جهت آشنایی با روشهای علمی کاشت و داشت و برداشت هندوانه ، با ما تا پایان این مقاله همراه باشید ، همینطور میتوانید جهت دانلود فایل جزوه آموزش کاشت و داشت و برداشت هندوانه ، به انتهای این صفحه مراجعه نمایید.
گیاه هندوانه Matsum &Nakai Citrullus Lanathus (Thunb) با منشاء احتمالی آفریقا ، خیلی حساس به سرما بوده و برای رشد و نمو خود احتیاج به فصل گرم و طولانی دارد . مصرف جهانی میوه و دانه های هندوانه در مقایسه با سایر کدوئیان بیشترین مقدار است .
در این صفحه ، کاملترین بانک فایلهای آموزشی را درباره کشت هندوانه ، روشهای آبیاری هندوانه ، روشهای سم پاشی و مبارزه با آفات و بیماری ها و علفهای هرز هندوانه ، کود دهی و تغذیه هندوانه و نکات تخصصی دیگر ، در اختیار شما کاربران محترم وبسایت گسترش کارآفرینی ایران قرار میدهیم . جهت سهولت استفاده شما کاربران محترم ، ما این اطلاعات را در چند شاخه تخصصی به شرح زیر دسته بندی نموده ایم .
1 - آموزشهای مربوط به کاشت و داشت و برداشت هندوانه که به شرح زیر میباشد
تاریخ کاشت :
از آنجایی که منشاء احتمالی هندوانه آفریقا بوده و از گیاهان گرمسیری می باشد ، دمای حداقل 15 الی 20 درجه سانتی گراد برای سبز شدن آن لازم می باشد ، با توجه به درجه حرارت های مذکور می توان بعد از گرم شدن هوا از اواسط فروردین اقدام به کاشت هندوانه نمود .
درجه حرارت مناسب برای جوانه زنی که دمای خاک در حدود 35 درجه سانتی گراد باشد . در دمای خاک کمتر از 21 درجه سانتی گراد ، روند جوانه زنی خیلی کند می شود . اما در دمای 25 درجۀ سانتی گراد طی 5 روز سبز خواهد شد . در دمای خاک کمتر از 15 درجه سانتی گراد ، بذور جوانه نمی زنند .
حداکثر سرعت جوانه زنی در دمای 35 درجه سانتی گراد اتفاق می افتد . معمولاً بذرهای هندوانه در قوطی های بسته بندی شده ارائه می شوند و در اکثر موارد نیز توسط قارچ کش تیرام یا قارچ کشهای دیگر ضدعفونی شده اند ، در صورتی که کشاورز خود اقدام به تهیه بذر ارقام آزاد گرده افشان نموده باشد ، بهتر است قبل از کاشت آن را با قارچ کش ضدعفونی نماید .
بهترین درجه حرارت روز و شب برای پرورش نشأ به ترتیب 27 – 21 و 21 – 18 درجه سانتی گراد می باشد و زمان لازم نیز معمولاً 4 – 3 هفته می باشد . عمق کاشت در حدود 5/2 سانتی متر مناسب می باشد . مقدار بذر لازم برای کاشت یک هکتار به اندازۀ بذر ، درصد جوانه زنی و تراکم بوته بستگی دارد .
گرده افشانی :
هندوانه دو نوع گل تولید می کند . با شروع گلدهی ، گلهای نر روی هر گره تشکیل می شوند اما گلهای ماده معمولاً بعد از هر 7 گره تشکیل می شوند . گلهای ماده به سادگی قابل تشخیص می باشند در قسمت تحتانی گل ماده یک قسمت متورم که شبیه یک هندوانه خیلی کوچک است مشاهده می شود .
بوته هندوانه تعداد محدودی میوه را میتواند نگه دارد ، لذا به ندرت بیش از 2 الی 3 میوه در بوته تولید می کند . برای فراهم نمودن امکان جذب عناصر غذایی بیشتر به میوه های قابل عرضه به بازار لازم است میوه های بد شکل و شکافدار ، حذف گردند . معمولاً بعد از هر 7 الی 10 گره یک گل ماده تولید می شود ، لذا در بوته های هندوانه تعداد گلهای نر تقریباً 10 برابر گلهای ماده می باشد .
گرده افشانی یعنی ، انتقال گرده از گلهای نر به گلهای ماده باید توسط حشرات گرده افشان انجام شود . برای تشکیل تعداد مناسب میوه ، حشرات گرده افشان به طور متوسط هفت بار به گل ماده باید مراجعه کنند . اگر تعداد کافی گرده روی گل ماده قرار نگیرد یا میوه تشکیل نمی شود یا بد شکل می شود ، این میوه های بد شکل باید حذف شوند .
گلهای هندوانه فقط یک روز حیات خود را حفظ می کنند لذا جمعیت کافی از حشرات گرده افشان در طی دورۀ گلدهی بایستی وجود داشته باشد . تعداد واقعی میوه در بوته به رقم ، عملیات زراعی ، شرایط محیطی ، حاصلخیزی خاک ، آبیاری و تعداد حشرات گرده افشان بستگی دارد . در صورت کافی نبودن تعداد حشرات گرده افشان ، استفاده از کندوهای زنبورعسل اجتناب ناپذیر است .
هنگامی که گلهای نر روی بوته ها ظاهر شدند بایستی 1 الی 2 کندوی زنبورعسل در مزرعه قرار گیرد . کندوهای زنبورعسل به آب تمیز و کافی احتیاج دارند . به منظور کاهش اثرات سموم حشره کش بر زنبورهای عسل ، هنگامی که فعالیت زنبورها حداقل است مبادرت به سمپاشی مزارع می کنند . لذا بهترین زمان سمپاشی اواخر روز ( نزدیک غروب ) و یا روزهای ابری می باشد .
فواصل ردیف :
در کشت جوی و پشته ای با توجه به اینکه در یک طرف و یا در هر دو طرف جوی ها اقدام به کشت می شود به ترتیب می توان فواصل جوی ها را 5/2 الی 3 متر و 5/4 الی 5 متر در نظر گرفت . فواصل بوته روی پشته ها را می توان یک متر در نظر گرفت . در کشت دیم که اقدام به تهیه جوی و پشته نمی گردد .
معمولاً برای سهولت کنترل علف های هرز و امکان دیسک زدن ، فواصل بین ردیفهای را 3 متر در نظر می گیرند . پشته ها معمولاً سریعتر گرم می شوند لذا برای عرضۀ سریعتر محصول به بازار کشت جوی و پشته ای تحت شرایط آبی ترجیح داده می شود . هر چند در روش جوی و پشته ای زهکشی در خاک های سنگین بهبود می یابد ، اما مستعد خشک شدن می شوند لذا در دو هفتۀ اول بعد از سبز شدن توجه به آبیاری حائز اهمیت است .
به هر حال اگر میوه های درشت تر مورد پسند بازار مصرف هستند لازم است فاصله های بوته روی ردیف افزایش یابد . اگر از دیسک جهت کنترل علف های هرز استفاده نمی شود می توان فواصل ردیف را تا 5/2 متر و فاصله بوته روی ردیف را نیز تا 80 سانتی متر کاهش داد ، زیرا در گیاه هندوانه که عملکرد میوه ناشی از تعداد میوه در هکتار و وزن هر میوه می باشد ، خوشبختانه برخلاف برخی از گیاهان زراعی ، وزن هر میوه با افزایش تراکم بوته یا به عبارتی کاهش فواصل ردیف و بوته در ردیف تا تراکم خاصی چندان کاهش نمی یابد ، لذا در صورتی که کنترل علف های هرز محدود به دیسک زدن نباشد می توان تراکم های بالاتری را در نظر گرفت .
خاک مناسب :
برای کشت هندوانه خاک های حاصلخیز ( مخصوصاً خاکهای لومی شنی ) حاوی مواد آلی کافی و با قدرت نگهداری آب کافی و با زهکشی مناسب و خاک کمی اسیدی با PH بین 6 تا 5/6 می باشد . هرچند هندوانه خاکهای اسیدی ( تا PH 5/5 ) را تحمل می کند ، اما به برخی از عناصر میکرو نیاز دارد که ممکن است در برخی خاکها قابل دسترس نباشند .
مقدار کم منیزیم و یا نسبت بالای پتاسیم و کلسیم به منیزیم ممکن است سبب ریزش برگها شود . از طرفی کمبود کلسیم نیز می تواند مسئله ساز باشد بدین ترتیب که اگر آب کافی نباشد و کلسیم کافی برای توسعۀ میوه مهیا نگردد سوختگی گلگاه هندوانه حادث می شود . در خاکهای خیلی سنگین ، نمو گیاه به کندی انجام شده و دیررس می گردد و اندازه میوه و کیفیت آن نیز کاهش می یابد . خاکهای سبک در صورتی که کود و آب کافی فراهم باشد معمولاً میوه هایی با کیفیت عالی تولید می کنند .
آماده سازی زمین جهت کاشت :
در سالهایی که در طی زمستان بارندگی به اندازه کافی سبب ذخیره رطوبت می گردد می توان بدون آبیاری ، اقدام به کشت هندوانه نمود و احتیاجی به غرقاب زمستانه نخواهد بود . در مناطق که بارندگی زمستانه کافی وجود نداشته و امکان آبیاری در طی زمستان وجود دارد با غرقاب نمودن زمین ، می توان اقدام به شخم در اواخر زمستان و دیسک در اوایل بهار نموده و ایجاد جوی و پشته ها توسط فاروئر نمود .
توجه داشته باشید که خاک متراکم رشد ریشه را شدیداً کاهش می دهد چون رشد ریشه هندوانه عمدتاً به خاک غیره فشرده محدود می شود . آماده کردن صحیح بستر کاشت فشردگی خاک را کاهش می دهد . دیسک زدن بعد از شخم با گاوآهن باعث فشردگی مجدد خاک می گردد لذا برای تولید حداکثر محصول هندوانه ، شخم همراه با حداقل عملیات خاک ورزی و فشرده سازی خاک توصیه می شود .
اگر زمین مورد نظر چندان تسطیح نشده باشد ، بهتر است که قبل از کاشت اقدام به آبیاری جوی و پشته ای نمود و بعد از مشخص شدن داغ آب و مناسب شدن رطوبت خاک جهت کشت ، خاک خشک روی پشته ، کنار جوی آبیاری را کنار زده و پس از رسیدن به رطوبت مناسب ، خاک را پابیل و کاملاً نرم نموده ، سپس با پشت بیل خاک را کوبید .
می توان با بیلچه ، گودالی به عمق 3 الی 4 سانتیمتر ایجاد کرده و 3 الی 4 بذر هندوانه که قبلاً به مدت 24 ساعت در آب خیس شده اند را در آن قرار داده و روی آن را با خاک پوشاند . در صورت امکان بهتر است که روی کپه های محل کاشت ، کود دامی کاملاً پوسیده و یا مواد آلی خشک جهت جلوگیری از هدر رفتن رطوبت قرار داد .
تنک و وجین :
بعد از سبز شدن ( با توجه به دمای محیط تعداد روز از کاشت تا سبز شدن ممکن است از 6 الی 15 روز متغییر باشد ) ، در مرحله 2 الی 3 برگی همراه با تنک کردن بوته های اضافی ، و رساندن تعداد بوته ها در هر کپه به 2 بوته ( در صورتی که خطر خسارت کرم مفتولی وجود داشته باشد ) ، در غیر این صورت به یک بوته ، می توان اقدام به خاک دادن پای بوته و نرم کردن خاک اطراف بوته نمود . همزمان با تنک کردن وجین علف های هرز نیز انجام خواهد یافت .
هدایت بوته ها :
در مرحله شروع لاله رفتن بایستی اقدام به هدایت بوته ها روی پشته ها نمود تا به هنگام آبیاری لاله ها در جوی های آبیاری قرار نگیرند . در صورت تأخیر هدایت بوته ها روی پشته ها ، در مراحل بعدی انجام این عمل بسیار مشکل و چه بسا خساراتی وارد خواهد نمود .
در صورتی که اقدام به کشت در یک طرف جوی های آبیاری می نمایید بهتر است با توجه به جهت بادهای غالب منطقه که معمولاً از غرب به شرق می باشد ، در جوی های شمالی جنوبی ، بذور را در سمت شرقی جوی ها روی پشته ها کاشت در غیر اینصورت بادهای غالب ممکن است لاله ها را به داخل جوی ها برگردانند . توصیه می شود تا حد امکان از جا به جایی لاله ها پرهیز شود .
برداشت هندوانه :
در مزرعه از خشک شدن پیچک های موجود در محل اتصال دو میوه به ساقه و یا تغییر رنگ قسمتی از میوه که در تماس با خاک قرار دارد از سفید به زرد کرم می توان به رسیدگی هندوانه پی برد . هندوانه در زمان رسیدگی کامل برداشت می شوند چون بعد از جدا شدن از بوته در صد قند آن افزایش نمی یابد .
در مورد هندوانه بذری ، رسیدگی زمانی حادث می شود که پوشش ژلاتینی اطراف بذر دیگر مشخص نباشد و در پوسته بذر سخت شده باشد . بین ارقام از نظر درصد مواد جامد محلول در زمان رسیدگی تفاوت های زیادی وجود دارد به طور کلی ، درصد مواد جامد محلول گوشت میوه در حدود حداقل 10 درصد بیانگر رسیدگی آن است به شرطی که گوشت میوه سفت ، ترد و خوشرنگ باشد .
از ضربه زدن به میوه و نوع صدای حاصل نیز برای تعیین رسیدگی استفاده می شود ، در ارقام با مخلوط سبز رنگ ، در قسمت گلکاه میوه و محل وصل شدن خطوط به یکدیگر حالت مجزایی ایجاد می شود . در رقم چارلستون گری مشخص شدن برجستگی های طولی روی میوه در صورت لمس نمودن میوه از علائم رسیدگی آن محسوب می باشد .
برای جدا کردن میوه ها به جای چرخاندن و کندن آنها بهتر است از چاقوی تیز استفاده شود . بعد از بریدن میوه ها از بوته قسمت تحتانی میوه که مستعد آفتاب سوختگی است باید به طرف زمین باشد . بهتر است به هنگام برش مقداری از ساقه روی میوه باقی بماند . معمولاً 4 الی 6 هفته بعد از گرده افشانی میوه ها آماده برداشت می شوند .
میوه ها را هرگز نباید از قسمت گلکاه روی همدیگر قرار داد . کاهش اندام هوایی باعث افزایش آفتاب سوختگی می شود . بعد از هر برداشت روی میوه های آشکار شده را باید پوشاند . میوه ها باید قبل از خشک شدن بوته ها برداشت شوند نور مستقیم آفتاب موجب کاهش کیفیت میوه بعد از برداشت می شود . دمای بیش از 32 درجه سانتی گراد باعث تجزیۀ بافت گوشت میوه و فساد آن می گردد لذا سایه اندازی مهم می باشد .
2 - آشنایی با ارقام مختلف هندوانه :
رقم هندوانه تیپ جوبیلی ، رقم هندوانه چارلستون گری ، رقم هندوانه کریمسون سویت ، رقم هندوانه تیپ آل سویت ، رقم هندوانه رویال سویت یا میراژ ، رقم هندوانه آیس باکس یا یخچالی ، رقم هندوانه شوگر بیبی
3 - آموزش روش آبیاری هندوانه که به شرح زیر میباشد
ریشه هندوانه به طور بالقوه می تواند تا عمق 5/1 متری نفوذ کند ، اما معمولاً عمق موثر نفوذ ریشه کمتر از این مقدار می باشد . عمق حقیقی نفوذ ریشه به شرایط خاک و عملیات زراعی بستگی دارد . تنش خشکی در مراحل اولیه رویش ممکن است باعث کاهش سطح برگ و عملکرد میوه شود . ولی تنش خشکی در طی گلدهی و توسعه میوه شدیدترین تأثیر را دارد .
بعد از سبز شدن می توان تا مدت ها آبیاری نکرد . به هر حال زمان به لاله رفتن و شروع میوه دهی از نظر آبیاری ، مراحل بسیار مهمی بوده و باید مورد توجه قرار گیرند . در صورت فقدان آب کافی در مرحله تشکیل میوه تا برداشت ، میوه های بدشکل و سوختگی گلگاه افزایش می یابد . نیتروژن و آب زیاد به خصوص در زمان تشکیل میوه ممکن است باعث ایجاد این عارضه و بی مزه شدن میوه گردد .
هنگامی که میوه ها در حدود 5/4 الی 5/6 کیلوگرم هستند آب خیلی زیاد ممکن است باعث شکافته شدن میوه هندوانه شود . بعد از تشکیل میوه ، بوته هندوانه نبایستی با تنش خشکی مواجه گردد . کشاورزانی که محدودیت آب دارند می توانند با یک یا دو بار آبیاری محصول خوبی تولید کنند .
قبل از ظهور گیاهچه ، اوایل گلدهی و ده روز قبل از برداشت ، دوره های بحرانی از نظر وقوع تنش رطوبتی محسوب می شوند . کمبود رطوبت در زمان کاشت باعث سبز غیر یکنواخت می گردد ، کمبود رطوبت در زمان گلدهی منجر به تشکیل کمتر میوه و بدشکلی آنها می گردد. در حالی که تنش رطوبتی در نزدیکی دوره برداشت شدیداً اندازه میوه را کاهش می دهد و بوته سریعتر از بین می رود .
با نزدیک شدن مرحله برداشت آبیاری را محدود می کنند زیرا آبیاری زیاد در این مرحله باعث ایجاد عارضۀ White heart ، کاهش درصد قند و ترکیدن میوه می گردد .
4 - آشنایی با آفات و بیماریها و علفهای هرز مزارع هندوانه و روش های سم پاشی و مبارزه بیولوژیک با آفات که برخی از سرفصلهای آن شامل موارد زیر میباشد
آشنایی و نحوه روش کنترل بیماری های مهم هندوانه مانند بیماری سفیدک داخلی یا سفیدک دروغی هندوانه ، بیماری سفیدک پودری یا سفیدک حقیقی کدوئیان ، بیماری آنتراکنوز کدوئیان ، بیماری پژمردگی فوزاریومی ، بیماری پوسیدگی گلگاه
آشنایی با نحوه کنترل آفات مهم هندوانه مانند آفت سفید بالکها ، آفت شته ها ، آفت تریپس ها یا بال ریشکدارها
علف های هرز مهم هندوانه گونه های پهن برگی چون سلمه تره ، تاج خروس ، گاوپنبه ، قوزک ، تاجریزی ، گوش بره ، آفتاب پرست ، گندجارو و گونه های باریک برگ مثل قیاق ، دم روباهی ، چسبک ، پنجه مرغی ، حلفه ، اویارسلام و گونه انگل گلدار مانند سس از مهمترین علف های هرز مزارع هندوانه هستند .
5 - آشنایی با کود در مزارع هندوانه که به شرح زیر میباشد
مقدار کود مصرفی بستگی به نتیجه تجزیه خاک مزرعه خواهد داشت . نمونه برداری از خاک مزرعه طوری انجام می شود که نمونه ، نمایندۀ خاک مزرعه باشد . کل کود فسفاته را به صورت نواری و در ناحیۀ توسعۀ ریشه یا به صورت کپه ای ، قبل از کاشت به خاک می دهند . یک سوم کود نیتروژنه در زمان کاشت ، یک سوم در زمان لاله رفتن و یک سوم باقیمانده نیز در زمان گلدهی به صورت سرک مصرف می گردد .
کود پتاسه نیز همانند کود فسفاته قبل از کاشت مصرف می شود . همچنین قبل از گلدهی می توان نسبت به محلول پاشی کودهای ریزمغذی به نسبت 2 در هزار اقدام نمود . متأسفانه برخی از کشاورزان از غلظت های بالاتر از حد متعارف استفاده می نمایند که توصیه می شود از استعمال مقادیر بالاتر اجتناب نمایند . لذا توصیه می شود با مشورت کارشناسان کشاورزی جهت لزوم مصرف عناصر ریزمغذی اقدام شود .
نکته مهم : تمام سرفصل های بالا تنها گوشه ای از اطلاعات موجود در فایل آموزش کاشت ، داشت و برداشت هندوانه میباشند که در اختیار کاربران سه ماهه و بالاتر وبسایت قرار گرفته است .




برای دانلود این محصول شما نیاز به خرید اشتراک دارید اگر عضو هستید با حساب کاربری خود وارد شوید.




برای دانلود این محصول شما نیاز به خرید اشتراک دارید اگر عضو هستید با حساب کاربری خود وارد شوید.




برای دانلود این محصول شما نیاز به خرید اشتراک دارید اگر عضو هستید با حساب کاربری خود وارد شوید.




برای دانلود این محصول شما نیاز به خرید اشتراک دارید اگر عضو هستید با حساب کاربری خود وارد شوید.