جهت نگارش مطالعات بازار و طرح توجیهی تولید الکل خرما با اطلاعات کاملاً به روز برای سال 1401 ، با فرمت DOC و PDF و با گزارش گیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ مجوز یا ارائه به بانک ، این صفحه را مطالعه نموده و سپس با ما تماس بگیرید . ضمنا میتوانید فایل pdf طرح توجیهی کارخانه تولید الکل خرما را که در سال های قبل نگارش شده است را صرفا جهت مطالعه از انتهای صفحه دانلود نمایید.

---

✔️ الکل سازی از خرما ، یکی از بهتری روشهای فراوری خرمای درجه دو

---

اولین کارخانه الکل سازی در ایران کارخانـه آرارات اسـت . ایـن کارخانـه در سـال 1354 در اسـتان تهران تأسیس گردید. ظرفیت آن 2,000,000 لیتر در سال بوده و نوع تولیـد آن الکـل اتیلیک بـا درجه خلوصیت 96 درصد می باشد. مواد اولیه مصرفی این کارخانـه مـلاس چغنـدر اسـت .

البته الکل را از هر ماده ای که دارای قند است میتوان تولید کرد ، موادی مانند گندم و غلات ، انگور و سایر میوه جات قند دار مانند سیب ، ملاس چغندر قند و همینطور باگاس نیشکر ، میتوانند منبعی برای تولید الکل باشند . حتی موادی که پایه سلولزی نیز دارند مانند چوب نیز میتوانند مورد استفاده قرار گیرند برای تولید الکل چوب یا متانول.

البته در این مقاله قصد داریم به بررسی کارخانه تولید الکل اتانول از خرما بپردازیم.

خرما از محصولات عمده کشارزی ایـران اسـت و حـدود 60 درصـد وزن خـشک آنـرا قنـد تشکیل می دهد . مناطق عمده کشت خرما در ایـران اسـتانهای خوزسـتان ، هرمزگـان، بوشهر، سیستان بلوچستان، فارس و کرمان میباشد.

بدلیل نامرغوب بودن حدود 30 درصد خرمای تولید شده در کـشور مـستقیماً  جـذب بـازار مـصرف نمـی شـود و مـی بایـست در واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری تبدیل به فرآورده های با ارزش شود . این فرآورده ها بـه دو بخش تخمیری و غیر تخمیری تقسیم بندی می شـود .

از آنجاکـه خرمـا حـاوی درصـد زیادی قند است لذا به عنوان منبع کربنی در فرایندهای تخمیری استفاده می شود .یکـی از فرآورده های تخمیری خرما عبارت است از الکل اتانول.

تخمیر الکلی مواد قندی یک فرایند بیوشیمیایی است که توسط مخمر ساکاروسیس سـروزیه انجام می گیرد. برای تولید اتانول از خرما ابتدا لازم است که عصاره گیری از آن صورت گیرد، تا قنـد از خرما استخراج گردد .

میزان قند استحصال شده در فرایند عصاره گیـری بـه پارامترهای متعددی مانند پیوسته یا مداوم بودن سیستم، یک یا دو مرحله  ای بودن، زمـان ، دمـا و غیره بستگی دارد.

کد آیسیک الکل ها به قرار زیر میباشد :

• کد آیسیک انواع الکل اتیلیک از مواد تخمیر شده : 15511110
• کد آیسیک الکل اتیلیک از خرما : 15511114
• کد آیسیک الکل صنعتی : 24112611

تعرفه های گمرکی مربوط به صنعت تولید الکل به قرار زیر میباشد :

• تعرفه گمرکی الکل اتیلیک تقلیب شده (undenatured) که الکل آن 80 درصد حجمی یا بیشتر باشد؛ الکل اتیلیک و سایر ؛ عرقهای (Spirits) تقلیب شده به هر میزان : 2207
• تعرفه گمرکی الکل اتیلیک تقلیب نشده که درجه الکل آن 80 درصد حجمی یا بیشتر باشد : 220710
• تعرفه گمرکی اتانول (الکل اتیلیک ، هیدروکسید) 100 درصد خالص : 22071010
• تعرفه گمرکی سایر : 22071090
• تعرفه گمرکی الکل اتیلیک و سایر عرق ها، تقلیب شده به هر میزان : 22072000

استانداردهای مرتبط با صنعت تولید الکل به قرار زیر میباشد :

• الکل اتیلیک - ویژگیها (شماره استاندارد : 161) (ISIRI)
• الکل اتیلیک - روشهای آزمون (شماره استاندارد : 613) (ISIRI)
• ادویه و چاشنی - روش اندازه گیری عصاره الکی (شماره استاندارد : 1362) (ISIRI)
• الکل سنج - چگالی سنج برای الکل (شماره استاندارد : 1735) (ISIRI)
• اسانسها - متیل اتیل الکل - ویژگیها (شماره استاندارد : 2233) (ISIRI

---

✔️ موارد مصرف و کاربرد الکل خرما

---

✳️ مصارف طبی الکل خرما :

الکل دارای خاصیت بالای ضد عفونی است. بنابراین با استفاده از این خاصیت تجهیزات و ابـزارآلات پزشکی با الکل مورد ضد عفونی قرار می گیرند ، از مصارف دیگر الکل در طب، اسـتفاده در تزریقـات و پانسمان می باشد.

✳️ مصارف داروئی الکل خرما :

الکل دارای دو نوع کاربرد در صنعت داروسازی می باشد:

1) استفاده بعنوان حلال :

الکل حلال اکثر مواد داروئی موجود در گیاهـان و برخـی مـواد شـیمیایی مـی باشـد . از اینـرو بـرای استخراج این مواد از بدنه گیاه و یا ترکیب ماده شیمیایی از الکل استفاده می شود.

2) استفاده بعنوان دارو :

الکل بصورت مستقیم در فرمولاسیون ساخت برخی داروها کاربرد دارد. 

✳️ مصارف آشامیدنی الکل خرما :

در کشور های دیگر از الکل برای تهیه مشروبات الکلی استفاده می شود.

✳️ مصارف صنعتی الکل :

موارد مصرف الکل صنعتی بسیار متنوع می باشد.

1 - مصرف الکل بعنوان ماده اولیه در تولید محصولات آرایشی :

الکل در تولید انواع ادکلن ها، عطرهـا، اسـانس هـا و دیگـر محـصولات  آرایـشی دارای کـاربرد اسـت .

اصلی ترین خاصیتی که سبب کاربرد الکل در این حوزه ها می گردد، خاصیت حلالیـت آن مـی باشـد . الکل انواع اسانس ها (در ساخت ادکلن و عطرها) و روغن ها و موم ها (در ساخت انواع رژ لب، رژ گونه، ریمل و غیره) را در خود حل می نماید و پس از مصرف توسط مصرف کننـده بـه واسـطه دارا بـودن قابلیت تبخیر در دمای پایین، تبخیر گردیده و از محیط خارج می گردد.

‌2 - مصرف الکل بعنوان ماده اولیه در تولید برخی محصولات بهداشتی :

ترکیب الکل در برخی محصولات  بهداشتی یکی دیگر از موارد مصرف الکل می باشند. از موارد نمونه این محصولات می توان به شیشه شورها، براق کننده ظروف و جلا دهنده ها اشاره کرد.

‌3 - مصرف الکل بعنوان ماده اولیه تولید رنگها :

الکل در فرمولاسیون ساخت برخی رنـگ هـا، لاک هـا و جـلا دهنـده هـا  کـاربرد دارد . الکـل در ایـن محصولات بعنوان حلال رزین های مصرفی و همچنـین محمـل و حـلال  رنـگ ده هـا  (Pigments) کاربرد دارد. علت استفاده دیگر الکل در این محصولات، ایجاد قابلیت پاک کردن سطوح بـه منظـور افزایش چسبندگی رنگ یا لاک روی آن می باشد . 

‌4 - تولید مشتقات الکل :

الکل در تولید برخی محصولات صنعتی مشتق شده از آن کاربرد دارد .

الکـل بعنـوان مـاده اولیـه در تولید محصولات زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

• اتیلن گلیکول (ضد یخ خودروها )
• کلرو فرم
• استالدئیدها
• اتیلن کلراید
• بوتادین ها
• دی اتیل اتر
• پلی استرها
• استن

5 - الکل سوختی : 

الکل سوختی در واقع همان الکل مطلق است که به منظور افزایش درجه اکتـان بنـزین (جـایگزینی برای ماده افزودنی MTBE برای بنزین)  و یا به منظور جایگزینی برای بخـشی از بنـزین مـصرفی خودروها، مورد استفاده قرار می گیرد.الکل می تواند به طور غیر مستقیم و بصورت ماده اولیه ETBE یا MTBE بعنوان یکی از افزودنی های بنزین بکار رود. 

✳️ چه جایگزین هایی برای خرما در تولید الکل وجود دارد !

ملاس چغندر قند و باگاس نیشکر از جمله محصولات جانبی در کارنجات تولید قند و شکر مـی باشـد کـه ماده اولیه مورد نیاز صنایع تولید الکل ، خمیر مایه ، خوراک دام و .... است و لذا الویت و ترجیح کشوردر مصرف این محصول در داخل و تبدیل آن به محصولات با ارزش افزوده بالاتر نظیر الکل و خمیرمایـه و حتی خوراک دام میباشد .

به ویژه بـا ظرفیـت هـای صـنعتی ایجـاد شـده در صـنایع تولیـد الکـل و خمیرمایه طی سالهای اخیر کل ملاس تولیدی کشور مورد مصرف و نیاز ایـن صنایع بوده وکاهش صدور آن طی سالهای آتی مورد انتظار می باشد .

به هر حال الکل را بسیاری از مواد دیگر مانند مواد زیر نیز میتوان تولید کرد :

• تولید الکل از هندوانه
• تولید الکل از انگور
• تولید الکل از سایر محصولات گیاهی
• تولید الکل از چوب

---

✔️ مواد اولیه و فرایند تولید الکل خرما

---

مواد اولیه مصرفی در تولید الکل خرما با ظرفیت 30000 لیتر در سال :

• خرمای درجه 3 : 3000 تن
• کارتن 24 تایی : 50000 عدد
• بطری .و cc 200 تا 1000 شیشه : 500000 عدد

✳️ فرایند تولید الکل خرما  به شرح زیر میباشد :

1- ابتدا خرما با اب مخلوط می گردد این ترکیب به نسبت 50% اب و 50% خرما مـی باشـد دمای مورد نیاز 25 درجه سانتیگراد می باشد که در این دما قدرت حلالیت قند بـالا رفتـه و باعث جدا شدن قند خرما می گردد. 

2- با استفاده از یک دستگاه پرس تفاله و هسته خرما از شیره حاصله جدا می گردد کـه شـیره رقیق خارج شده حاوی 45% قند می باشد . زمان مورد نیاز این کار 1 تا 2 ساعت پیش بینی می گردد . پس از این مرحله شیره و تفاله تفکیک می گردد. 

3- در اینجا سه مخزن ذخیره شیره رقیق موجود می باشد و شـیره هـای رقیـق شـده در ایـن مخازن نگهداری می شوند و به دو بخش تقسیم می گردد و قسمتی جهت تولید الکل و بخـشی نیز برای تولید شیره غلیظ مورد استفاده می گیرد. 

4- در این قسمت فیلتر های تعبیه شده، ذرات در شیره خرما را جدا نموده و بـدین ترتیـب شیره حاصله شفاف می شود. 

5- در این قسمت شیره بدست آمده در دیگهای پخت تحت خلاء قرار می گیرد تا غلظت شیره را به 70% برساند. 

6- شیره آماده شده در مرحله 5 در مخازنی که در این قسمت کار گذاشته شـده ذخیـره مـی گردد.  

7- در این مرحله قوطی هایی که برای بسته بندی شیره در نظـر گرفتـه شده شسته و خشک می گردد. 

8- عملیات بسته بندی شیره

9 - مخزن رشد مخمر در این بخش میباشد که با اب و نیتـرات آمـونیم و سـایر مـواد کمکی جهت تسریع دررشد اضافه میگردد. 

10- در این بخش بوسیله همزن اکسیژن مورد نیاز جهت رشد مخمر تامین مـی گـردد مـدت زمان لازم در این مرحله 2.5 ساعت می باشد.

11- در این مرحله شیره رقیق حاصله در مرحله 3 به فرمنتورهایی کـه در ایـن  قـسمت  کـار گذاشته شده انتقال می یابد و با مخمرهایی که در این مرحله 9 و 10 آماده شده اند مخلوط می گردند.

فرمنتورها تمام شرایط لازم برای تخمیر را دارامی باشند (از قبیل اکـسیژن دمـا و ....) به شیره موجود در فرمنتورها 45% آب اضافه می شود ترکیب شـیره و آب بـه نـسبت 45% میباشد و در نهایت در این مرحله مخمرها قند موجود در شیره را به الکل تبدیل می کنند و با توجه به اینکه در اینجا رشد مخمر بی هوازی است همزن وجود ندارد الکل بدست آمده در این قسمت دارای 10% غلظت میباشد و این مرحله مشترک با مرحله تهیه اسید میباشد. 

12 - دیگ های تقطیر اولیه در این قسمت ، کار تقطیر و جدا ساختن اب را انجام میدهند و غلظت الکل به میزان 50% میرسد. 

13 - مخزن ذخیره الکل بدست آمده در مرحله قبل

14- دیگهای تقطیر ثانویه در این قسمت اب موجود در الکل مرحله 12 را کاهش داده و غلظت الکل به 90% می رسد.  

15- محل ذخیره الکل اماده شده در مرحله 14 

16- در این مرحله الکل در بطری شیشه ای ظرفیت 600 سی سی بصورت اتوماتیک بسته بندی می گردد. 

در ذیل فرایند تولیــد الکل اتیلیک بــه روش تخمیــر یــا فرمانتاســیون Fermentation بررسی شده است :

اتانول تخمیری را می توان از مواد اولیه متعددی تولیـد کـرد . ایـن مـواد در سـه دسـته قند دار، نشاسته دار و ترکیبات سلولزی طبقه بندی و در جدول زیر ارائه شده است.

• ترکیبات قند دار : ملاس نیشکر – ملاس چغندر قند – میوه و سر درختی ها – خرما – هندوانه
• ترکیبات نشاسته دار : غلات ( گندم – ذرت ) – سیب زمینی – برنج – دیگر محصولات ریشه ای
• ترکیبات سلولزی : چوب – ضایعات کشاورزی – ضایعات جنگل ها – زباله های جامد شهری – کاغذ بازیافتی

مواد اولیه قنددار معمولاً بطور مستقیم توسط میکروارگانیسم ها به اتـانول تبـدیل مـی شـوند، در حالی که نشاسته و سلولز ابتدا باید هیدرولیز شده و به قند تبـدیل گردنـد و سـپس در فرآینـد تخمیر تبدیل به اتانول شوند.

تولید الکل از ترکیبات قنددار

هم اکنون این گروه مهمترین ماده اولیه تولید الکل در ایـران اسـت. از بـین ایـن گـروه مـلاس (چغندر قند و نیشکر) مهمترین منبع هیـدروکربنی  ارزان قیمـت اسـت.

مـلاس در کار خانجـات تولید قندوشکراز چغندرقند و نیشکر بوجود می آید که حاوی حدود 36% قند قابل تبدیل به الکل است. (در مورد ملاس چغندر میزان قند 51 درصد است) در این فرآیند، ابتـدا مـلاس بـا آب رقیق شده و سپس بوسیله مخمر تخمیر و تبدیل به الکل می گردد. فرایند تخمیر و تولید الکـل  از شکر طبق رابطه زیر صورت می گیرد.

C₆H₁₂O₆ ===> 2C₂H₅OH+2CO₂

از نظر تئوری، طبق رابطه فوق از هرکیلوگرم شکر موجود در ملاس، 511 گرم الکل قابل تولیـد است.

لیکن راندمان فرآیند در عمل بخاطر تولید محصولات جـانبی نظیـر میکروارگانیـسم هـا و بعضی از محصولات شیمیایی دیگر کمتر بوده و بین 400 تا 460 گرم الکل از هر کیلوگرم شـکر خواهد بود. بنابراین بطور تئوری می توان گفت که هر 15ـ14 کیلوگرم ملاس نیشکر حدود یـک کیلوگرم الکل تولید می نماید .

میکروارگانیسم (مخمر) مورد استفاده در فرآیندهای صنعتی تولید اتانول از ملاس، از گونه مخمر خمیـر مایـه نـانوایی Baker`s yeast یا  Saccharomyces cerevisiae اســت.

---

✔️ زمین ، محوطه سازی و ساختمان سازی مورد نیاز جهت احداث کارخانه تولید الکل خرما با ظرفیت 30000 لیتر در سال

---

زمین و محوطه سازی مورد نیاز کارخانه تولید الکل خرما به قرار زیر می باشد :

• زمین : 5000 مترمربع
• خاکبرداری و تسطیح : 5،000 مترمربع
• حصار کشی : 300 مترمربع
• آسفالت و پیاده رو سازی : 750 مترمربع
• ایجاد فضای سبزو روشنائی : 1000 مترمربع

ساختمان سازی تولیدی و اداری کارخانه تولید الکل خرما به قرار زیر می باشد :

• سالن تولید : 1،000 مترمربع
• انبار (مواد اولیه) : 500 مترمربع
• انبار (مواد محصول): 500 مترمربع
• اداری : 100 مترمربع
• آشپزخانه : 25 مترمربع
• رخت کن و نمازخانه : 50 مترمربع
• سرویسها : 100 مترمربع
• ساختمان نگهبانی : 100 مترمربع

---

✔️ ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات کارخانه تولید الکل خرما با ظرفیت 30000 لیتر در سال

---

✳️ ماشین آلات و تجهیزات خط تولید به قرار زیر میباشد :

• مخلوط کن خرما : 1 دستگاه
• پرس حلرونی : 1 دستگاه
• خشک کن تفاله و هیتر : 1 دستگاه
• آسیاب و پرس تفاله : 1 دستگاه
• مخزن ذخیره شیره رقیق : 2 دستگاه
• فیلتر مکانیکی : 2 دستگاه
• دیگ تغلیظ تحت خلاء : 2 دستگاه
• مخزن ذخیره شیره غلیظ : 1 دستگاه
• پرکن قوطی 1 کیلو گرمی : 1 دستگاه
• مخزن تهیه مخمر : 1 دستگاه
• مخزن رشد مخمر : 2 دستگاه
• فنتور الکل : 3 دستگاه
• فنتور اسید سیتریک : 1 دستگاه
• مخزن ذخیره الکل 60 % : 1 دستگاه
• مخزن ذخیره الکل 95% : 1 دستگاه
• دستگاه بسته بندی شیشه الکل 600cc : 1
• دیگ تقطیر اولیه و ثانویه : 4 عدد
• برج تقطیر اولیه و ثانویه : 4 دستگاه
• کندانسور اولیه و ثانویه : 4 دستگاه
• فرمنتور ثانویه اسید سیتریک : 1 دستگاه
• ابزار آلات کارگاهی : 2 دستگاه
• هزینه نصب و راه اندازی : 1 خط

✳️ تاسیسات مورد نیاز این کارخانه به قرار زیر میباشند :

• تاسیسات و گرمایش سالنهای
• کنتور آب 1 اینچ و لوله کشه های مربوطه
• سیستم گرمایش و سرمایش
• هزینه انشعاب برق و لوازم اندازه گیری تابلو 400 KW
• سیستم حفاظتی ؛ایمنی
• سیستم اطفاء حریق
• هزینه ترانس ولوازم جانبی
• لوله کشی گاز
• کمپرسور ٦بار
• دیگ بخار و لوله آشی های بخار

✳️ میزان آب و سوخت و برق مصرفی سالانه کارخانه تولید الکل خرما با ظرفیت 30000 لیتر در سال

• برق مصرفی : 600،000 کیلووات
• آب مصرفی : 210،000 مترمربع
• گاز مصرفی : 750،000مترمکعب
• بنزین : 9،000

✳️ نیروی انسانی مورد نیاز جهت بهره برداری از کارخانه تولید الکل خرما با ظرفیت 30000 لیتر در سال

تعداد نیروی انسانی مورد نیاز به قرار زیر میباشد :

پرسنل اداری :

• حسابدار : 1 نفر
• نگهبان : 1 نفر
• کارمند دفتری :1 نفر
• پرسنل خدماتی : 1 نفر

پرسنل تولیدی :

• مدیر : 1 نفر
• مدیر تولید (مسئول فنی) : 1 نفر
• پرسنل کنترل کیفیت : 2 نفر
• پرسنل تعمیرات : 1 نفر
• سرپرست تولید: 1 نفر
• کارگر ساده : 9 نفر

✍️ جهت تهیه مطالعات بازار و طرح توجیهی کارخانه تولید الکل خرما ، با اطلاعات کاملا به روز با فرمت Word و PDF و با گزارش گیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ جواز تاسیس یا وام و تسهیلات بانکی ،با ما تماس بگیرید .

---

📚 دانلود فایل های طرح توجیهی تیپ تولید الکل خرما

---

👈 توجه : کلیه ی طرح های تیپ یا آماده ، صرفا کاربرد مطالعاتی و تحقیقاتی داشته و جهت اخذ مجوز و یا تسهیلات و وام بانکی مناسب نمیباشند . جهت تهیه طرح توجیهی با کاربرد اجرایی و بانکی با ما تماس بگیرید.