آموزش صفر تا صد احداث گلخانه و کاشت ، داشت و برداشت محصولات گلخانه ای

: امیر حبیبی; کتب آموزشی کشاورزی و دامپروری

(1 vote, average 5 out of 5)

جهت آشنایی با روش های علمی احداث گلخانه و کاشت ، داشت و برداشت محصولات گلخانه ای ، با ما تا پایان این مقاله همراه باشید ، همینطور میتوانید جهت دانلود فایل جزوه آموزش احداث گلخانه و کاشت ، داشت و برداشت محصولات گلخانه ای ، به انتهای این صفحه مراجعه نمایید.

انواع گلخانه

هدف اصلی ساختن گلخانه به وجود آوردن یک محیط مناسب برای رشد گیاه و تولید هر چه بیشتر و بهتر محصول است . به این منظور حرارت ، رطوبت و نور و سایر موارد در گلخانه به مقدار لازم آماده می شود و بیماری ها و آفات هم مهار می شوند .

گلخانه آموزشی :

هدف از ساختن این نوع گلخانه ها آموزشی است . پس باید گلخانه دارای سکو و بستر کاشت زمینی باشد . این گلخانه مثل یک گلخانه تجاری یا تولیدی است و همه امکانات آن مثل این گلخانه ها است تا کارآموز با کارهایی که باید در گلخانه تولیدی انجام دهد کاملاً آشنا بشود .

گلخانه تحقیقاتی :

مشخصات گلخانه تحقیقاتی مثل گلخانه آموزشی است اما به خاطر کار تحقیقاتی مراقبت محیط گلخانه در آن دقیقتر است ، چون جلوگیری از بروز آفات و بیماریهای گیاهی در این گلخانه ها اهمیت زیادی دارد و باید مانع از ورود این عوامل بشویم این گلخانه ها پنجره تهویه ندارند و برای تهویه از سیستم مخصوص گلخانه تحقیقاتی استفاده می شود .

گلخانه خانگی یا تفریحی :

از این گلخانه ها بیشتر برای نگهداری گلدان های خانگی استفاده می شود . این گلخانه ها معمولاً باید زیبا ساخته شوند . چون این گلخانه ها در فضای باز خانه و یا باغچه ها ساخته می شوند .

گلخانه تجاری یا تولیدی :

این گلخانه ها به منظور نگهداری و یا تولید گیاهان ساخته می شوند . این گلخانه ها بیشترین مساحت گلخانه ای را در کشور دارند . در واقع وقتی از گلخانه در کشاورزی صحبت می شود منظور همین گلخانه های تجاری یا تولیدی است . در این گلخانه ها کوشش می شود قیمت تمام شده محصول تا آنجا که ممکن است پایین تر باشد تا بتواند در بازار با قیمت محصولات تولیدکنندگان دیگر رقابت کند و تولید با خطر افزایش هزینه روبرو نشود.

گلخانه های کوچک حداقل 750 متر مربع مساحت دارند این گلخانه ها برای خرده فروشی مناسب هستند. اما گلخانه های عمده فروشی تا 1500 متر مربع مساحت دارند . شکل گلخانه تجاری به محصولی که میخواهیم تولید کنیم بستگی دارد . در گلخانه های بزرگ ، فضای داخل گلخانه یکنواخت است و چون تغییرات حرارت و رطوبت و نور در آن ها کمتر است محصول در آن به خوبی رشد می کند یا نگهداری می شود .

اما اگر گلخانه بسیار بزرگ باشد مهار کردن آفات در آن مشکل می شود . گلخانه ها به شکل های مختلف ساخته می شود . شکل گلخانه می تواند یکطرفه ، سقف شیروانی ، سقف کمانی ، سقف گنبدی یا سقف دندان اره ای باشد .

گلخانه یک طرفه :

این گلخانه ها کنار ساختمان یا دیوار ساخته می شوند و قسمت شرقی و غربی آن معمولاً تا نصفه یا تا سقف با دیوار آجری پوشیده شده و قسمت جنوبی آن کوتاه تر از دیوار شرقی است و سقف آن به طرف جنوب شیب دارد .

گلخانه سقف شیروانی :

معمولاً پوشش این نوع گلخانه ها از شیشه است . استفاده از شیشه به خاطر استفاده هرچه کامل تر از نور خورشید است که بیشتر در کشور های اروپایی و کانادا از این نوع گلخانه ساخته می شود . از این گلخانه ها برای تولید در تمام فصل های سال استفاده می شود . از همین نوع گلخانه برای رستوران غذاخوری هم استفاده می کنند .

شیب سقف این گلخانه طوری است که برف و باران از سقف به طرف پایین حرکت می کند و به وسیله ناودان ها به زمین می رسد همین طور قطرات عرق سقف از داخل هم روی گیاه نمی چکد و روی شیشه به طرف دیواره ها حرکت می کند . پهنای دو سقف این نوع گلخانه مساوی است و مقدار شیب آن بین 35 تا 55 درجه است . ارتفاع گلخانه بین 5/2 تا 5/3 متر است .

این گلخانه به دلیل وزن زیاد شیشه و عرض کم گلخانه و اتصالات زیادی که دارد خیلی سنگین است ، به همین دلیل ساختن این گلخانه ها خیلی گران تمام می شود. بیشترین عرض این گلخانه ها 12 متر است اما امروزه عرض آن ها کمتر در نظر گرفته می شود.

چون شیشه قسمتی از نوری را که از خود عبور می دهد تبدیل به گرما می کند ، معمولا از این گلخانه ها به عنوان گرمخانه استفاده می شود. استفاده از پوشش دولایه از جنس پلی کربنات به جای شیشه باعهث می شود که گرمای کمتری تولید شود اما هزینه آن از شیشه بیشتر است. اسکلت این گلخانه ها معمولاً آهنی است .

گلخانه نیمه دو طرفه :

در این نوع گلخانه سقف به دو طرف شیب دارد اما اندازه شیب این دو طرف مساوی نیست ، شیب قسمت شمالی سقف 50 درجه و شیب سقف جنوبی 35 درجه است . با این وضع نور خورشید به خوبی وارد گلخانه می شود و گلخانه را گرم می کند . اگر دیواره شمالی این گلخانه با موادی عایق کاری شود که نور را برگرداند گرمای داخل گلخانه بیشتر خواهد شد .

گلخانه کمانی ( نیم دایره ) :

ساختمان این گلخانه به شکل نیم دایره یا نیم استوانه است. معمولا اسکلت این گلخانه ها با استفاده از لوله های آب از جنس آهن گالوانیزه ساخته می شود. فاصله های لوله های اصلی از هم تا 5/4 متر است و تیرها فرعی با فاصله حدود 1 متر از هم قرار دارند. قطر لوله ها بسته به بزرگی گلخانه و عرض دهانه گلخانه متفاوت است.

این گلخانه ها به صورت جدا از هم یا چسبیده به هم ساخته می شوند اگر گلخانه ها به هم چسبیده باشند به آن ها گلخانه جوی پشته ای هم می گویند. دلیل استفاده از سقف کمانی ، ایجاد حداکثر فضای داخل گلخانه با کمترین مصالح و پوشش است وقتی سطح و پوشش کم باشد ، جابه جایی حرارت از داخل به خارج کمتر می شود و سوخت کمتری هم مصرف می شود .

البته در تابستان می توان با راه های مختلف مانع از ورود گرما از بیرون به داخل گلخانه شد به همین دلیل استفاده از تور ها ، پاشیدن مواد مناسب روی نایلون سقف و بدنه گلخانه در تابستان معمول شده است . پوشش این گلخانه ها با نایلون به راحتی انجام می شود و به سادگی به اسکلت گلخانه محکم می شود .

گلخانه دندان اره ای :

گلخانه دندان اره ای برای رفع عیب گلخانه های تونلی طراحی شده است . از این نوع گلخانه برای مساحت های بزرگ استفاده می شود . شیب سقف گلخانه طوری است که در تابستان نور خورشید را منعکس می کند و داخل گلخانه نمی شود اما در زمستان که خورشید به صورت مایل می تابد ، نور از شیشه گذشته و وارد گلخانه می شود به همین دلیل از این گلخانه در مناطق گرمسیر استفاده می شود .

گلخانه جوی و پشته ای :

وقتی گلخانه ها چسبیده به هم ساخته شوند به طوری که از قسمت سقف به هم چسبیده باشند و بین آن ها دیواره ای وجودنداشته باشد ، به این گلخانه ها جوی و پشته ای می گویند. در این گلخانه ها هزینه تأسیسات کمتر از گلخانه تکی است. این گلخانه ها به کارگر کمتری احتیاج دارند و سرپرستی بر کارکنان در آن بهتر انجام می شود و علاوه بر آن هزینه گرم کردن گلخانه هم کمتر است.

البته در مناطقی که برف می بارد برف بین دو سقف باقی می ماند و برای آب کردن برف لازم است لوله های حرارتی زیر ناودان ها نصب شود و ناودان ها هم شیب داشته باشند. این گلخانه ها باید به وسیله یک راهرو وسط بهم وصل شوند تا جابه جایی گیاهان از یک گلخانه به گلخانه دیگر بدون صدمه به آن ها انجام شود .

محصولات قابل کشت در گلخانه ها :

در گلخانه های خانگی محصولات مختلفی از قبیل سبزیهای برگی ، گلهای زینتی ( گلهای آپارتمانی ، باغچه ای و شاخه بریده ) ، نشا سبزیها ، توت فرنگی ، گیاهان دارویی و ... را می توان کشت نمود . با توجه به اینکه در فصول سرد سال ( پاییز و زمستان ) دسترسی به سبزی تازه در محیط روستا کم می باشد لذا توصیه میگردد گلخانه های خانگی به امر تولید سبزیهای برگی و خورشتی اختصاص یابد .

سبزی های قابل کشت در گلخانه ها :

سبزی هایی از قبیل مارچوبه ، کلم بروکلی ، کلم تکمه ای ، کلم پیچ ، کلم قمری ، تره فرنگی ، هویج ، کرفس ، کاهو جزء سبزیجات مقاوم و نیمه مقاوم به سرما می باشند که در فصل سرد سال می توان آنها را کشت کرد . همچنین سبزیهای برگی از قبیل تره ، شاهی ، شنبلیله ، اسفناج ، ریحان ، ترخون ، شوید ، گشنیز و .... را می توان به راحتی در این گلخانه ها کاشت .

پیش بینی زمان کاشت در گلخانه ها :

از آنجایی که هدف از احداث گلخانه های خانگی تولید محصول در خارج از فصل کشت و براساس پتانسیل اقتصادی محصولات می باشد ، با توجه به شرایط آب و هوایی اکثر مناطق استان بهتر است کشت در ماه های شهریور ، مهر ، آبان و آذر انجام شود . ضمناً دوره دوم کشت از بهمن ماه قابل اجرا می باشد و تا اردیبهشت سال بعد نیز می تواند ادامه یابد .

آماده سازی بستر کشت : قبل از کاشت بذر و نشاء در زمین گلخانه لازم است که خاک گلخانه آماده گردد . آماده سازی شامل شخم زدن ( برگرداندن و نرم کردن خاک با کمک بیل و دیگر ابزارهای مرسوم ) ، صاف نمودن سطح خاک و خارج کردن کلیه زوائد مثل سنگها ، ریشه های علفهای هرز و باقیمانده گیاهان و ... از خاک به کمک شن کش و بلاخره کرت بندی ( با در نظر گرفتن نوع محصول و شیب زمین ) به قطعات کوچکتر و افزودن کود حیوانی و کودهای شیمیایی مورد نیاز به خاک می باشد .

پس از انجام عملیات مذکور ، خاک ، آماده کشت محصول مورد نظر می باشد . در صورتی که خاک بستر گلخانه برای کشت محصولات مختلف مناسب نباشد . می توان از روشهای کشت بدون خاک از قبیل هیدروپونیک در این نوع گلخانه استفاده کرد . برای استفاده بهتر از فضا و افزایش میزان محصول تولیدی می توان از روش هیدروپونیک چند طبقه ای به جای یک طبقه بهره برد .

احداث و مدیریت گلخانهمدیریت آفات و بیماریهاکود دهی و تغذیه

فايل‌ها:

ka - آموزش احداث گلخانه های خانگی ، فرصتی مناسب برای ایجاد اشتغال و تولید 14 صفحه

سه شنبه, 18 آذر 1399 18:24