

4- کودهای ترکیبی نیتروژن – فسفر- پتاسیم (NPK) می باشند.

مواد معدنی فسفر و پتاسیم با استخراج از معدن و فرآوری سنگ معدن به هدف غنی سازی عنصر مورد نظر در سنگ تأمین می گردند.

اوره و آمونیاک در واحدهای پتروشیمی گازی با استفاده از گاز طبیعی تولید می شوند . این دو خود به عنوان کودهای نیتروژنی به طور مستقیم قابل استفاده هستند و از سویی ماده اولیه تولید بعضی از کودها است .

کودهای آمونیوم فسفاتی در کنار اوره پرکاربردترین کودهای شیمایی هستند . کودهای آمونیوم فسفاتی حاصل از واکنش اسید فسفریک با آمونیاک بوده و به دو دسته مونوآمونیوم فسفات و دی آمونیوم فسفات تقسیم می گردند که نوع دوم بسیار پرکاربردتر بوده و محصول اصلی کل زنجیره ارزش فسفات محسوب می گردد.

دی آمونیوم فسفات در حدود 18 درصد نیتروژن و 46 درصد فسفات برای تغذیه خاک در ساختار خود دارد و به طور مستقیم یا برای تولید کودهای ترکیبی دیگر به کار می رود. تولید کودهای آمونیوم فسفاتی به دلیل ماهیت پیچیده تر واکنش آنها ، در واحدهای پتروشیمی صورت می گیرد .

در سالهای اخیر کودهای شیمیایی ترکیبی آمونیوم فسفاتی ، رشد قابل توجهی را تجربه کرده است و در حدود 70 درصد بازار کودهای شیمیایی را به خود اختصاص داده است.

در سال 2016 به میزان 44 میلیون تن از انواع کودهای فسفری تولید شده است ، مهم ترین نوع کود فسفری ، دی آمونیوم فسفات است که میزان تولید آن در سال 2016 برابر 33/6 میلیون تن بوده است.

با توجه به اینکه تولیدکنندگان کودهای فسفری از تولیدکنندگان بزرگ فسفر دنیا نیز هستند ، ممکن است به نظر بیاید که حاشیه سود این کشورها در تولید کودهای فسفری بیشتر است ، اما مناطقی مانند روسیه و غرب آسیا به دلیل دسترسی به گاز و انرژی ارزان حاشیه سود بهتری در تولید DAP دارند.

سهم کشورهای برتر در واردات و صادرات کودهای شیمیایی ترکیبی در سال 2018 در شکل زیر نشان داده شده است. کودهای ترکیبی بازاری در حدود 25 میلیارد دلار در جهان دارند که از این بین هند ، برزیل ، آمریکا ، چین و پاکستان به ترتیب 5 واردکننده بزرگ کودهای شیمیایی می باشند.

از طرفی صادرکنندگان بزرگ کودهای ترکیبی شیمیایی عبارت اند از چین ، روسیه ، مغرب ، آمریکا و عربستان سعودی. در این بین کشور ما ایران با برخورداری از زنجیره های نفت و گاز و پتروشیمی و تولید بالای آمونیاک به عنوان یکی از مواد اولیه تولید کودهای شیمیایی ترکیبی نتوانسته است سهمی از این بازار جهانی به خود اختصاص دهد.

ایران در سال 2016 با تولید 3/6 میلیون تن آمونیاک و صادرات 700 هزار تن در رده دهم تولیدکنندگان این ماده و در رده هفتم صادرکنندگان آن قرار داشته است.

ایران در سال 2018 با صادرات 246 میلیون دلار آمونیاک 3/2 درصد از کل صادرات این ماده را به خود اختصاص داده و در رده هفتم صادرکنندگان باقی مانده است . رشد مناسب پتروشیمی های اوره و آمونیاک در کشور باعث شده است کشور در زمینه تولید و صادرات این دو محصول جایگاه قابل قبولی در جهان داشته باشد .

اوره که خود به تنهایی به عنوان کود نیتروژنه در جهان خرید و فروش می گردد، در سال 2018 بازاری 13 میلیارد دلاری داشته است که از این میان ایران با 484 میلیون دلار صادرات جایگاه نهم را داشته است.

کشورهای برتر صادر کننده اوره غالبأ کشورهایی با منابع نفتی و گازی و صنایع پتروشیمی و دسترسی به سوخت ارزان نظیر روسیه ، مصر ، قطر و ایران هستند ، حال آنکه نبود برخی حلقه های صنایع تکمیلی کودهای شیمیایی سبب شده است برخی از این کشورها نظیر ایران در رشته صنعت کود شیمیایی ترکیبی حضور نداشته باشند.

کشور ایران دارای ظرفیت تولید بیش از 3 میلیون تن انواع کودهای شیمیایی در سال است اما 20 درصد تقاضای داخلی کودهای شیمیایی را از داخل تأمین می کند . این مسئله به دلیل تمرکز تولید مجتمع های پتروشیمی بر کودهای نیتروژنی است . صنعت تولید کود دارای پیچیدگی های فناورانه نیست و نیازی به سرمایه گذاری های عظیم ندارد.

در شکل 2 مبادی وارداتی کشورهای همسایه ایران در دو محصول اوره و کودهای شیمیایی ترکیبی باهم مقایسه شده اند . کشورهای همسایه ایران در مجموع به ارزش 618 میلیون دلار واردات اوره داشته اند که از این بین 12/5 درصد سهم ایران بوده است.

نقشه سهم کشورها در صادرات به کشورهای همسایه ایران الف ) اوره به ارزش 618 میلیون دلار

 

 

نقشه کودهای ترکیبی به ارزش 32/1 میلیارد دلار

 

 

این سهم نسبتا مناسب به علت توسعه یافتگی پتروشیمی های اوره و آمونیاک در کشور و نزدیکی به کشورهای همسایه است . با این وجود ایران سهمی از بازار کودهای شیمیایی کشورهای همسایه خود به ارزش 1/32 میلیارد دلار ندارد ( شکل  بالا ) مقایسه انجام شده نشان می دهد در صورت سرمایه گذاری در تولید کودهای شیمیایی کشور می تواند سهم قابل توجهی از بازار همسایگان خود را داشته باشد .

مقایسه مشابهی که در مورد کشور هند به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای مصرف کنندگان کود کشاورزی در دنیا انجام شده است. نیز مؤید همین مطلب است. ایران 21/6 درصد از بازار 1/5 میلیارد دلاری اوره هند را در اختیار دارد و سهمی از بازار 3 میلیارد دلاری کودهای شیمیایی ترکیبی این کشور ندارد .

کشور هند همچنین بزرگ ترین واردکننده اسید فسفریک جهان نیز است. هند به تنهایی 35 درصد کل واردات اسید فسفریک در دنیا را به خود اختصاص داده است . ارزش واردات اسید فسفریک هند در سال 2018 در حدود 1/5 میلیارد دلار برآورد شده است .

به نظر می رسد صرفا با تکیه بر بازار کشورهای منطقه و هند در صنایع تکمیلی فسفات می توان سودآوری خوبی را برای ایران تصور کرد ، چراکه ایران ازلحاظ تولید آمونیاک ، دسترسی به سوخت ارزان و تولید بالای گوگرد به عنوان محصول جانبی پالایشگاه جایگاه مناسبی برای توسعه زنجیره ارزش فسفات دارد .

با این وجود دسترسی به منبع سنگ فسفات همواره سدی بر توسعه این رشته صنعت در کشور بوده است .

در سال  2018، کودهای شیمیایی با تجارت 65/6 میلیارد دلاری در کل معاملات دنیا ، رتبه چهل و پنجمین محصول تجارت جهانی بوده است که لازم است توجه بیشتری به تولید کودهای شیمیایی شود.

در بین سال های 2017 و 2018 صادرات کود برابر با 20/3 درصد است که ارزش آن از 54/5 میلیارد دلار به 65/6 میلیارد دلار صادر شده است و همچنین تجارت کودها 0/36 ٪ از کل تجارت جهانی را نشان میدهد.

همچنین با توجه به اینکه پتروشیمی خراسان شمالی در استان خراسان شمالی واقع شده است که میتوان از آمونیاک و گوگرد این پتروشیمی استفاده کرد و همچنین با توجه به حاصلخیز بودن زمینه های کشاورزی استان خراسان شمالی و نداشتن کارخانه تولید کود شیمیایی در آمونیوم فسفات ، کارخانه تولید کود شیمیایی احداث نمود که نیاز استان و منطقه به کود شیمیایی DAP کمتر شود .

با توجه به اینکه استان خراسان شمالی یکی از استان های محروم کشور است و همچنین نرخ بیکاری در استان بالاست درنتیجه می توان با احداث این کارخانه علاوه بر اشتغال زدایی ، توسعه و گسترش کودهای شیمیایی در استان را دنبال کرد.

✳️ اگر در صدد سرمایه گذاری در صنعت تولید کود های شیمیایی و ارگانیک هستید طرح های توجیهی زیر نیز میتواند برای شما مفید باشد :

• دانلود طرح توجیهی کود پتاس یا کود کلرید پتاسیم
• دانلود طرح توجیهی کود سوپر فسفات
• دانلود طرح توجیهی کود سولفات پتاسیم
• دانلود طرح توجیهی کود ورمی کمپوست
• دانلود طرح توجیهی کود ارگانیک مرغی
• دانلود طرح توجیهی کود کامل جامد NPK ( ان پی کا )
• دانلود طرح توجیهی کود شیمیایی ماکرو و میکرو
• دانلود طرح توجیهی کود خاک برگ
• دانلود طرح توجیهی کود کمپوست آزولا با استفاده از جلبک آزولا
• دانلود طرح توجیهی کود کامل مایع
• دانلود طرح توجیهی کود شیمیایی از پساب کارخانجات الکل
• دانلود طرح توجیهی انواع کود کشاورزی

✍️ جهت تهیه مطالعات بازار و طرح توجیهی تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات ، با اطلاعات کاملا به روز با فرمت Word و PDF و با گزارش گیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ جواز تاسیس یا وام و تسهیلات بانکی ، با ما تماس بگیرید .

---

دانلود فایل طرح توجیهی تولید کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات

---

 ✍️ توجه : کلیه ی طرح های تیپ یا آماده ، صرفا کاربرد مطالعاتی و تحقیقاتی داشته و جهت اخذ مجوز و یا تسهیلات و وام بانکی مناسب نمیباشند . جهت تهیه طرح توجیهی با کاربرد اجرایی و بانکی با ما تماس بگیرید .