طرح توجیهی پودر گوجه فرنگی ⭐️ مشاوره مجوز و وام (0 تا 100)

 نوشتن بیزنس پلن و طرح توجیهی پودر گوجه فرنگی با نرم افزار کامفار دید مناسبی از هزینه راه اندازی و درآمدهای کسب و کار به سرمایه گذار نشان می دهد و از آن می تواند به منظور اخذ وام بانکی و جواز تاسیس از ارگان های مربوطه استفاده کند. جهت دانلود طرح توجیهی تولید پودر گوجه فرنگی با فرمت PDF به انتهای همین صفحه مراجعه کنید.

 

✳️ سر فصل های این مقاله (0 تا 100 تولید پودر گوجه فرنگی)

✔️ موارد مصرف محصول طرح توجیهی پودر گوجه فرنگی 

✔️ آیا کالای جایگزینی برای پودر گوجه فرنگی وجود دارد !

✔️ روش بسته بندی پودر گوجه فرنگی چگونه است !

✔️ ماشین آلات و تاسیسات مورد نیاز کارخانه پودر گوجه فرنگی

✔️ مواد اولیه مصرفی تولید 4000 تن پودر گوجه فرنگی در سال 

✔️ آب و سوخت و برق مصرفی سالانه کارخانه پودر گوجه فرنگی

✔️ وضعیت اشتغال زایی کارخانه تولید پودر گوجه فرنگی 

✔️ زمین و محوطه سازی کارخانه پودر گوجه فرنگی

✔️ ساختمان های مورد نیاز کارخانه پودر گوجه فرنگی 

✔️ مراحل تولید پودر گوجه فرنگی

✔️ مراحل دریافت گوجه فرنگی از مزارع

✔️ مراحل شستشوی گوجه فرنگی

✔️ مراحل سورتینگ و لکه گیری 

✔️ خرد کردن و آماده کردن پالپ گوجه فرنگی

✔️ حرارت دادن اولیه

✔️ مراحل استخراج و تصفیه عصاره گوجه فرنگی

✔️ مراحل غلیظ کردن پالپ گوجه فرنگی 

✔️ مراحل پاستوریزاسیون

✔️ مراحل خشک کردن

✔️ مراحل بسته بندی پودر گوجه فرنگی

✔️ آشنایی با خواص پودر گوجه فرنگی

✔️ دانلود فایل های طرح توجیهی تولید پودر گوجه فرنگی

 

---

✔️ معرفی طرح توجیهی کارخانه تولید پودر گوجه فرنگی ! 

---

✳️موارد مصرف محصول بیزنس پلن پودر گوجه فرنگی :  

همانطور که گفتیم در بين فرآورده هاي گوجه فرنگي، رب گوجه فرنگي رواج کاربردش بيشتر بوده است اما اخيراً پودر گوجه فرنگي به عنوان محصول اصلي ، عمدتاً در فرآورده هاي غذايي فرموله شده از قبيل سوپهاي خشک، غذاهاي آماده، انواع سسها و غيره مصرف ميشود.

پودر گوجه فرنگی به صورت کاملاً بهداشتي و عاري از هر گونه ميکروب و باکتري تهيه ميشود و همچنين استفاده آنها در خطوط توليد بسيار آسان ميباشد. استفاده از پودر گوجه فرنگی موجب عدم نياز به خريد روزانه گوجه فرنگي و نيز رفع معضل ضايعات آن در کارخانجات صنايع غذايي ميشود. در نتيجه باعث کاهش هزينه شده و صرفه اقتصادي بسيار مطلوبي دارد.

پودر گوجه فرنگی به علت ارزش غذايي بالا و غني سازي محصولات غذايي، از لحاظ وجود ويتامين C که موجب مقاوم سازي بدن ميشود ، در صنايع غذايي کاربرد فراوان دارند و موارد فوق دلايل اهميت استفاده از پودر گوجه فرنگي را نشان ميدهد. از آنجا که مصرف پودر گوجه فرنگی سهل و بهداشتي بوده و در بسياري از غذاهاي آماده قابل استفاده ميباشد توليد آن حائز اهميت بسياراست.

در صورتی که قصد راه اندازی کارخانه تولید پودر گوجه فرنگی را دارید جهت دریافت مجوز و همینطور تسهیلات بانکی و یا زمین ، به بیزنس پلن تولید پودر گوجه فرنگی نیاز خواهید داشت که جهت سفارش آن میتوانید با ما تماس بگیرید.

آیا کالای جایگزینی برای پودر گوجه فرنگی وجود دارد ! 

به عنوان کالاي جايگزين براي پودر گوجه فرنگي ميتوان از رب گوجه فرنگي نام برد که معمولاً در توليد رب حدود يک سوم از آب گوجه فرنگي تبخير ميشود در حاليکه در پودر گوجه فرنگي تا 3 درصد رطوبت آن کاهش پيدا ميکند  .

بنابراين پودر گوجه فرنگي با وزن و حجم کمتر، بسته بندي ارزان، ماندگاري و عمر مفيد زياد، شرايط مناسبي را براي عرضة اين محصول فراهم ميکند و واضح است که با توليد پودر ميتوان صرفه جويي زيادي در هزينه بسته بندي که مشکل عمده و يک سوم هزينه کالاي توليد شده را تشکيل ميدهد، ايجاد کرد.

✳️ روش بسته بندی پودر گوجه فرنگی چگونه است ! 

مواد غذایی خشک جزء گروه مواد غذایی آماده شده ای است که برای مصرف (تازه خـوردنی) آمـاده هـستند. این مواد اغلب به رطوبت حساسند و میزان نفوذپذیری مواد اولیه بسته بندی ، بـستگی بـه نـوع مـواد غـذایی خشک شده و میزان تحمل و جذب رطوبت مواد غذایی دارد.

به عنوان مثال برای بـسته بنـدی نمـودن پـودر سیب زمینی، برنج و ماکارونی در مکانهای مرطوب باید به غیر قابل نفوذپذیری مواد اولیه بـه رطوبـت، توجـه خاصی شود. سبزی های خشک شده به علت وجود کلروفیل به نور حساس می باشند ؛ لذا برای جلـوگیری از کاهش کیفیت بر اثر اکسیداسیون چربی از مواد اولیه بسته بندی غیـر قابـل نفـوذ نـور اسـتفاده مـی کننـد.

سبزی های خشک و پودر گوجه فرنگی حاوی ویتامین C بوده و از این جهت به اکسیژن حساس هستند لذا برای بسته بندی آنها از مواد اولیه غیر قابل نفوذ به اکسیژن بهره می گیرند. برای بـسته بنـدی کلیه مـواد غـذایی لیوفیلیزه یا محصولات خشک شده تصعیدی ، از مواد اولیه بسته بندی غیر قابل نفوذ به اکـسیژن بـا اسـتفاده از خلاء و گاز 2N بهره می گیرند.

---

✔️ خلاصه دانش فنی طرح توجیهی تولید پودر گوجه فرنگی ! 

---

✳️ ماشین آلات و تاسیسات مورد نیاز کارخانه پودر گوجه فرنگی : 

️️️ماشین آلات و تجهیزات خط تولید پودر گوجه فرنگی : 

• مجموعه خط تولید : 1 خط
• ظرفیت : 4000 تن

تاسیسات مورد نیاز کارخانه تولید پودر گوجه فرنگی : 

• تأمین برق از شبکه سراسری
• برق اضطراری توسط دیزل ژنراتور
• ایجاد تأسیسات لازم جهت تأمین آب
• تأمین سوخت مورد نیاز:
• تأسیسات گرمایش ساختمانها
• تأسیسات سرمایش و تهویه ساختمانها
• برجهای خنک کننده
• تصفیه شیمیایی آب(بدون املاح)
• دیگ بخار
• سیستم چرخش روغن داغ
• اطفاء حریق
• هوای فشرده
• تصفیه پساب
• باسکول
• سیستم ارتباطی تلفن
• سایرتأسیسات اضافی غیرمذکور

مواد اولیه مصرفی تولید 4000 تن پودر گوجه فرنگی در سال : 

• گوجه فرنگی : 13750 تن
• مواد بسته بندی : 405 تن

آب و سوخت و برق مصرفی سالانه کارخانه پودر گوجه فرنگی : 

• ظرفیت : 4000 تن
• برق : 422,0 مگاوات
• آب خام : 3213,0 مترمکعب
• گازطبیعی : 655,8 هزارمترمکعب
• گازوئیل : 48,6 مترمکعب
• بنزین : 16200,0 لیتر

وضعیت اشتغال زایی کارخانه تولید پودر گوجه فرنگی : 

• ظرفیت : 4000 تن
• مدیر : 1 نفر
• مهندس : 1 نفر
• تکنسین : 2 نفر
• کارگر ماهر : 10 نفر
• کارگر غیرماهر : 11 نفر
• تکنیسین فنی (تعمیرگاه، تاسیسات و …) :1 نفر
• کارمندان اداری و مالی : 3 نفر
• نگهبان، کارگر ساده و خدمات : 2 نفر
• تعداد کل کارکنان : 31 نفر

✳️ زمین و ساختمان سازی کارخانه تولید پودر گوجه فرنگی !  

زمین و محوطه سازی کارخانه پودر گوجه فرنگی : 

• ظرفیت : 4000 تن
• زمین 8000 مترمربع
• خاکبرداری و تسطیح : 2600 مترمربع
• خیابان کشی و پارکینگ : 400 مترمربع
• فضای سبز : 800 مترمربع 
• دیوارکشی : 570 مترمربع
• چراغهای محوطه (به عدد) : 18 مترمربع

ساختمان های مورد نیاز کارخانه پودر گوجه فرنگی : 

• ظرفیت : 4000 تن
• سالن تولید مسقف : 1100 مترمربع
• انبارهای مسقف : 700,5
• آزمایشگاه : 25 مترمربع
• تأسیسات و تعمیرگاه : 63 مترمربع
• ساختمان های اداری : 65 مترمربع
• ساختمان های رفاهی ،  سرایداری  و … : 125 مترمربع

---

✔️ فرایند تولید کارخانه تولید پودر گوجه فرنگی ! 

---

مراحل تولید پودر گوجه فرنگی : 

برای احداث یک واحد کوچک تولید پودر گوجه فرنگی برای اینکه حداکثر کیفیت را داشته باشیم و از طرفی دیگر طرح نیز به لحاظ میزان سرمایه گذاری دارای توجیه اقتصادی باشد و همچنین با توجه به امکانات فنی و شرایط خاص در کشور، روش تولید زیر انتخاب و معرفی می گردد. 

در مجموع ترتیب عملیات تولید، در تمام کارخانجات پودر گوجه فرنگی شـبیه بـوده و شـامل فازهـای ذیـل است: 

1. دریافت گوجه فرنگی از مزارع
2. شستشو و سورتینگ (دست چین کردن)
3. خرد و له کردن
4. حرارت دادن پالپ
5. خارج کردن پوست و بذر
6. صاف کردن و تصفیه گوشت توسط صافی یا پالپر (در 3 مرحله )
7. تغلیظ گوشت تا حصول غلظت دلخواه
8. پاستوریزاتور
9. خشک کردن
10. بسته بندی

برای تولید پودر گوجه فرنگی معمولاً به دو خط فرآوری متمایز نیاز است. خط اول از دستگاه شست شو دهنده شروع شده و بعد از عملیات تمیز شدن محصول، توسط یک بالابر به بخش بازرسی و گزینش منتقـل شـده و بعد از اتمام آن به قسمت خردکننده و پیش پز کردن منتقل می شود.

با کمک یک پمپ محـصول داغ شـده به صافی های مرحله 1، مرحله 2 و مرحله 3 هدایت شده و بعد از جمع شدن در  یک مخزن به بخش تغلـیظ هدایت و بعد از تغلیظ، پاستوریزه شده و برای تولید پودر به قسمت دوم کـه بخـش تولیـد پـودر مـی باشـد، منتقل می گردد. 

1 - مراحل دریافت گوجه فرنگی از مزارع : 

هنوز هم گوجه فرنگی در جعبه های ویژه ای که بین 10 تا 25 کیلـوگر م گنجـایش دارد، حمـل و نقـل مـی گردد. به دلیل اینکه هزینه ی حمل و نقل با جعبه های کوچک زیاد است سـعی در اسـتفاده از جعبـه هـای پالتی شده است که گنجایش بیشتری دارند.

جهت جلوگیری از آلـودگی و حفـظ بهداشـت کارخانـه یکـی از نکات بسیار مهم تمیز بودن جعبه ها است. تمیز نگه دا شتن از رشد کپـک جلـوگیری مـی کنـد و در نهایـت محصول عاری از هر گونه آلودگی کپکی منتقل می گردد. 

نکته مهم دیگری که به ویژه در ایران به آن توجه نمی شود، فاصله زیاد مزرعه تا کارخانه است. هر چـه ایـن فاصله کوتاه تر باشد، آلودگی و کپک کاهش یافته و در نهایت محصولی بهتر از نظر طعم، رنگ و مواد مغـذی عرضه می گردد. حمل گوجه فرنگی از مسافت های دور باعث می شود که تمام ویتامین های آن از بین برود. 

گوجه فرنگی به داخل دستگاه های شستشو ریخته می شود.

ویژگیهای یک گوجه فرنگی خوب برای تولید پودر گوجه فرنگی : 

• باید کاملاً قرمز باشد
• سبز یا زرد نباشد
• گوجه های سبز از داخل گوجه های رسیده جدا شود تا رنگ عصاره گوجه فرنگی تیره نشود.

برای حصول بهترین کیفیت پودر گوجه فرنگی دقت در موارد زیر ضروری است : 

• یکنواختی رنگ
• عدم پذیرفتن گوجه های نارس
• عدم استفاده از گوجه های پوسیده و یا عدم تحویل آنها به کارخانه
• حذف کامل گل و خاک قبل از وارد شدن به سالن
• تمیز کردن جعبه های گوجه فرنگی و کامیون ها برای حذف کپک و آلودگی

یکی از راههای بسیار مفید که امروزه در اکثر کارخانجات تولید محصولات فرعی گوجه فرنگی متـداول شـده است، استفاده از کانال های آب برای حمل گوجه فرنگی به داخل سالن می باشـد.

مخازن اولیه شستشو مجهز به انژکتور هوا است. 

2 - مراحل شستشوی گوجه فرنگی : 

قبل از اینکه گوجه فرنگی سورت شود ، باید کاملاً تمیز گردد. روش های شستشو از ساده تـرین نـوع از یـک مخزن ساده است و تا دوش های تحت فشار (جِت) توسعه پیدا کرده است. 

بعد از دریافت گوجه فرنگی ابتدا شستشو و سپس سورت می شود تا میوه های معیوب تفکیک شـود . در ایـن مرحله عمل لکه گیری نیز انجام می گیرد، ملزومات و دستگاه هایی که برای این مرحله از تولید اخیراً توسـعه یافته، سیستم های شستشوی جدید است. در این سیـستم هـا از کانـال آب و یـا اسـتخر شستـشو اسـتفاده می شود.

گوجه فرنگی ابتدا با جریان آب به استخر هدایت شده و در آنجا با کمک هوا یا جـت بخـار تمیـز و سپس از  داخل استخر، توسط یک نقاله خارج می شود . گوجه فرنگـی هـای کثیـف و آلـوده بـه تخـم مگـس دروزوفیلا را با آب گرم که دمای آن حدود (C ⁰ 50) است، شستشو می دهند.

در موقع شستشو اگر گوجـه در آب سرد با شدت هم زده شود ، تاثیر شستشو مفیدتر خواهد بود.

در این حالت به آب گرم نیاز نیست. استفاده از مواد شوینده (دترجنت) در تانک های خیس کننده و همچنین کلره کردن آب در حدی که باقیمانده کلـر 6 تا 8 پی پی ام شود، از احتمال تجمع و زیاد شدن اسپور باکتری های ترموفیل جلوگیری می شود. 

سپس در مرحله بعد، گوجه ها وارد مخزن دوم می گردد، با این نوع دست گاه میزان بار گوجه فرنگی وارد شده به داخل سالن تولید تنظیم می گردد.

3- مراحل سورتینگ و لکه گیری :   

سورتینگ یا درجه بندی عبارتست از  تفکیک یک ماده غذایی به دسته های مختلف که این عمل بـر اسـاس یـک ویژگـی قابل اندازه گیری صورت می گیرد. معمولاً درجه بندی به دو منظور اصلی انجام می شود:  

1. از نظر یکنواخت و یکدست کردن محصول
2. از نقطه نظر تکنولوژیکی

این موضوع به ویژه در مورد فراینـد حرارتـی بـسیار مهـم اسـت ؛ زیـرا در صـورت عـدم یکنـواختی قطعـات، محصولات دارای اندازه کوچکتر زودتر به دمای فرآیند می رسـند و چنانچـه بـیش از انـدازه در ایـن مرحلـه حرارت ببیند، بافت آنها متلاشی می شود.

در حالیکه در همین شرایط فرآیند حرارتی قسمت های مرکـزی و عمقی دانه های بزرگتر حتی به درجه حرارت لازم جهت فرآیند نرسیده اند.  

در اکثر کارخانجات پودر گوجه فرنگی عملیات سورتینگ، روی نوار نقاله صورت می گیرد. 

سورترهای نوع غلتکی به دلیل گردش گوجه فرنگی در جلوی دید سورت کننده به صورت استاندارد درآمـده است، جنس لوله های غلتکی از آلومینیوم می باشد . طـول نقالـه هـای سـ ورت از 360 تـا 630 سـانتی متـر ساخته می شود.

✳️ 4- خرد کردن و آماده کردن پالپ گوجه فرنگی : 

خرد کردن به وسیله چاپر و به دو صورت داغ و سرد انجام می شود.  

خرد کردن سرد: در این روش گوجه ها پس از خرد شدن ابتدا به صافی فرستاده می شود و بعد از صاف شـدن عملیات حرارتی مقد ماتی انجام می شود . دمای انجام این فرآیند 80 درجه سانتی گراد اسـت.

در ایـن حالـت آنزیم های موثر بر موا د پکتیکی سالم باقی مانده و سبب هیدرولیز پکتـین مـی شـود. درایـن روش رانـدمان صافی پایین بوده و به علت فعالیت آنزیم های پکتولیتیک، ویسکوزیته پالپ تولیدی پایین می باشد.  

این روش برای محصولات نارس و سبز به کار می رود و بـه ایـن تر تیـب مـواد رنگـی کمتـری وارد محـصول   می شود و محصول از نظر رنگ از کیفیت مطلوبی برخوردار نخواهد بود.  

در اکثر کارخانجات تولید پودر گوجه فرنگی له کردن به روش گرم انجـام مـی گیـرد . بـه مجـرد انجـام ایـن مرحله، آن را به سرعت به دمای 65 تا 90 درجه سانتی گراد مـی رسـانند.

اصـطلاحاً بـه ایـن روش، آسـیاب کردن داغ اتلاق می شود . بهتر است گوجه فرنگی را قبل از له کردن حرارت دهند . حـرارت دادن قبـل از لـه کردن باعث انهدام آنزیم ها می شود، با این کار اجسام پکتینی تغییر ماهیت پیدا نمی کند.

علاوه بر این مواد صمغی که اطراف بذرهای گوجه فرنگی منتشر است ، همراه با پکتین ها وارد پالپ شده و پالپ قوام و سـفتی پیدا می کند. 

معمولاً اگر از اواپراتور سه مرحله ای استفاده گردد ، بهتـر اسـت دمـای خـرد کـردن را بـه حـدود 60 درجـه سانتی گراد رساند. چون در غیر این صورت پالپ ممکن است پمپ را از کار بیاندازد. 

در برخی از سیستم های مدرن، حرارت دادن دقیقاً بعد از  له کردن صورت نمی گیرد؛ زیرا پالپ ابتدا از صافی عبور کرده تا بذر آن برای بذرگیری آماده گردد. 

معمولاً دمایی که برای حرارت دادن مقدماتی گوجـه فرنگـی لـه شـده بـه کـار مـی رود بـستگی بـه حالـت  گوجه فرنگی خواهد داشت. در مواقعی که گوجه فرنگی های کمرنگ تر و زرد به کارخانه منتقل می شـود، از دمای کمتری باید استفاده شود.

با این کار از تیرگی رنگ گوجه فرنگی جلوگیری می شـود . بـه تجربـه ثابـت شده است که بهترین دما برای گوجه های زرد 65 درجه سانتی گراد است ؛ ولی وقتی گوجه کاملاً قرمز باشد ، باید دما در 80 درجه سانتی گراد حفظ شود.    

دستگاه های خرد کردن به دو طریق سـاخته مـی شـود. در یـک نـوع از ایـن دسـتگاهها در داخـل محفظـه وسیله ای تعبیه می گردد که روی محور آن دندانه هایی نصب است.

این سیستم برای مواقعی که بـذر تهیـه می شود، مناسب نیست؛ زیرا باعث شکستن بذرها  و در نتیجه حذف قدرت رویـشی آن مـی گـردد.

بنـابراین برای این منظور دستگاه له کننده را به شکلی می سازند که گوجه فرنگی ها از بین دو غلتک استیل ضد زنگ عبور کند. 

در یک سیستم جدید که کمپانی رسی - کتلی به نام «الدرادو» طراحی کرده اسـت ، ادعـا دارد کـه عـلاوه بـر طعم، کیفیت رنگ و سایر مواد حساس به گرما حفظ می شود.

در این سیستم ابتدا محصول بـه داخـل یـک مخزن هدایت می شود، و با یک فن نو، خلاء زیادی انجام شده و اکسیژن آزاد عصاره تخلیه می گردد. 

واحد هات بریک از یک سری ملزومات و اجزاء تشکیل شده که به شرح زیر می باشد: 

• پمپ حجمی انتقال دهنده محصول به تانک تحت خلاء
• سیستم کاهش دهنده اندازه محصول
• تانک تخلیه کننده اکسیژن از محصول
• پمپ حجمی انتقال محصول به مسیر حرارت دهنده
• تانک تزریق محصول به ابتدای مسیر حرارت دهنده
• پمپ سانتریفوژی برای گردش محصول در مسیر گرمکن
• گرمکن های افقی یا عمودی برای حرارت دادن محصول
• تابلو کنترل پنوماتیکی

در این سیستم گوجه فرنگی یا میوه درسته به سیستم تحت خلاء هدایت می شود. سـپس از طریـق کـاهش اندازه اکسیژن باقیمانده جذب و محصول وارد مسیری می شود که ممکن است تحت فشار قرار گیرد.

در ایـن مرحله آنزیم با حرارت غیر ف عال می شود. معمولاً محصول اولیه تغذیه شده به سیستم با محـصولی کـه قـبلاً حرارت داده شده مخلوط می شود تا آنزیم های آن غیرفعال شود. 

سیستم های تصفیه کردن آب گوجه فرنگـی از یـک مـارپیچ دوار و تـوری تـشکیل مـی شـود . در مـورد رب گوجه فرنگی با یک پا لپر سیکلونی آب گوجه فرنگ ی صاف می شود.

در این سیستم توسـط ابـزاری کـه پـارو نامیده می شود ، پالپ با فشار از توری عبور کرده و راندمان بیشتری از اکستراکتورهای عصاره گیر دارد ؛ ولـی به علت وارد شدن هوا به داخل عصاره ، ویتامین C از بـین مـی رود.

در مـورد تولیـد رب کـه غلظـت عـصاره افزایش پیدا می کند، هوا مشکلی ایجاد نمی کند و در موقع حرارت دادن خارج می شود. 

اخیراً سیستم کاملاً جدیدی ابداع شده که عملیات خـرد کـردن، جـدا شـدن بـذر، پالـپ کـردن، پـردازش و همگن سازی در یک مجموعه صورت می گیرد.    

5 - حرارت دادن اولیه :   

در این مرحله با غیرفعال کردن آنزیم های هیدرولیتیک سبب افزایش قوام محصول می گردد . گوجه فرنگی - های خرد شده وارد دستگاه حرارت مقدماتی شده و  در دمای 90-70 درجه سانتیگراد آنزیم بری مـی شـوند.

هرچه گوجه ها رسیده تر باشد، از دمای بالاتری در این مرحله استفاده می شود.  

در تمام پیش گرمکن ها از بخار به عنوان محیط حرارتی استفاده می شود . اکثراً به شکل اسـتوانه ای سـاخته شده و لوله هایی به قطر 5 تا 3/5 سانتی متر در داخل آن تعبیه می گردد . با این دسـتگاه آنـزیم هـا و مـواد مضر از بین رفته و بافت میوه آماده صاف شدن می شود.

✳️ 6- مراحل استخراج و تصفیه عصاره گوجه فرنگی : 

آب و گوشت گوجه فرنگی خرد شده که گرم شده است ، به داخل دو یا سه دستگاه سیکلون یـا صـافی پمـپ می شود تا پوست و بذر آن جدا گردد . معمولاً به اولین دستگاه صافی، پالپر گفتـه مـی شـود  و صـافی دوم و سوم را finisher گویند . شکل دستگاه به صورت استوانه ای است .

در داخـل آن یـک صـافی نـسبتاً در شـت وجود دارد، آب گوجه فرنگی توسط خردکننده ای دوار، با فشار، از داخل توری عبور می کنـد. فـشار قـسمت خرد کننده قابل تنظیم است . قطر سوراخ های توری حدود 1 میلیمتر می باشد.

پوست و بذر از داخل تـوری به درون یک کانال هدایت می شود. 

دومین و سومین دستگاه، کار دستگاه اول  را کامل کرده و ذرات رنگین تیره تـر را جـدا کـرده و رشـته هـای سلولزی موجود در گوشت را خرد می کند و در نتیجه آن تولید گوشـتی بـا بافـت نـرم و یکنواخـت حاصـل می شود.

دو دستگاه آخر را صافی های نرم کننده می نامند . منافذ دستگاه دوم 7/0 میلی متر و دستگاه سوم 4/0 میلی متر است.    

تنظیم صافی بر این اساس است که بخش خ ردکننده صافی طوری تنظیم شود که تفالـه  خـارج شـده کـاملاً خشک شود. برای آزمایش مقداری از تفاله را برداشته و با دست فشرده می شود.

اگر آبی از تفاله خارج نـشد ، نشان دهنده این است که دستگاه تنظیم اسـت. یکـی از اشـکالات در هنگـام تـصفیه ایجـاد کـف در داخـل تانکهایی است که آب  حاصل از صافی ها به آنجا منتقل می شود.

این اشکال را می توان به وسیله قـرار دادن یک هواگیر مناسب بین صافی ها و تانک برطرف کرد . البته نصب هواگیر بین صافی و تانک دریافـت، بیـشتر برای کارخانجاتی استفاده می شود که آب گوجه فرنگی را کنسرو می کنند و برای کارخانجات تولید رب زیاد استفاده نمی شود.

مواد کف دار اغلب ذرات قرمزی را که از رنگدانه حاصل می شود تولید مـی کننـد کـه در نهایت سبب سیاه شدن رنگ می شود . سطح آزاد زیاد به علت داشتن هوای فراوان موجب مـی گـردد کـه در هر حال رنگ فرآورده تغییر کند و تیره شود.

✳️ 7- مراحل غلیظ کردن پالپ گوجه فرنگی : 

بعد از صاف کردن آب از گوجه فرنگی به داخل دستگاه های تغلیظ هدایت می شود. در این مرحله بـا تبخیـر آب، بر مقدار مواد جامد آن افزوده می شود تا اینکـه بـه غلظـت مـورد دلخـواه برسـد.

معمـولاً غلظـت هـای استاندارد متداول برای رب 28 تا 30 درصد (کنسانتره دوبل ) یا 36 تا 40 درصد (کنسانتره تریپل ) می باشد، اما غلظت های پایین تر (11 درصد) رب و غلظت زیادتر (45 درصد) نیز در بازار جهانی خواستار دارد. 

تبخیر به جداسازی آب یک ماده غذایی مایع از طریق جوشاندن اطلاق می شود. جداسازی از اختلاف فراریت بین آب و محلول حاصل می شود . با تبخیر، مواد جامد  غذا افـزایش یافتـه و کـاربرد مـاده غـذایی آسـان تـر می شود. 

طی تبخیر، گرمای نهان از محیط حرارتی (بخار) به ماده غذایی انتقال یافته و با افزایش دما به نقطه  جـوش می رسد (گرمای محسوس).

فشار بخار زیاد شده و گرمای نهان تبخیر از بخار به شکل حبـاب هـای جو شـان در مایع ظاهر می گردد و بخار از سطح مایع جوشان متصاد می شود . میزان تبخیر بـه وسـیله  میـزان انتقـال گرما به داخل ماده غذایی و میزان انتقال جرم به شکل بخار از ماده غذایی تعیین می شود.   

عوامل موثر در میزان انتقال حرارت به شرح زیر میباشد:   

الف) اختلاف دمای بین بخار و مایع جوشان : هر چه اختلاف دمای ایجاد شده در شرایط فشار کـم بیـشتر باشد، میزان زیادتری از تبخیر صورت می گیرد .

هر چه ماده غذایی غلیظ تر شـود، ا خـتلاف دمـا بـه علت بالا رفتن نقطه جوش زیادتر شده و هر چه تبخیر گسترش بیشتری پیدا کند، نرخ انتقال گرمـا کمتر می شود. 

ب) تشکیل رسوب بر سطوح انت قال حرارت : به علت نشست مواد به سطوح انتقال حرارت از میزان انتقال حرارت کاسته می شود . علت این تغییر به خاطر اختلاف دمای بین مـاده غـذایی و سـطح حرارتـی، قوام و ترکیب شـیمیایی  مـاده غـذایی اسـت.

 بـرای مثـال، دنـاتوره شـدن پـروتئین هـا یـا رسـوب پلی ساکاریدها سبب می شود که ماده غذایی در سطح حرارتی بسوزد و نیـز فرسـایش و خورنـدگی فلزی در قسمت جریان بخار دستگاه به وجود می آید؛ سعی بـر ایـن اسـت کـه اثـرات نـامطلوب در تولیدات صنعتی از طریق مواد شیمیایی ضدخورندگی کاهش یابد.

ج) لایه های مرزی : یک فیلم از مایع غلیظ شونده در بدنه اواپراتور اغلب  باعث مقاومت در مقابل انتقـال حرارت می شود، ضخامت لایه مرزی را به وسیله افزایش جریانهای اغتشاشی به داخل مـاده غـذایی کاهش می دهند، چسبندگی بسیاری از مواد غذایی با ازدیاد غلظت افزایش می یابد.                                                            

از عمده عوامل موثر بر هزینه تبخیر، اتلاف کنسانتره و هزینه های انرژی است. تلفات محصول به وسیله: 

الف) کف کردن پروتئین ها و کربوهیدرات های مواد غذایی به وجود آمده و نـرخ انتقـال حـرارت کـاهش پیدا می کند و در ضمن سبب عدم جداسازی بخار از کنسانتره می شود. 

ب) طی جوشیدن مواد کنسانتره در داخل بخار قرار گرفته و با آن خارج می گردد. طراحان برای کاهش تلفات کنسانتره در اکثر اواپراتورها ، فـضای نـسبتاً زیـادی کـه سـپراتور نامیـده مـی شـود ، طراحـی می کنند.

برای جدا کردن آب از مواد غذایی به طریقه جوشیدن به انـرژی زیـادی نیـاز اسـت (2257 کیلـو ژول بـرای تبخیر در دمای 100 درجه سانت ی گراد) سه روش برای به حداقل رساندن مصرف انرژی رایـج اسـت؛  در هـر کدام از این روش ها از گرمای موجود در بخار ماده غذایی جوشان مجدداً بهره برداری مـی شـود.

انـواع ایـن روش ها به شرح زیر است: 

الف ) کمپرس مجدد بخار : در این طریقه فشار (و دما ) بخار افزایش می یابد . دستگاهی که بـرای ایـن  کـار مورد استفاده قرار می گیرد ، کمپرسور مکانیکی یا جت بخار نامیده می شود. بنابراین با این سیـستم بخار آماده بهره برداری مجدد می گردد. 

ب ) گرم کردن اولیه : در این روش بخار حاصل از ماده غذایی و یـا آبـی کـه بـرای تولیـد بخـار اسـتفاده   می شود، برای گرم کردن لیکور بهره می برند.

ج ) ترکیب بدنه های مرکب : در این روش از چند بدنه تبخیر یا اواپراتور (افکت) که به هم متصل اسـت ، استفاده می شود . بخار حاصل از یک اواپراتور برای حرارت دادن اواپراتور بعدی ب ه کار می رود.

در هر حال، می توان از بخار حاصل از ماده غذایی برای جوشاندن اواپراتورهایی  که دمای جوش آن پـایین تر است، استفاده کرد . در سیستم های مرکب فشار به ترتیب پایین می آید تا اختلاف دما بین خـوراک و محیط حرارتی حفظ گردد. 

ملحقات اواپراتورها شامل: 

1. مبدل حرارتی (به نام کلندر یا کلاف) که گرما را از بخار به ماده غذایی منتقل می کند؛
2. وسیله جدا کردن بخار تولید شده؛
3. پمپ خلاء مکانیکی یا پمپ انژکتوری؛

هزینه کار با پمپ های مکانیکی پائین است؛ اما سرمایه گـذاری زیـادتری نـسبت بـه پمـپ هـای انژکتـوری می طلبد. 

انتخاب اواپراتور باید بر اساس موارد زیر صورت گیرد: 

1. ظرفیت تولید (کیلوگرم آب تبخیر شده در هر ساعت)؛
2. درجه تغلیظ مورد نیاز (بر اساس ماده خشک محصول)؛
3. حساسیت محصول به گرما در رابطه با زمان و دمای تبخیر؛
4. نیاز برای بازیافت بخار؛
5. سهولت تمیز کردن؛
6. اندازه اواپراتور در رابطه با ظرفیت هزینه های تولید و سرمایه گذاری در رابطه بـا ظرفیـت و کیفیـت محصول.

شکل بالا : طرز حرکت محصول رقیق و بخار در اواپراتورهای چند بدنه ای: 

(a  روش حرکت فورواردی) ؛ (b  طریقه معکوس)؛ (c  جریان موازی)؛ (d  مرکب).    

آرایش بدنه ها به شرح زیر میباشد :

تغذیه فوروارد :

• محدودیت ها : با غلیظ شدن محـصول از میـزان انتقـال حرارت در هر بدنه کاسته می شود، بخـار در ابتدای تغذیه محصول تـاثیر بیـشتری دارد و معمولاً در بدنه اول تبخیر آسـان تر از بدنه های بعدی صورت می گیرد.
• مزایا : کمترین سرمایه گذاری، کار بـا آن سـاده، به پمپ تغذیه بین بدنه ها نیاز نیست، دما بـه ترتیـب در بدنـه هـا پـایین مـی آیـد، بنابراین خطر صدمه حرارتی کمت ری برای محصولات چسبنده وجود دارد.

به پمپ بین بدنـه هـا نیـاز اسـت، خطـر بیشتری در محصولات چسبنده مثل رب در این وجود دارد، زیـرا محـصول کنـدتر روی ســطوح حــرارت نقــل مکــان پیــدا می کند.            

در روش تغذیه معکوس :

• مزایا : به پمپ تغذیه در ابتدا نیـاز نیـست، بـرای موادی که تبخیر با اشـکال در آن صـورت می گیرد از بخـار اسـتفاده مـی شـود ، بـه دلیل عدم تغییـرات دمـای محـصول وارد شده بـه بدنـه هـا میـزان انتقـال حـرارت بیشتر بوده و هزینه تمام شده کمتر اسـت و محصول هر چه غلیظ تـر مـی شـود بـا سطح حرارتی داغ تری تماس مـی یابـد و ویسکوزیته آن افزایش می یابد.
• محدودیت ها : به پمپ بین بدنه ها نیاز است ، خطر بیشتری در محصولات چسبنده مثل رب در این وجود دارد، زیرا محصول کندتر روی سطوح حرارت نقل مکان پیدا میکند.

تغذیه مرکب :

• مزایا : در ایـن سیـستم از هـر دو مزیـت تغذیـه فوروارد و معکوس بهـره بـرده مـی شـود، برای مواد غذایی خیلی چسبناک اسـتفاده می کنند ، برای تولید بلـور مـورد اسـتفاده قرار می گیرد، کنتـرل تـشکیل کریـستال بهتر صورت می گیـرد و نیـازی بـه پمـپ نیست.
• معایب : سیستم پیچیده و گرانی است

تغذیه موازی:

• مزایا : بــرای تولیــد بلــور مــورد اســتفاده قــرار می گیرد، کنترل تشکیل کریـستال بهتـر هر بدنه به پمپ استخراج نیاز است. صورت می گیرد و نیازی به پمپ نیست.
• معایب : گران ترین سیستم تبخیر است، زیرا برای تغذیه موازی

انواع تبخیرکننده ها به شرح زیر میباشد :  

• تبخیرکننده های با سیرکولاسیون طبیعی
• تبخیرکننده های به شکل کروی به وسیله گاز، انرژی الکتریکی و یا غیرمستقیم با بخار حرارت داده می شود.

معمولاً در داخل این اواپراتورها یک همزن نصب می گردد . سطح انتقال حرارت آنها کم است و به مواد غذایی حساس صدمه وارد می کند، هزینه آن ها کم است. 

الف) تبخیرکننده های لوله کوتاه 

از این سیستم برای پاستوریزاسیون، استریلیزاسیون حرارتی و انجماد نیز مورد استفاده قرار می گیرد . از یـک بدنه که در داخل آن لوله های متعددی به صورت عمودی و افقی تعبیه شده است ساخته مـی شـود . لیکـور غذایی در خارج لوله ها گرم می شود . سپس در داخل لوله ها صعود کرده و بعد از جوشیدن دوباره به داخـل آن بر می گردد.   

شکل زیر اواپراتور لوله کوتاه عمودی را نشان میدهد.

ب) تبخیرکننده های لوله بلند :

این اواپراتورها شامل یک کلاف عمودی است، هر کدام از این لوله ها 5 سانتی متر قطر دارد، ارتفاع آنها 3 تـا 15 متر است . قبل از وارد شدن مایع غذایی به داخل کلاف لوله آن را حرارت می دهند. متصاعد شدن بخـار، باعث تشکیل لایه نازکی از مایع شده و به سرعت تغلیظ می گردد.    

شکل زیر اواپراتور فیلمی صعودی را نشان میدهد :

ج) تبخیرکننده های صفحه ای :   

اواپراتور صفحه ای از نظر طرح به مبدل های حرارتی شبیه است. سطح تبادل حرارتی ایـن اواپراتورهـا زیـاد ، ولی گران است.   

د) تبخیرکننده با جریان متصاعد شونده :  

طراحی این تبخیرکننده ها شبیه سانتریفوژهای صفحه ای است. در داخل این تبخیرکننده ها ماده غذایی در بین صفحات مخروطی جریان می یابد. محصول بعد از عبور از مجاری متعدد سطح آزاد افزایش می یابد. 

محاسن این تبخیرکننده زیاد است. اولین مزیت آن کم ح جم بودن ملحقات آن، زمان تماس مـایع بـا سـطح حرارتی، کوتاه است. از طریق تغییر تعداد صفحات مخروط بر حجم تبخیـر آن مـی تـوان افـزود. اخیـراً ایـن تبخیرکننده کاربرد زیادی در تولید رب پیدا کرده است.                                                            

شکل زیر اواپراتور سنتری- ترم را نشان میدهد.

 

دستگاه های تغلیظ رب به دودسته تقسیم می شود. تغلیظ کننده های ناپیوسته و تغلیظ کننده های پیوسته.

انواع ناپیوسته ممکن است از یک دیگ ساده تشکیل شود یا اینکه مجهز به یک دستگاه تغلیظ کننده لوله ای مقدماتی و 5 دیگ تحت خلاء باشد. در این سیستم دیگ های خلاء، رب نیمه تغلیظ شده را از تغلیظ ک ننده مقدماتی دریافت می کنند.

در نوع دوم از تغلـیظ کننـده هـا کـه بـه صـورت پیوسـته عمـل مـی کنـد، آب   گوجه فرنگی به صورت جریان پیوسته وارد آنها شده و رب گوجه فرنگی از قسمت تخلیه دسـتگاه بـا غلظـت مورد نظر خارج می شود.     

تشریح ملحقات اواپراتور تیتانو :

شکل بالا یک سیستم تغلیظ  :

1. پمپ سانتریفوژی برای مصرف آب کندانسور
2. سطح آب کندانسور
3. مخزن خلاء برای جمع آوری آب کندانـسه سیـستم حرارتـی اصلی
4. حمل آب کندانسه به بویلر
5. پمپ خودکار
6. مجرای حمل آب کندانسه به بخش بخار
7. شیر خودکار تنظیم محـصول بـه تغلیظ کننده نهایی
8. پمپ حمل محصول
9. المنت حساس الکترونیکی
10. همزن محصول
11. لولـه هـای متحـدالمرکز کـه بخـار داخل آن جریان می یابد
12. پمپ سانتریفوژی برای محصول غلیظ شده
13. شیر اتوماتیک برای کنترل محـصول ورودی؛
14. صـفحه مانع پاشیدن محصول به خارج
15. رگولاتور تنظیم سطح محصول
16. شیر کـشویی
17. لولـه ای کـه بـه دیـگ بخـار متـصل اسـت
18. شیر کشویی

در خلاء، تبخیر آب در دمای پایین تر صورت می گیرد، در نتیجـه رب تولیـد شـده رنـگ و کیفیـت بهتـری خواهد داشت. در سیستم های ناپیوسته، پالپ گوجه فرنگی از تانک دریافت به داخل تغلیظ کننده مقـدماتی انتقال می یابد و یا اینکه به طور مستقیم وارد دیگ تحت خلاء مـی شـود.

پالـپ گوجـه فرنگـی در دسـتگاه تغلیظ کننده مقدماتی در حالی که در یک سری لوله عمودی سیرکوله مـی شـود ، مقـداری از آب آن تبخیـر می گردد.

بخار مورد نیاز در ابتدا از دیگ بخار تامین مـی شـود و بعـداً بخـار اواپراتـور ثـانوی باعـث تبخیـر می شود. وقتی غلظت رب به 12 درصد رسید، آب گوجه فرنگی را وارد دستگاه  های تحـت خـلاء دو جـداره موسوم به «بول»می کنند.

برای جلوگیری از سوختن محصول به جداره مخزن، در داخل بول ها همزن نصب می گردد. 

یکی از مشکلات تغلیظ عصاره، وجود مواد پکتیکی گوجه فرنگی است. با افـزایش ایـن مـواد چـسبندگی رب افزایش می یابد و به علت چسبندگی رب به جدار ظرف از کیفیت رنگ، طعم و بافت رب کاسته می شود. 

برای اینکه آب موجود در پالپ به س رعت تبخیر گردد، آن را وارد تغلیظ کننـده مقـدماتی مـی کننـد  کـه  در داخل آن تعداد زیادی لوله تعبیه شده است (تا غلظت 11 درصد ).

معمولاً در تغلـیظ کننـده مقـدماتی خـلاء زیادی ایجاد می گردد. در نتیجه این خلاء آب گوجه فرنگی به سرعت داخل لوله ها جریان مـی یابـد، دمـای آب گوجه  در حال جوش در این مرحله ثابت است.

برای اینکـه باقیمانـده آب تبخیـر گـردد ، رب 11 درصـد بریکس را وارد اواپراتوری می کنند که شرایط اغتشاشی را در توده محصول ایجاد می کند. 

ساده ترین سیستم همزننده برای تغلیظ نهایی رب گوجـه فرنگـی تغلـیظ کننـده بـول اسـت. ایـن سیـستم بیشترین کاربرد را در سطح جهان داشته است.

در کارخانجات کوچک تمام مرحله تغلیظ فقط در بول صورت می گیرد، بدون اینکه از تغلیظ کننده مقدماتی استفاده شود. سیستم بول از یک دیگ، یک پمپ خلاء و یک کندانسور با رومتریک تشکیل می شود.   

طرز کار با تغلیظ کننده بول به قرار زیر میباشد : 

1. ابتدا مطمئن شوید که تمام شیرهای متصل به دیگ تحت خلاء بسته است.
2. شیر آب پمپ خلاء را باز کنید. خروج جریان آب را از محل خروجی پمپ خلاء ملاحظه کنید.
3. خلاء بول را کنترل کنید و وقتی به 45 رسید ، شیر ورودی آب گوجه را که متصل بـه تانـک ذخیـره است باز کنید . سطح آب گوجه را از طریق پن جره شیشه ای بول کنترل کنید، وقتـی آب گوجـه بـه حدود زیر پنجره رسید ، شیر ورودی را قطع کنید . اکنون مخزن حاوی مقدار کافی آب گوجه فرنگـی است.
4. همزن بول را به کار بیاندازید.
5. شیر آب کندانسور را باز کنید تا موازنه ستون آب برقرار گردد . در ایـن مرحلـه پمـپ آب را بـ ه کـار اندازید. 
6. شیر ورود بخار را به داخل بول باز کنید.
7. آنقدر آب گوجه را وارد بول کنید که تا بالای همزن بیاید . نسبت تبخیر آب گوجه باید طوری تنظیم گردد که یک نسبت ثابت آب گوجه متناسب با تبخیر به داخل آن وارد گردد، معمـولاً مقـدار اضـافه کردن آب گوجه با روش آزمایش و خطا تعین می شود. 
8. در حین تبخیر از رب نمونه برداری نمایید و میزان ماده خشک آن را تعیین کنید.
9. وقتی ماده جامد به حد لازم رسید، باید بخار کاملاً بسته شود.
10. شیر ورود آب به کندانسور را ببندید.
11. پمپ آب را از کار بیاندازید.
12. آب ورود به پمپ خلاء را قطع کنید.
13. پمپ خلاء را قطع کنید.
14. خلاء بول را با دست از بین ببرید.
15. محتویات بول را به داخل مخزن متحرک بریزید.

در طی مراحل اولیه تغلیظ، زمان زیادی طول می کشد تا عصاره گوجه فرنگـی از غلظـت 5 تـا 6 درصـد بـه محصولی که بریکس آن 10 تا 12 درصد اس ت، افزایش پیدا کند.

در جدول زیرمقدار آبی که در رابطه بـا تبخیر به تدریج کاهش پیدا می کند ، نشان داده شده است. جهت حفظ میزان تبخیر آب از بول مقدار معینی از آب گوجه فرنگی را که معادل میزان تبخیر آب است. به تبخیرکننده وارد می کنند. 

8- مراحل پاستوریزاسیون :

در این مرحله د مای رب گوجه فرنگی را به حدود 90 درجه سانتیگراد مـی رسـانند تـا کلیـه میکـروب هـای فاسدکننده منهدم شوند. این پاستوریزاتور با توجه به غلظت محصول از نوع لوله ای می باشد، که خـود دارای انواع مختلفـی مـی باشـد.

از ایـن دسـته پاسـتوریزاتور ها مـی تـوان بـه پاسـتوریزاتورهای تـک پوسته ای و چندپوسته ای اشاره نمود.

در پاستوریزاتورهای تک پوسته ای آب گرم در داخل لولـه ای جریـان مـی یابـد و محصول تغلیظ شده از روی این لوله عبور داده می شود و در سیستم چندپوسته ای، در لولـه قـسمت میـانی محصول جریان دارد و قسمت داخلی و خارجی آن آب گرم جریان دارد.

9- مراحل خشک کردن : 

دستگاه ها و روش های خشک کردن عصاره گوجه فرنگی :

معمولاً شیوه برگزیده برای خشک کردن یک محـصول بـستگی بـه مـاده غـذایی، میـزان کیفیـت دلخـواه و هزینه های تمام شده دارد. برای مثال برای خشک کردن نشاسته به علت عـدم حـساسیت آن بـه حـرارت از دستگاه ساده تری استفاده می شود ؛ در حـالی کـه بـرای تولیـد پـودر گوجـه فرنگـی، بهـای خـشک کـن و دستگاههای لازم خیلی بیشتر است و در ضمن درجه حرارت خشک کننده باید خیلی پایین باشد. 

اصولاً از خشک کن های پاششی، تخت خلاء قفسه ای، تحت خـلاء نـواری، آتمـسفر یـک نـواری، انجمـادی، شناوری، دوار، قفسه ای، کیلن، تونلی و غیره برای خشک کردن مواد غذایی استفاده می شود. 

در یک روش دیگر بـرای سـهولت، خـشک کـن هـا را بـه سـه دسـته خـشک کـن هـای بـا جابجـایی هـوا، خشک کن های غلطکی و خشک کن های تحت خلاء تقسیم می کنند.

با توجه بـه ماهیـت گوجـه فرنگـی و فرآورده های وابسته به آن خشک کن هایی که برای ایـن محـصول اسـتفاده مـی شـود شـامل : خـشک کـن پاششی ، خشک کن غلطکی، و خشک کن های فوم مت دراینیگ می باشد.                                                              

شکل زیر طرح یک سیستم خشک کننده و ملحقات آن :

1. مخزن خیس کننده :           
2. بالابر
3. موتور                 
4. الکتروموتور
5. سورتینگ
6. خردکننده
7. پیش گرمکن
8. الکتروموتور
9. پمپ
10. صافی 1
11. صافی 2
12. صافی 3
13. مخزن
14. تبخیرکننده
15. پاستورایزر
16. نازل
17. گرم کن
18. برج خشک کن
19. سیکلون    

خشک کننده افشانی (اسپری درایر) :

این دستگاه های خشک کننده از نظر گروه، جزو خشک کننده هایی است که با جابجایی هوا کـار مـی کنـد . ملحقات این سیستم از یک ذره کننده (Atomizer) ، یک برج عایق شده که اغلب به شکل مخـروط سـاخته می شود، یک وسیله جمع کننده محصول  Collector)) و بادبزن (Fan ) تشکیل می شود.

طرح کامـل یـک خط تولید پودر گوجه فرنگی که وسیله خشک کننده آن یک خـشک کـن افـشانی اسـت ، در شـکل زیر نشان داده شده است.    

شکل زیر دیاگرام تولید پودر گوجه فرنگی از مرحله تغلیظ تا تولید پودر :

این طرح از سه خط تولید آب گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی و تولید پودر تشکیل شده اسـت . خـشک کـن افشانی و ملحقات آن در رابطه با تولید پودر به طور خلاصه تشریح می شود. 

اولین قسمت مهم خشک کن افشانی، وسیله ذره کننده آن است. تا کنون دو نوع اتمایزر به بازار عرضه شـده است: الف) ذره کننده های سانتریفوژی، قطر ذرات غذایی بعد از خروج از ایـن قـسمت 10 تـا 20 میکرومـو است.

در اتمایزر سانتریوفوژی و نازلی ، هر چه اندازه ذر ات خارج شـده از داخل نازل یکنواخت تر باشد ، سرعت خشک شدن محصول بیشتر می شود .

معمولاً قطـر بـزرگ تـرین ذره و ارتفاع برج خشک کن تعیین کننده زمان خشک شدن است . تاکنون هیچ نوع دستگاه ذره کننده ی سـاخته نشده که بتوان با آن قطرات یکنواختی از نظر اندازه تولید کرد. در طراحی، اساس کار بر این استوار است کـه حتی الامکان پودر یکنواختی تولید شود .

اگر قطر ذرات یکنواخت نباشـد ، ابتـدا ذرات ریزتـر خـشک شـده و گرمای بیشتری به آن منتقل می شود . عدم یکنواختی ذرات به تولید پودر نـامرغوب منجـر مـی شـود . پـودر نامرغوب اگر در آب حل شود، ذرات درشت ت ر به عمق آب فرو رفته و ذرات ریزتـر در آب شـناور مـی شـود، بدین ترتیب قدرت جذب پودر یکنواخت نخواهد بود.    

بخش جمع کننده خشک کن پودر گوجه فرنگی به نام کولکتور موسوم است، دو نوع کولکتور طراحی شـده و موجود است . نوع اول ساده و فقط قسمت مخروط برج را تشکیل می دهد.

پودرخشک کن های افشانی تعبیه شده کولکتور مخروطی شکلی است که به سپراتور سیکلونی موسوم اسـت . در ایـن سیـستم هـوای خروجـی، پودر را به همراه خود به سپراتور سیکلونی منتقل می کند. ولی در اثر حرکت دورانی هوا ذرات پودر به دیواره مخروط اصابت کرده و جمع آوری می شود.

چون همیـشه مقـداری پـودر همـراه بـا هـوا از سـپراتور خـارج می شود ، بر بالای سیکلون یک کلوکتور ثانویه تعبیه می شود . محصول حاصـل از کولکتـور دوم چـون مـدت طولانی تری در معرض هوا قرار می گیرد، کیفیت نازل تری داشته و به عنوان درجه دو عرضه می شود. 

گوجه فرنگی به علت ویژگی ترموپلاستیکی آن ، حتی وقتی خشک شود باز هم چـسبندگی خـود را از دسـت نمی دهد و به دیواره خشک کن چسبیده و متراکم می شود.

در یک نوع از خشک کن هـای افـشانی دیـواره قسمت پایین خشک کن را دو جداره ک رده و در داخل آستر آن، آب سرد یا هوای سرد جریان می دهند. یک نوع خشک کننده افشانی که ویژه مواد ترموپلاستیک طراحی شده است، به نام خـشک کننـده افـشانی بیـرزBirs)) نام دارد.

ارتفاع این خشک کننده حدود 80 متر است. مواد در این سیستم به بالای برج پمپ شـده و توسط اتمایزر نازلی به ذرات تبدیل می شود. 

اخیراً سیستم دیگری که ظرفیت زیادی دارد توسط کمپانی کپنهاگن توسعه و طراحی شـده اسـت . محفظـه خشک کننده آن شامل یک مخزن استوانه ای است که پائین آن شـکل مخروطـی دارد . رب و هـوای گـرم از بالای دستگاه وارد مخزن می شود . دیواره مخزن دو جداره است، دمای محفظه در 38 تا 50 درجه سانتیگراد کنترل می شود.

قبل از ورود رب، هوای خشک کننده را با یک هیتـر بـه 145 درجـه سـانتی گـراد افـزایش می دهند. بعد از تماس با رب بر اثر سرمای تبخیر دمای آن به 77 تا 88 درجه سانتی گراد می رسد.

قطرات رب وقتی با دیواره برج تما س می یابد ، از مسیر جریان هوا خارج شده و به صورت لایه هایی که ضخامت 5/2 سانتی متر دارد ، تبدیل می شود.

قسمتی از محصول به دلیل مرطوب بودن از برج خارج نمـی شـود ؛ ولـی بـا جریان هوا مکنده به داخل سپراتور سیکلونی وارد می شود . وقتی پودر به ته ظـرف برسـد ، رطوبـت آن بـه 3 درصد می رسد.

10- مراحل بسته بندی پودر گوجه فرنگی : 

مواد غذایی خشک جزء گروه مواد غذایی آماده شده ای است که برای مصرف (تازه خـوردنی ) آمـاده هـستند .

این مواد اغلب به رطوبت حساسند و میزان نفوذپذیری مواد اولیه بسته بندی بـستگی بـه نـوع مـواد غـذایی خشک شده و میزان تحمل و جذب رطوبت مواد  غذایی دارد. به عنوان مثال برای بـسته بنـدی نمـودن پـودر سیب زمینی، برنج و ماکارونی در مکانهای مرطوب باید به غیر قابل نفوذپذیری مواد اولیه بـه رطوبـت، توجـه خاصی شود.

سبزی های خشک شده به علت وجود کلروفیل به نور حساس می باشند لذا بـرای جلـوگیری از کاهش کیفیت بر اثر اکسیداسیون چربی از مواد اولیه بسته بندی غیـر قابـل نفـوذ نـور اسـتفاده مـی کننـد .

سبزی های خشک و پودر گوجه فرنگی حاوی ویتامین C بوده و از این جهت به اکسیژن حساس هـستند. لـذا برای بسته بندی آن ها از مواد اولیه غیر قابل نفوذ به اکسیژن بهره می گیرند. پودر سیب زمینـی بـسته  بنـدیآن از مواد اولیه ای که غیر قابل نفوذ به اکسیژن و رطوبت با افزودن گازهای مجاز بهره می گیرند. 

برای بسته بندی مواد غذایی لیوفیلیزه یا محصول خشک شده تصعیدی از مواد اولیه بـسته بنـدی غیـر قابـل نفوذ به اکسیژن با استفاده از خلاء و گاز ₂N بهره می گیرند. 

معمولاً پودر گوجه فرنگی را در کیسه های چندلایه یا کیسه های مضاعف بسته بندی کرده و سپس در یـک ظرف فلزی یا بشکه قرار می دهند . برای جذب رطوبت علاوه بر مراقبت های فوق مـواد دسـیکانت در داخـل ظرف پودر گوجه قرار می دهند، همچنین قبل از دوختن سرکیسه ها ا ز گازهـای خنثـی مثـل ازت اسـتفاده می شود. 

همان طور که بیان داشتیم برای تولید پودر معمولاً از رب استفاده می شود. اگـر از روش آسـیاب کـردن داغHot break) ) استفاده شود، به علت قوام زیاد رب ممکن است مشکلاتی در حین خشک کردن به وجود آید.

بنابراین حداکثر غلظت تولید رب با سیستم داغ بریکس 26 تا 36 است. ولی اگر از متد آسـیاب کـردن سـرد (Cold break) استفاده شود، به علت پائین آمدن قوام می توان از رب بـا بـریکس 48 درصـد هـم اسـتفاده نمود. پودر حاصل از آسیاب سرد بعد از بازیابی به علت تجزیه مواد پکتینی مواد جامد آن در آب زیادتر است. 

---

✔️ خواص پودر گوجه فرنگی !

---

✳️ آشنایی با خواص پودر گوجه فرنگی : 

تا پايان قرن شانزدهم از گوجه فرنگي به عنوان يک گياه زينتي استفاده ميشد، حتي در برخي از کشورها تا اوائل قرن بيستم آن را سمي ميپنداشتند. در همان زمان واريته هاي قرمز آن کاشته شد ولي هنوز هم واريته هاي زرد آن موجود است. آمريکايي ها در حدود سال 1750 از آن به عنوان غذا استفاده مي کردند.

گوجه فرنگي، ميوه اي غني از ويتامين A  و C ميباشد ، 30 گرم از گوجه فرنگي حاوي 850 واحد ويتامين A و 7 ميلي گرم ويتامين C است.

پودر گوجه فرنگی با کد آیسیک 15311511 یکی از فراورده های مهم گوجه فرنگی بوده که در ایران ، به علت اقبال ایرانیان به رب گوجه ، کمتر مورد استفاده قرار میگیرد اما با دید صادرات ، میتوان نسبت به تولید آن اقدام کرد.

پودر گوجه فرنگی در واقع ربی است که مواد جامد آن تا 97 درصد افزایش یافته است. آب گوجه فرنگـی 5 درصـد ماده خشک دارد که اگر تقریباً تمام آب آن گرفته شود، وزن محصول خشک به کمتر از یک نهم وزن اولیـه اش می رسد.

 پودر گوجه فرنگي از انواع گوجه فرنگي تازه  تهيه مي گردد. گوجه فرنگي به علت داشتن رطوبت بسيار زياد که در حدود 70 تا 80% مي باشد قابل نگهداري به صورت خيس نبوده و در مدت کمتر از 72 ساعت دچار کپک زدگي و فساد ميشود و در نتيجه به هيچ عنوان امکان خشک کردن آن به صورت سنتي وجود ندارد و مصرف کنندگاني که به صورت آفتاب خشک به مصرف آن اقدام نمودند در دراز مدت  بيمار شده و دليل آن وجود قارچهاي سمي به علت خشک کردن غير اصولي گوجه فرنگی بوده است.

گوجه فرنگي بايد از طريق سيستم هاي مجهز و بصورت بهداشتي و بلافاصله پس از حمل خشک شود و دادن حرارت به اين محصول قابليت جذب مواد و عناصر موجود در آن را افزايش مي دهد و اين امکان را فراهم مي سازد که بتوان آن را تا يک سال در انبار نگهداري کرد.

پودر گوجه فرنگي مي تواند به عنوان يک منبع خوب پروتئين علاوه برغذاي انسان مورد مصرف در خوراک دام و طيور قرار گيرد. تجزيه شيميايي پودر گوجه فرنگی نشان داده است که پروتئين خام آن حدود 20 درصد ، پروتئين قابل هضم اين پودر حدود 15 درصد و ليزين موجود در گوجه فرنگي 13 درصد بيشتر از سويا مي باشد.

پودر گوجه فرنگی همچنين ويتامين C فراوان دارد و همچنین داراي ويتامين B و A قابل توجهي مي باشد و مقدار گزانتوفيل موجود در آن 200 تا 340 ميلي گرم در گرم است.

پماک و ليکوپن مواد آنتي اکسيداني و ضد سرطان هستند که در پودر گوجه فرنگي به فراواني يافت ميشود و باعث بالا رفتن کيفيت محصولات توليدي از آن مي شود. مصزف پودر گوجه فرنگی از بروز اختلالات گوارشي جلوگيري مي نمايد. آزمايشات نشان ميدهد  که مصرف خود گوجه فرنگي نیز موجب کاهش ابتلا به بيماري اسهال و سايرمشکلات گوارشي ميشود.

پودر گوجه فرنگي  داراي 10 تا 12 درصد روغن ميباشد که حداقل 90 درصد آن قابل جذب است. از اينرو انرژي موجود در پودر گوجه فرنگي در حدود 3000 کالري ميباشد.

میزان الياف پودر گوجه فرنگی بين 25 تا 30 درصد ميباشد. وجود PH اسيدي آن کمک قابل توجهي به هضم غذا مي نمايد و موجب جذب بهتر مواد غذايي بويژه کلسيم و فسفر ميگردد .

بنابر محاسن گفته شده پودر گوجه فرنگی يکي از مفيدترين موادي است که توليد آن موجب افزايش کيفيت محصولات غذايي مورد استفاده مردم و در نتيجه افزايش سلامت جامعه ميگردد.

✍️ جهت تهیه مطالعات بازار و طرح توجیهی تولید پودر گوجه فرنگی ، با اطلاعات کاملا به روز با فرمت Word و PDF و با گزارشگیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ جواز تاسیس یا وام و تسهیلات بانکی ،با ما تماس بگیرید . 

---

📚 دانلود فایل های طرح توجیهی تیپ تولید پودر گوجه فرنگی 

---

✍️ توجه : کلیه ی طرح های تیپ یا آماده ، صرفا کاربرد مطالعاتی و تحقیقاتی داشته و جهت اخذ مجوز و یا تسهیلات و وام بانکی مناسب نمیباشند . جهت تهیه طرح توجیهی با کاربرد اجرایی و بانکی با ما تماس بگیرید.