جهت نگارش مطالعات بازار و طرح توجیهی تولید روغن موتور با اطلاعات کاملاً به روز برای سال 1401 ، با فرمت DOC و PDF و با گزارش گیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ مجوز یا ارائه به بانک ، این صفحه را مطالعه نموده و سپس با ما تماس بگیرید . ضمنا میتوانید فایل pdf طرح توجیهی کارخانه تولید روغن موتور را که در سال های قبل نگارش شده است را صرفا جهت مطالعه از انتهای صفحه دانلود نمایید.

---

✔️ روغن پایه چیست و چه نقشی در تولید روغن موتور دارد !

---

برای تولید انواع روغن صنعتی مانند روغن موتور ، لازم است دو ماده اصلی به نام روغن پایه و مواد افزودنی با یکدیگر مخلوط شوند بنابراین در ابتدا به تعریف روغن پایه خواهیم پرداخت .

روغن پایه ، ماده ای نفتی است که برای تهیه آن سه روش مختلف وجود دارد. این روش ها عبارت هستند از:

• استفاده از برش مواد نفتی
• تصفیه روغن های کارکرده
• تولید به روش مصنوعی

امروزه به طور وسیع از روش برش مواد نفتی برای تولید روغن پایه استفاده می شود.

از طرف دیگر مواد افزودنی در واقع مواد شیمیایی با ترکیبات پیچیده ای هستند که با افزودن آنها به روغن پایه به مقدار مشخص، می توان مشخصه مورد استفاده را در روغن صنعتی ایجاد کرد یا خواصی از روغن صنعتی را بهبود بخشید. 

برای تهیه هر نوع روغن صنعتی مانند روغن موتور، ابتدا عملیات تقطیر نفت خام انجام می شود. این کار در چند مرحله تقطیر در جو و تقطیر در خلا انجام می شود تا یک برش نفتی خاص حاصل شود که گرانروی و نقطه اشتعال معین داشته باشد.

سپس در واحد آسفالت گیری، مواد آسفالتی که ته مانده برج تقطیر در خلا هستند با تزریق حلال پروپان استخراج می شود. در مرحله بعد، ترکیبات نامطلوب موجود در روغن (مواد آروماتیک) با استفاده از روش های شیمیایی از روغن خارج شده و شاخص گرانروی روغن هم بهبود پیدا می کند. 

پس از عملیات تصفیه، در واحد موم گیری، پارافین های سنگین که در حالت طبیعی به صورت جامد هستند، با استفاده از روش انحلال و فیلتراسیون از روغن جدا می شوند.

سرانجام در واحد تصفیه هیدروژنی، عناصر زائد مانند گوگرد، ازت و اکسیژن از روغن خارج شده تا روغن در ماشین آلات و در شرایط سخت پایداری بیشتری داشته باشد.

روغن پایه پس از طی تمامی مراحل فوق به واحد مخلوط کنی ارسال می شود و در آنجا با اضافه کردن مواد افزودنی مناسب، انواع روغن های صنعتی مطابق با استانداردهای بین المللی تولید می شود. 

---

✔️ آشنایی با انواع روغن موتور و مزایای هر کدام !

---

وظایف اصلی روغن موتور ؛ روان سازی قسمتهای متحرک موتور ، به حداقل رساندن اصطکاک و فرسایش ، کمک به کاهش حرارت و به خود گرفتن کثافات ، ذرات معلق و رسوبات لجنی حاصل از احتراق می باشد . 

بدلیل اینکه روغن موتور باید این چند کار پیچیده را به طور همزمان انجام دهد ، یک فرمولاسیون شیمیایی پیچیده را می طلبد.   

در حال حاضر روغن های موتور خودروها به 3 نوع کلی تقسیم می شوند : 

1. روغن موتور مینرال ( ارگانیک )
2. روغن موتور سنتتیک
3. روغن موتور نیمه سنتتیک ( Premium )

✳️ 1 -  روغن موتور مینرال :

روغن موتور مینرال ، روغنی است که بر پایه نفت خام ساخته می شود و همان روغنی است که سالهاست در خودروها بکار برده می شود و همه ما با آن آشنایی داریم . 

✳️ 2 - روغن موتور سنتتیک :

روغن موتور سنتتیک ، روغنی است که از ترکیبات شیمیایی یا پلیمراسیون هیدروکربنها ( Olefins) تولید می شود و نه با تصفیه نفت خام .

روغن موتور سنتتیک ، اولین بار برای موتورهای جت بکار گرفته شد که بدلیل مزایایی که این نوع روغن نسبت به نوع مینرال داراست در سالیان اخیر مصرف آن در خودروها نیز فزونی یافته است .

روغن موتور های سنتتیک، انواع مختلف با مواد تشکیل دهنده متفاوتی دارند که این امر آنها را از لحاظ کیفیت و نوع مصرف نیز با یکدیگر متمایز می سازد ، از بین صدها نوع روغن موتور سنتتیک با فرمولاسیون های مختلف که هر یک محاسن و معایبی را نیز دارا هستند ، نوعی که بر پایه Polyalphaolefins یا به اختصار ( PAO ) ساخته می شود و مقادیر کمی هم Ester در خود دارد ، دارای کارآیی و مقبولیت بیشتری است . 

از مزیت های اکثر روغن موتور های سنتتیک می توان موارد زیر را ذکر کرد : 

• کاهش مصرف روغن بدلیل عمر بیشتر روغن
• غیر خورنده و غیر سمی بودن
• تبخیر شوندگی پایین
• دمای سوختن بالا
• مقاومت در برابر اکسیداسیون بالا
• دارا بودن شاخص ویسکوزیته بالا به صورت طبیعی ( عکس العمل سریع در مقابل تغییرات دما )
• کاهش مصرف سوخت تا 4/2 درصد
• نقطه روان شدن پایین
• قابلیت استفاده از روغنهای با گستره ویسکوزیته زیاد بدون نگرانی از شکست پلیمرها

 عیب این نوع روغنها نیز ، قیمت بالای آنها و عدم تطابق کامل با موتورهای با تکنولوژی قدیمی است . 

✳️ 3 - روغن موتور نیمه سنتتیک : 

روغن موتور نیمه سنتتیک مخلوطی است از روغن سنتتیک و مینرال ( ارگانیک ) ، این نوع روغن کیفیت روغنهای سنتتیک را ندارد اما در شرایط سخت ؛ نظیر دماهای بالا و یا بار زیاد عملکرد بهتری نسبت به نوع مینرال داراست و بیشتر برای وانت ها و SUV  ها مصرف می شود و قیمت آن نیز کمی بیشتر از مینرالهاست . 

---

✔️ قوانین بسته بندی روغن موتور در ایران چیست !

---

بسته بندی انواع روغن موتور از ضوابط و استاندارهای مشخصی باید پیروی کند .

روغن موتور باید در حجمهای 1 لیتر ، 4 لیتر  ، 20 لیتر و 205 لیتری بسته بندی شود و بر روی ظرف آن مشخصات زیر قید گردد :

• علامت استاندارد ایران .
• درجه گرانروی روغن موتور ( SAE )
• ذکر سطح کیفیت کالا برای روغن موتور با ذکر شماره این استاندارد .
• کاربرد روغن ( از لحاظ موتور های بنزینی و دیزلی ).
• حجم خالص روغن موتور محتوی بر حسب لیتر .
• نام شرکت تولید کننده و علامت تجاری آن .
• عبارت " ساخت ایران " به زبان فارسی .
• برای هر بهراز روغن شماره ای بصورت کد تعیین و بر روی ظروف نوشته شود : ( API / SE / CC  )

استاندارد های ملی روغن موتور به قرار زیر میباشد :

• استاندارد شماره 401: روش آزمون ارزیابی روغن موتور برای جلوگیری از درست شدن ته نشینها با موتور دیزلی پترالف وی یک .
• استاندارد شماره 402: روش ارزیابی روغن کارتر از نظراکسیداسیون و خورندگی یاتاقان بوسیله ماشین دابلیویک .
• استاندارد شماره 461: ویژگیهای روغن موتور درجه 3 برای موتورهای نوع نزینی و دیزلی .
• استاندارد شماره 584: ویژگیها و روشهای آزمون روغن موتور برای موتورهای بنزینی و دیزلی سبک در ...
• استاندارد شماره 585 : ویژگیهای روغن کاربر موتورهای درون سوز نوع بنزینی و دیزلی ممتاز در سطح کیفیت (MIL – L – 2104 B)
• استاندارد شماره 604: ویژگیها و روشهای آزمون روغن موتور برای موتورهای درون سوز دیزلی سنگین و سوپر شارژ در سطح کیفیت MIL – L – 46152 A ( API SE /CC ) .
• استاندارد شماره 1342 : ویژگیهای روغن کارتر موتورهای درون سوز نوع بنزینی و دیزلی چند درجه ای .
• استاندارد شماره 1343 : ویژگیها و روشهای آزمون روغن موتور برای موتورهای درون سوز بنزینی و دیزلی سوپر شارژ سبک در سطح کیفیت .

---

✔️ چگونه بفهمیم که کدام روغن موتور برای خودروی ما مناسب است !

---

برای آگاهی از اینکه کدامیک از روغن موتور های فوق برای خودروی شما مناسب است ، بهترین منبع و مأخذ دفترچه راهنمای خودرو یا برچسبهای داخل محفظه موتور می باشد ( در صورتیکه نوع روغن مشخص نشده ، معنای آن استفاده از همان نوع قدیمی مینرال است ) .

استفاده از روغن موتور مینرال یا نیمه سنتتیک برای موتوری که تنها استفاده از روغن سنتتیک در آن توصیه شده ، می تواند برای موتور خطر آفرین باشد ، اما در مقابل استفاده از روغن موتورهای سنتتیک یا نیمه سنتتیک برای موتورهایی که برای استفاده از نوع مینرال طراحی شده اند ( موتورهای قدیمی ) با تمهیدات خاصی ، از نظر تولید کنندگان روغنهای سنتتیک بلا مانع است .

اما بسیاری از متخصصین بدلایل زیر این کار را نیز اشتباه و مضر می دانند : 

هر یک از انواع مختلف روغن موتورهای سنتتیک با توجه به فرمول شیمیایی ، قابلیت تطابق با برخی از انواع لاستیکها و الاستومرها را نداشته و در نتیجه اگر از روغن موتور سنتتیکی با فرمول خاصی برای موتوری با واشرها و درزبندهایی که با آن فرمول روغن سازگار نباشد ، استفاده شود باعث نشتی روغن و مسائلی از این قبیل خواهد شد.

لازم به ذکر است که روغن موتورهای مینرال باعث تورم واشرها و جلوگیری از نشتی آنها می شوند ، اما روغن موتورهای سنتتیک در مورد برخی انواع واشرها دارای این خاصیت نیستند و حتی برخی از آنها ، باعث خورده شدن برخی انواع واشرها ، می شوند .

در این راستا حتی استفاده از روغن موتور سنتتیک با مواد تشکیل دهنده ای متفاوت از آنچه در دفترچه راهنمای خودرو درج شده ، برای خودروهایی که با این نوع روغن کار می کنند نیز می تواند خطر ساز باشد ، چه رسد به استفاده از این نوع روغن ها در موتورهایی که بر پایه استفاده از روغن مینرال طراحی شده اند .

بعنوان مثال روغن موتور سنتتیک بر پایه Polyglycol با پلی استرها ، پلی کربنیک ها ، ABS ، پلی ونیل کلرینها ، Polyphenylene Oxide (همگی پلاستیک هستند ) و Buna S ، بوتیل ، Neoprene  و لاستیک طبیعی ( که همگی الاستومر هستند ) سازگاری خوبی ندارد.

یا اینکه روغن موتور سنتتیک بر پایه PAO نیز که اکثر روغنهای موتور سنتتیک موجود در بازار بر این پایه هستند ( بدلیل شباهت زیاد به خواص روغنهای مینرال ) با لاستیک طبیعی ،  EPDM ، بوتیل و Buna S که همگی الاستومر هستند ، سازگاری ضعیفی دارد .

روغن موتور های سنتتیک در مقایسه با روغن های مینرال با لایه نازک تری بر روی قطعات موتور می نشیند ( به همین خاطر فاصله قطعات ثابت و متحرک موتور هایی که با روغن موتور سنتتیک کار می کنند کمتر می باشد ) از اینرو استفاده از این نوع روغن برای موتورهایی که با تکنولوژی قدیمی مینرال طراحی شده اند ، باعث نشتی پیستون خواهد شد .

البته این مورد از طرف سازندگان روغن موتورهای سنتتیک با دلایل قابل قبولی رد می شود ، اما در عمل این مشکل ، درباره خودروهای قدیمی دیده شده .  

به هر روی در صورتی که سالهاست از روغن موتورمینرال استفاده می کنید و خودرویتان دارای تکنولوژی قدیمی است ، از استفاده از این نوع روغنها بپرهیزید ، اما در صورتیکه دارای خودرویی با تکنولوژی نسبتا جدید هستید و از بی خطر بودن تعویض روغن از مینرال به سنتتیک یا نیمه سنتتیک اطمینان دارید ، از نوعی که برپایه PAO ساخته شده استفاده نمایید.

این موضوع را نیز از یاد نبرید که با تعویض روغن موتور از مینرال به سنتتیک باعث می شوید رسوبات پخته شده روغنهای مینرال از روی قطعات موتور کنده شده و در موتور غوطه ور گشته و پس از مدتی موتور را از کار بیندازد ، به همین خاطر قبل از این تعویض باید موتور را یا به طور کامل رسوب زدایی نموده و یا اینکه از روغن های فلاشینگ ( Flush Oil ) استفاده نمایید ( این نوع روغن فقط مخصوص تمیز کردن موتور می باشد ).

استفاده از روغن های فلاشینگ به این ترتیب است که روغن مینرال را بدون تعویض تخلیه کرده و روغن فلاشینگ را جایگزین نموده و اجازه دهید موتور به مدت 20 دقیقه درجا کار کند ، پس از آن میتوانید روغن فلاشینگ را تخلیه کرده را تعویض نموده و روغن سنتتیک یا نیمه سنتتیک را جایگزین نمایید. 

✳️ چند نکته تکمیلی درباره نحوه استفاده از روغن موتورهای سنتتیک و نیمه سنتتیک به جای مینرال !

 روغن موتورهای نیمه سنتتیک ، همانگونه که ذکر شد مخلوطی هستند از روغن مینرال و سنتتیک و می توانند همان مشکلات روغن سنتتیک را برای موتورهای ساخته شده برای روغنهای مینرال پدید آورند . 

 در خودروهایی که استفاده از روغن سنتتیک در آنها توصیه شده ، حتما از نوع مشخص شده استفاده نمایید و درصورتیکه به جهت قرارداد شرکت تولید کننده با شرکت نفتی خاصی ، تنها نام روغن مربوطه در دفترچه راهنما ذکر شده و از توضیح بیشتر در مورد آن خودداری شده ، و بر روی ظرف آن روغن هم توضیحی درباره نوع مواد تشکیل دهنده ، داده نشده ، تنها از همان نوع روغن استفاده نمایید . 

 در صورتی که به تعویض نوع روغن از مینرال به سنتتیک در خودروی خود اصرار دارید ، نوعی که اکثر روغنهای سنتتیک موجود در بازار را شامل می شود ، یعنی PAO را ، انتخاب نمایید ، چرا که بیش از دیگر انواع روغنهای سنتتیک به نوع مینرال شبیه است. 

---

✔️ مواد اولیه و فرایند تولید روغن صنعتی

---

✳️ مواد اولیه مصرفی در تولید روغن صنعتی با ظرفیت 5600 تن در سال به قرار زیر می باشد : 

• گریس پایه لیتیم ( نسبت تبدیل 70% ) : 280 تن
• نانو سرامیک ( نسبت تبدیل 30% ) : 120 تن
• گریس پایه باریم ( نسبت تبدیل 70% ) : 280 تن
• روغن اتمی پایه ( نسبت تبدیل 98% ) : 4,704 تن
• ایدتیتیو ( نسبت تبدیل 1% ) : 48 تن
• ترکیبات نانو سرامیک ( نسبت تبدیل 70% ): 48 تن
• ظرف جهت بسته بندی گریس : 160,000 عدد
• ظرف جهت بسته بندی روغن موتور اتمیک : 840,000 عدد

✳️ روغن موتور برای اینکه بتواند وظایفش را به خوبی انجام دهد باید دارای چه ویژگیهایی باشد !

با پیشرفت صنعت و استفاده از ماشین های مختلف، مسئله روغنکاری یا روانسازی (Lubrication) اهمیت زیادی پیدا کرد. 

هدف از روانسازی، جلوگیری از اصطکاک قسمت های فلزی متحرکی است که با یکدیگر در تماسند. در این عمل، لایه نازکی از روغن بین این قسمت ها قرار داده می شود. 

از بین روغن های روانساز، روغن های موتور (Engine or motor lub Oil) کاربرد بیشتری پیدا کرده اند.

وظایف این روغن ها عبارتند از: 

• روانسازی قطعات فلزی متحرک برای کاهش اصطکاک بین آن ها
• پاکسازی موتور از رسوب های ناشی از اکسیده شدن هیدروکربن ها
• خارج نمودن قسمتی از حرارت تولید شده در موتور

برای این که روغن موتور بتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند، باید مشخصاتش در حد مطلوب باشد. این مشخصات عبارتند از: گرانروی و اندیس آن، نقطه ریزش و انجماد، پایداری و... 

الف - گرانروی :

گرانروی یک سیال، میزان مقاومت داخلی آن در برابر جریان است. هر چه گرانروی روغن بالاتر باشد، لایه ای که بین قطعات فلزی تشکیل می دهد ضخیم تر است. 

هر چه فاصله جوش برش روغنی بیشتر باشد، گرانروی آن بالاتر است. برحسب مورد، می توان از روغن های با گرانروی بالا و یا پایین استفاده کرد. (Viscosity Index)

ب - اندیس گرانروی :

تغییرات گرانروی روغن با دما به وسیله ی اندیس گرانروی (.V.I) مشخص می شود .هر چه این اندیس بالاتر باشد، تغییرات گرانروی با دما کمتر است. اندیس گرانروی روغن های طبیعی می تواند بین مقادیر منفی (در مورد نفتی ها) تا حدود 100 (برای پارافینی ها) تغییر کند.

برای بهبود اندیس گرانروی روغن ها، از مواد افزودنی استفاده می شود. 

‌ج- نقطه ریزش و انجماد :

نقطه ریزش پایین ترین دمایی است که هنوز حرکتی در سیال وجود دارد. برای سهولت راه اندازی موتور در سرما، نقطه ریزش روغن باید پایین باشد. با توجه به این که هیدروکربن های پارافینی دارای نقطه ریزش بالایی هستند، بنابراین باید درصدشان در روغن ها محدود شود.

در مورد روغن های با اندیس گرانروی بالا که پارافینی هستند، برای کاهش نقطه ریزش باید از مواد افزودنی استفاده کرد.

‌د- پایداری در برابر اکسیده شدن :

گرمای زیادی که در حین عملیات موتورهای درون سوز ایجاد می شود موجب اکسیده شدن روغن می گردد، به ویژه اگر روغن در تماس با سر پیستون باشد که دمایی بین 260 تا 400 درجه سانتیگراد دارد.

اکسیده شدن روغن موجب تشکیل کک، مواد آسفالتی و لجن می شود. برای جلوگیری از این پدیده، می توان از مواد ضد اکسایش استفاده کرد. مشخصاتی که ذکر شد در درجه اول اهمیتند. 

این خاصیت برای پاکسازی موتور لازم است. حضور هیدروکربن های نفتنی در روغن و با افزایش سولفونات ها یا فنات های کلسیم و باریم به روغن، خاصیت انحلال رسوب های زغالی و فرآورده های اکسیدی را ایجاد می کند.

روغن های با اندیس گرانروی متوسط حاوی ترکیبات نفتنی می باشند و به روغن های نیمه پاکساز موسومند.

هدر مورد روغن های با اندیس گرانروی بالا، خاصیت پاکسازی فقط با اضافه کردن مواد افزودنی ایجاد می شود. و فاصله جوش 

هر چه فاصله جوش روغنی بالاتر باشد، جرم مولکولی و گرانروی آن بیشتر است .فاصله جوش و گرانروی از نظر انتخاب برش روغنی مناسب برای اختلاط با سایر روغن ها، اهمیت دارند. 

‌ز - باقیمانده کربن :

باقیمانده کربن روغن باید اندک باشد. این باقیمانده نشان دهنده ی رسوب های زغالی ای است که از تکلیس روغن در نقاط داغ و یا احتراق روغن در بعضی شرایط به وجود می آیند. 

‌ح - اسیدیته :

خوردگی قسمت های فلزی موتور تا حد زیادی مربوط به ترکیبات اسیدی آلی است .این اسیدها از اکسیده شدن هیدروکربن های موجود در روغن تحت شرایط خاصی از عملیات موتور، ایجاد می شوند. روغن های پارافینی در برابر اکسیده شدن پایدارتر از روغن های نفتنی بوده، اسید کمتری تولید می کنند. 

عدد خنثی شدن (Neutalization number) برای تعیین اسیدیته روغن به کار می رود و هر چه بالاتر باشد اسیدیته بیشتر است. 

با توجه به مشخصات فوق، روغن موتوری مرغوب خواهد بود که دارای اندیس گرانروی بالا و نقطه ریزش پایین بوده، در برابر اکسیده شدن پایدار و مقاوم باشد و خوردگی نیز ایجاد نکند. بنابراین هدف اصلی در پالایش روغن، افزایش اندیس گرانروی، کاهش نقطه ریزش و ایجاد پایداری در روغن است. 

با توجه به اندیس گرانروی، پارافین ها مشخصات مطلوب تری دارند ولی عیب آن ها بالا بودن نقطه انجمادشان است و به همین دلیل نمی توانند مشخصات مورد لزوم روغن را در سرما تامین نمایند، پس باید هیدروکربن هایی را جستجو کرد که نه تنها مشخصات مورد نظر را دارا باشند بلکه در دماهای پایین نیز این خصوصیات را حفظ نمایند.

پس از بررسی های مختلف معلوم شد که زنجیرهای بسیار بلندی که در جای جای آن ها یک شاخه و یا یک حلقه قرار گرفته است، بهترین جوابگوی این خصوصیات می باشند. بنابراین، در پالایش روغن ابتدا باید این نوع ترکیبات را تثبیت کرد و سپس ترکیباتی را که باعث عدم مرغوبیت روغن می شوند، حذف نمود.

این ترکیبات نامطلوب عبارتند از آروماتیک ها، ترکیبات گوگردی، نیتروژن دار و اکسیژن دار. بر این اساس برای پالایش روغن دو روش به کار می رود: 

1. روش معمول که اساسا از جداسازی های فیزیکی استفاده می نماید.
2. روش تصفیه با هیدروژن

✳️ روش معمول یا کلاسیک برای پالایش روغن به شرح زیر میباشد :

این روش پالایش روغن از قسمت های زیر تشکیل شده است: 

1. برج تقطیر خلا
2. واحد استخراج با حلال
3. واحد موم گیری
4. واحد عملیات نهایی

هر گاه تولید روغن های سنگین مورد نظر باشد، عملیات آسفالت گیری نیز به این مجموعه اضافه می شود.

شروع عملیات هنگامی است که باقیمانده اتمسفری (از واحد تقطیر اتمسفری)، وارد ستون تقطیر خلا می شود. در خروج از این ستون، تعدادی از برش ها را برای روغن سازی انتخاب می کنند. این انتخاب با توجه به نوع روغن مورد نظر صورت می گیرد. 

فرآورده ی سبک تقطیر (Light distillate) به عنوان پایه روغن های سبک به کار می رود. فرآورده های میانی و سنگین تر (Heavy distillate) برای تهیه روغن های موتور مصرف می شوند و باقیمانده ی خلا پس از آسفالت گیری با پروپان، پایه روغن سنگین (Bright stock) را تشکیل می هد. 

معمولا در خروج از ستون تقطیر خلا، مشخصات این برش ها بسیار نامطلوب است. به همین جهت ابتدا عملیات استخراج با حلال را بر روی این برش ها انجام می دهند تا اندیس گرانروی شان افزایش یافته و در ضمن درصد کربن، گوگرد و نیتروژن کاهش یابد. سپس عملیات موم گیری به منظور پایین آوردن نقطه انجماد و در پایان عملیات تصفیه با خاک های رنگبر و یا هیدروژن، انجام می شود. 

استخراج آروماتیک ها از برش های روغنی :

ویژگی اصلی یک روغن موتور مرغوب، بالا بودن اندیس گرانروی آنست. بنابراین در پالایش روغن باید ترکیباتی را که اندیس گرانروی پایینی دارند از برش روغنی جدا کرد.

در میان هیدروکربن ها، آروماتیک ها دارای پایین ترین اندیس گرانروی می باشند. برش های روغن خامی که از ستون تقطیر خلا به دست می آیند، اغلب دارای ترکیبات آروماتیکی و نفتنی می باشند.

این مواد به علت پایین بودن اندیس گرانروی و همچنین عدم پایداری در برابر اکسیده شدن، موجب عدم مرغوبیت روغن می شوند. برای افزایش مرغوبیت و مقاومت روغن، این مواد را به وسیله ی حلال های مناسب از برش روغنی جدا می کنند. 

در عملیات استخراج، حلال نقش اساسی دارد و در انتخاب آن باید قدرت حلالیت و انتخابگری (Selectivity) مورد توجه قرار گیرند. 

قدرت حلالیت معرف میزان سازنده ی قابل حل در واحد حجم یا جرم حلال است و انتخابگری، میل ترجیحی حلال برای یک سازنده ی مشخص در مخلوط می باشد. هنگام استخراج، در اثر تماس حلال با خوراک دو فاز به وجود می آید: یکی فاز تصفیه شده (Raffinate) که قسمت نامحلول است و دیگری فاز استخراج (Extract) که در حلال کاملا حل می شود. 

در عملیات استخراج چنان چه میزان حلال افزایش یابد، بازده ماده تصفیه شده کاهش می یابد ولی کیفیت آن بهتر می شود. 

دما نیز اثر زیادی بر عملیات استخراج دارد. معمولا با افزایش دما قدرت حلالیت افزایش یافته ولی انتخابگری کاهش می یابد. به علت این دو اثر متضاد، باید برای استخراج دمای بهینه ای در نظر گرفت.

در صنعت حلال هایی که برای استخراج مواد آروماتیکی به کار می روند عبارتند از:

• فورفورال
• فنل
• ان متیل پیرولیدین
• انیدرید سولفورو
• دوئوسل

فورفورال :

یک آلدهید حلقوی به فرمول 2C5H4O است که انتخابگری مناسبی دارد. گرانروی آن پایین بوده و حلالیتش برای روغن بسیار کم است. از معایب آن اکسیده شدن در حضور هوا و تولید ترکیبات اسیدی خورنده و نیز ککینگ در دمای بالاتر از 230 درجه سانتیگراد است. برای استخراج آروماتیک ها اغلب از فورفورال استفاده می شود. 

فنل :

فنل انتخابگری بالایی دارد. قدرت حلالیت آن نیز بسیار بالاست ولی به علت سمیت کاربرد کمتری دارد. نقطه جوش آن بالاست بنابراین بازیابی آن را می توان در دمای بالاتری انجام داد 

 انیدرید سولفورو :

حلالیت آن برای روغن کم است و به سادگی دو فاز جداگانه ایجاد می کند.

به علت پایین بودن نقطه جوش آن، عملیات استخراج باید در فشار بالاتری انجام شود ولی هنگام بازیابی به سادگی جدا می شود. با سنگین تر شدن خوراک، قرت حلالیت انیدرید سولفورو کاهش می یابد و در نتیجه باید نسبت حلال به خوراک را افزایش داد. 

 دوئوسل (Duosol) :

دوئوسل مخلوطی است از حلال های پروپان و سلکتو (Selecto)(مخلوطی از اسید کرزیلیک و فنل).

 پروپان و سلکتو مواد آسفالتی، مواد آروماتیکی و سایر ترکیباتی را که جرم مولکولی بالایی دارند ، در خود حل می کنند ولی کاربرد دوئوسل بری استخراج آروماتیک ها از برش های روغنی به علت نیاز به دما و فشار زیاد و بالا بودن نسبت حلال به خوراک و مشکلات بازیابی حلال، مقرون به صرفه نیست. 

عملیات تصفیه نهایی روغن به شرح زیر می باشد :

پس از عملیات فوق الذکر، معمولا روغن مشخصات فیزیکی لازم را به دست می آورد ولی بدرنگ و ناپایدار است. هدف عملیات تصفیه بهبود رنگ و افزایش پایداری روغن است. 

پیش از این تصفیه روغن به وسیله خاک های جاذب رنگبر انجام می شد ولی از سال  1960بیشتر از روش های تصفیه هیدروژن استفاده می شود. این روش ها امکان بهبود رنگ و کاهش درصد گوگرد و کربن کنرادسون را می دهند و گاهی نیز مشخصات گرانروی روغن را بهبود می بخشند. 

عملیات با خاک های جاذب رنگبر :

خاک های رنگبر از نوع سیلیکات های آلومینیوم با فرمول های مختلف به صورت زیر می باشند :

• آتاپولژیت یا آتاپولگایت (Attapulgite) با فرمول (Mg,Al) ₂Si ₄O ₁₀(OH)·4(H ₂O)
• هالویزیت (Halloysite) با فرمول کلی Al₂Si₂O₅(OH)₄∙ nH₂O
• (Montmorillonite) مونت موریلونیت با فرمول Al₆₇Mg_0.33)[(OH)₂Si₄O₁₀].Na_0.33(H₂O)₄)

 بعضی از این خاک ها به طور طبیعی قدرت رنگبری دارند مانند هالویزیت برخی دیگر فاقد این قدرت می باشند ولی در اثر فعال شدن با اسید سولفوریک یا اسید کلریدریک (در 90 درجه سانتیگراد) خاصیت رنگبری پیدا می کنند.

✳️ تصفیه با خاک های رنگبر به دو روش صورت می گیرد : روش پرکولاسیون و روش تماسی. 

روش پرکولاسیون :

دراین روش، خاک رنگبر به صورت دانه هایی در بستر ثابت در یک یا چند صافی استوانه ای قرار می گیرد. روغن به کندی از روی خاک در دمای هر چه پایین تر عبور داده می شود. اولین قطره های روغن کاملا بیرنگ می باشند ولی به تدریج این بی رنگی کاهش می یابد. در انتها، قسمت های مختلف روغنی را مخلوط می کنند تا رنگ متوسط یکسانی به دست آید. 

پس از انجام عملیات، خاک فرسوده با بنزین شسته می شود و پس از تبخیر بنزین، آن را به کوره دوار می فرستند تا در دمای بالاتر از 500 درجه سانتیگراد تکلیس شود. 

کاربرد این روش باعث صرفه جویی در خاک می شود ولی عیب آن لزوم استفاده از تاسیسات بزرگ است که سرمایه گذاری زیادی لازم دارد.   

روش تماسی به شرح زیر می باشد :

در این روش مداوم، روغن و خاک با نسبت های مناسب مخلوط شده، وارد یک پیش گرمکن می شوند. مخلوط پس از هواگیری وارد یک کوره لوله ای می شود و چند دقیقه در دمای لازم که بستگی به نوع روغن و خاک دارد، توقف می کند. در خروج از کوره، مخلوط وارد یک مخزن تحت خلا شده ، به مدت 10 الی 30 دقیقه بهم زده می شود و سپس از ستون استریپینگ دو مرحله ای عبور می کند. 

در قسمت فوقانی، نفتای قابل اشتعالی که حین عبور مخلوط از کوره، تشکیل شده است، همراه بخار به خارج کشیده می شود. قسمت تحتانی که به پمپ خلا متصل است، امکان خشک کردن نسبی مخلوط را می دهد.

پس از آن، مخلوط سرد شده، از صافی عبور داده می شود. 

پس از خروج از صافی، روغن هنوز حاوی ذرات ریز می باشد و باید از صافی نهایی کاغذ دار عبور داده شود.

---

✔️ زمین ، محوطه سازی و ساختمان سازی مورد نیاز جهت احداث کارخانه تولید روغن صنعتی با ظرفیت 5600 تن در سال

---

✳️ زمین و محوطه سازی مورد نیاز کارخانه تولید روغن صنعتی به قرار زیر می باشد :

• زمین : 6000 مترمربع
• دیوار کشی و حصار کشی محوطه : 1,125 مترمربع
• خاک ریزی و تسطیح : 1200 مترمربع
• پارکینگ ، خیابان و پیاده رو سازی : 500 مترمربع
• ایجاد فضای سبز و روشنایی محوطه : 1200 مترمربع

✳️ ساختمان سازی مورد نیاز کارخانه تولید روغن صنعتی به قرار زیر می باشد :

ساختمان های صنعتی

• سوله سالن تولید و دفاتر فنی تولید : 720 مترمربع
• انبار مواد اولیه : 360 مترمربع
• انبار ابزار و قطعات : 100 مترمربع
• اتاق تاسیسات : 50 مترمربع

ساختمان های جنبی

• اداری و رفاهی : 200 مترمربع
• نگهبانی : 50 مترمربع
• کارگری : 50 مترمربع

---

✔️ ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات کارخانه تولید روغن صنعتی با ظرفیت 5600 تن در سال

---

✳️ ماشین آلات و تجهیزات کارخانه تولید روغن صنعتی به قرار زیر میباشد :

• تانکر 48500 لیتری : 5 دستگاه
• تانکر 9500 لیتری : 4 دستگاه
• دیگ بخار 11000 پوندی : 1 دستگاه
• پرکن 600 ماشین kt-pt-t : 1 دستگاه
• ماشین پرکن 20kt-plc : 1 دستگاه
• ماشین دربند 36000kt-cp : 1 دستگاه
• ماشین شرینک 110kt : 1 دستگاه
• سیستم بسته بندی جهت لاین روغن : 1 دستگاه
• راکتور واکنش جهت لاین روغن 6000 لیتری : 1 دستگاه
• راکتور واکنش جهت لاین گریس 6000 لیتری : 1 دستگاه
• راکتور واکنش جهت لاین گریس 6000 لیتری : 1 دستگاه
• پمپ رفت و برگشتی موتوژن مارلی : 10 دستگاه
• بال ولو : 50 دستگاه
• منبع 1000 لیتری از ورق 3 میلیمتر سیاه با رنگ اپکسی : 5 دستگاه
• منبع 4000 لیتری از ورق 3 میلیمتر سیاه با رنگ اپکسی : 1 دستگاه
• منبع 4000 لیتری از ورق کد304 : 1 دستگاه
• plc monitoring : 1 دستگاه
• piping : 1 دستگاه

✳️ تاسیسات مورد نیاز این کارخانه تولید روغن صنعتی به قرار زیر میباشند :

• تاسیسات آب
• دیگ بخار
• دیزل ژنراتور اضطراری
• تاسیسات سرمایش و گرمایش ساختمان اداری
• تاسیسات سرمایش و گرمایش ساختمان تولید
• تاسیسات اطفاء حریق

✳️ میزان آب و سوخت و برق مصرفی سالانه کارخانه تولید روغن صنعتی با ظرفیت 5600 تن در سال

• برق مصرفی : 000 کیلووات
• آب مصرفی : 30000 مترمربع
• گاز : 900 مترمکعب

✳️ نیروی انسانی مورد نیاز جهت بهره برداری از کارخانه تولید روغن صنعتی با ظرفیت 5600 تن در سال

تعداد نیروی انسانی مورد نیاز به قرار زیر میباشد :

• مدیر عامل : 1 نفر
• مهندس تولید : 1 نفر
• امور مالی و اداری : 1 نفر
• پشتیبانی : 2 نفر
• پرسنل مالی و اداری : 2 نفر
• حسابداری : 2 نفر
• نگهبان : 2 نفر
• انباردار: 2 نفر
• سرپرست کارگاه : 2 نفر
• کنترل کیفیت : 4 نفر
• کارگر ماهر : 8 نفر
• کارگر ساده : 10 نفر

✍️ جهت تهیه مطالعات بازار و طرح توجیهی کارخانه تولید روغن موتور ، با اطلاعات کاملا به روز با فرمت Word و PDF و با گزارش گیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ جواز تاسیس یا وام و تسهیلات بانکی ،با ما تماس بگیرید .

---

📚 دانلود فایل های طرح توجیهی تیپ تولید روغن موتور

---

👈 توجه : کلیه ی طرح های تیپ یا آماده ، صرفا کاربرد مطالعاتی و تحقیقاتی داشته و جهت اخذ مجوز و یا تسهیلات و وام بانکی مناسب نمیباشند . جهت تهیه طرح توجیهی با کاربرد اجرایی و بانکی با ما تماس بگیرید.