طرح توجیهی آزمایشگاه همکار 🔬 غذا و دارو و صنعت (جهت مجوز و وام)
- ایمان حبیبی
- طرحهای توجیهی گردشگری و بوم گردی

جهت سفارش بیزینس پلن و طرح توجیهی راه اندازی آزمایشگاه همکار در حوزه غذا و دارو و یا صنعتی، با نرم افزار کامفار، جهت اخذ مجوز و وام بانکی با کارشناسان ما تماس گرفته و مشاوره رایگان دریافت کنید.
همچنین برای کسب اطلاعات اولیه بیشتر فالهای دانلودی بیزینس پلن و یا طرح توجیهی آزمایشگاه همکار مواد غذایی و دارو و یا آزمایشگاه همکار حوزه صنعت را که آرشیوی هستند در انتهای همین مطلب در اختیار کاربران قرار خواهیم داد.
✳️ سر فصل های این مقاله (0 تا 100 تاسیس آزمایشگاه همکار)
✔️ آزمایشگاه همکار چیست و چه خدماتی ارائه میدهد؟
✔️ انواع آزمایشگاه های همکار از نظر شاخه تخصصی
✔️ خدمات ارائه شده در آزمایشگاه همکار
✔️ بیزینس پلن و طرح توجیهی آزمایشگاه همکار چه عناوین و کاربردهایی دارد؟
✔️ آزمایشگاه همکارمواد غذایی چیست؟
✔️ چه کسانی از خدمات آزمایشگاه همکار مواد غذایی استفاده می کنند؟
✔️ لیست تجهیزات مورد نیاز در آزمایشگاه همکار
✔️ شرایط مکان و متراژ مورد نیاز برای تاسیس آزمایشگاه همکار
✔️ مدارک مورد نیاز و مراحل اخذ مجوز آزمایشگاه همکار
✔️ تاییدیه کدام سازمان ها برای گرفتن جواز آزمایشگاه همکار ضروری است؟
✔️ راهنمای دریافت پروانه فعالیت آزمایشگاه مجاز، همکار، دارای صلاحیت واحد تولیدی
✔️ کمیته فنی تعیین صلاحیت آزمایشگاه همکار چیست و چه وظایفی برعهده دارد؟
✔️ مسئول فنی آزمایشگاه همکار کیست و چه وظایفی دارد؟
✔️ الزامات و قوانین انتخاب مسئول فنی آزمایشگاه همکار
✔️ همکاری با آزمایشگاههای همکار چه مزایایی دارد؟
✔️ استاندارد های بین المللی برای آزمایشگاه همکار
✔️ ضوابط مدیریتی / اداری، فنی و بهداشتی آزمایشگاه همکار
✔️ نیروی انسانی مورد نیاز درآزمایشگاه همکار
✔️ شرح وظایف موسس آزمایشگاه همکار
✔️ دانلود فایل های بیزینس پلن و طرح توجیهی تاسیس آزمایشگاه همکار
✔️ معرفی بیزینس پلن و طرح توجیهی راه اندازی آزمایشگاه همکار!

✳️ آزمایشگاه همکار چیست و چه خدماتی ارائه میدهد؟
آزمایشگاه همکار یک مرجع فنی و قانونی است که تحت نظارت سازمان استاندارد فعالیت کرده و وظیفه انجام آزمونها، کنترل کیفیت و ارائه گزارشهای معتبر را در آزمایشگاههای واحد تولیدی و یا سایر آزمایشگاه ها را برعهده دارد.
این آزمایشگاهها در حوزههای مختلف صنعتی، محیط زیست، بهداشت، کشاورزی و مواد غذایی فعالیت میکنند و نتایج آنها دارای اعتبار قانونی و فنی است.
آزمایشگاه های همکار به دلیل زیاد بودن محصولات و صنایع به چند زیرمجموعه تقسیم می شوند که در ادامه به آنها میپردازیم.
انواع آزمایشگاه های همکار از نظر شاخه تخصصی:
- آزمایشگاه همکار مواد غذایی و آشامیدنی: فعال در کنترل کیفیت مواد اولیه و محصولات نهایی
- آزمایشگاه همکار آرایشی، بهداشتی و شویندهها: آزمون ترکیبات، ایمنی و استاندارد محصولات بهداشتی، آرایشی و مواد شوینده
- آزمایشگاه همکار محیط زیست: شامل آزمایشها در حوزه های آب و فاضلاب، خاک، هوا و گازهای خروجی، پسماند و پساب صنعتی
- آزمایشگاه همکار مصالح ساختمانی و عمران: ارزیابی کیفیت و استاندارد مواد ساختمانی
- آزمایشگاه همکار مواد معدنی و فلزی: تجزیه و آنالیز فلزات، مواد معدنی و نمونه های صنعتی مرتبط
- آزمایشگاه همکار شیمی، نفت، پتروشیمی و پلیمر: تحلیل خواص شیمیایی، فیزیکی، حرارتی و کیفیت مواد پلیمر، پلاستیک، سوختها و محصولات پتروشیمی
- آزمایشگاه همکار کشاورزی و دامپزشکی: آزمونهای مرتبط با، محصولات کشاورزی، خوراک دام و طیور، سموم و کودها، بیماری شناسی دام و طیور
- آزمایشگاه همکار نساجی و چرم: کنترل رنگ، ثبات پارچه، کیفیت الیاف، چرم و مواد اولیه نساجی
- آزمایشگاه همکار خودرو و قطعات صنعتی : آزمون قطعات، روغنها، لاستیک، لوازم خودرو و ایمنی محصولات مرتبط
- آزمایشگاه همکار بهداشت حرفهای و ایمنی کار: سنجش عوامل زیان آور محیط کار مانند صدا، نور، گرد و غبار، عوامل شیمیایی و فیزیکی
گواهینامه ایزو 17025 مهمترین و اساسی ترین اصل آزمایشگاه همکار استاندارد برای ارائه پاسخ دقیق و صادقانه به آزمایشاتی است که انجام می دهند.اگر آزمایشگاهی گواهینامه استاندارد ایزو را دریافت نکند، نتایج آزمایشات او مورد تایید ارگان های دولتی نخواهد بود.
گواهی GLP یا روشهای خوب آزمایشگاهی نیز یک استاندارد بینالمللی دیگر است که برای تضمین کیفیت، دقت و قابلیت اطمینان نتایج آزمایشهای غیر بالینی در حوزههای دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی تدوین شده است.
دریافت گواهی GLP به آزمایشگاهها امکان میدهد تا در فرآیندهای صدور مجوز، صادرات، همکاری با سازمان غذا و دارو و شرکت در پروژههای ملی و بین المللی نقش مؤثری ایفا کنند و اعتبار علمی و حرفهای خود را ارتقاء دهند.
جهت صدور پروانه فعالیت (بهره برداری) آزمایشگاه همکار معرفی مسئول فنی واجد شرایط توسط موسس یا بالاترین مقام مرکز علمی–تحقیقاتی و دستگاه اجرایی به آزمایشگاه مرجع الزامی است.
خدمات ارائه شده در آزمایشگاه همکار:
- آزمایشهای فیزیکی و شیمیایی: انجام تستهای مختلف مانند سنجش مقاومت، کشش، ضربه، نفوذ پذیری برای ارزیابی عملکرد و کیفیت مواد و محصولات
- آزمایشهای میکروبی: بررسی و کنترلهای میکروبی در مواد و محصولات
- آزمایشهای زیست محیطی: بررسی و ارزیابی زیست محیطی مواد و محصولات
- ارائه مشاوره و خدمات تخصصی: ارائه مشاوره و خدمات تخصصی به تولید کنندگان، صادرکنند گان و مصرف کنندگان

✳️ بیزینس پلن و طرح توجیهی آزمایشگاه همکار چه عناوین و کاربردهایی دارد؟
بیزینس پلن آزمایشگاه همکار یک گزارش تخصصی روی بعد فنی و مالی این کسب و کار است که عناوینی همچون براورد هزینه های راه اندازی آزمایشگاه همکار و همینطور براودر درامد و سود آن در دوران بهره برداری را در خود دارد.
بیزینس پلن آزمایشگاه همکار همچنین به محاسبه ی نقطه ی سربه سر پروژه و برآورد صورت های مالی و دوره بازگشت سرمایه و NPV و IRR پروژه نیز میپردازد تا بتواند توجیه مالی پروژه را بررسی کند.
تمام فصولی که در بالا گفته شد در طرح توجیهی آزمایشگاه همکار نیز وجود دارد چراکه اصولا بیزینس پلن، خودش یکی از فصول طرح توجیهی است.
اما طرح توجیهی آزمایشگاه همکار مضاف بر مطالب بالا به بررسی کش بازار و تحلیل رقبای بالقوه و بالفعل نیز پرداخته و توجیه بازار را نیز بررسی میکند.
از طرفی گزارش مالی نرم افزار کامفار نیز به طرح توجیهی آزمایشگاه همکار پیوست میشود که فصل مالی آن را کاملتر کند.
از کاربردهای اداری بیزینس پلن و طرح توجیهی آزمایشگاه همکار نیز میتوان به «استفاده برای اخذ مجوز تاسیس و بهره برداری» اشاره کرد اما اگر قصد گرفتن وام و تسهیلات بانکی را داشتید صرفا باید «طرح توجیهی آزمایشگاه همکار» را ارائه دهید.
در صورت نیاز به بیزینس پلن و یا طرح توجیهی راه اندازی آزمایشگاه همکار میتوانید با کارشناسان متخصص و متعهد «وبسایت گسترش کارآفرینی» با مدیریت «مهندس ایمان حبیبی» تماس بگیرید و مشاوره رایگان بگیرید.

✳️ آزمایشگاه همکارمواد غذایی چیست؟
آزمایشگاه همکارمواد غذایی به آزمایشگاهی گفته میشود که تحت نظارت و تایید سازمان غذا و دارو فعالیت میکند و وظیفه آن انجام آزمایشهای کنترل کیفیت بر روی محصولات غذایی است. این آزمایشگاهها به بررسی و تایید سلامت و کیفیت محصولات کمک کرده و اطمینان میدهند که محصولات عرضه شده به بازار مطابق با استانداردهای لازم هستند.
وظایف و فعالیتهای آزمایشگاه همکارمواد غذایی:
- کنترل کیفیت محصولات: بررسی و ارزیابی محصولات غذایی برای اطمینان از عدم وجود آلایندهها، سموم، میکروبها و مواد مضر.
- ارزیابی ترکیبات و مواد اولیه: بررسی و تأیید ترکیبات و مواد اولیه مورد استفاده در محصولات مختلف و اطمینان از تطابق ترکیبات با استانداردهای تعیین شده.
- مطالعات سم شناسی و زیست محیطی: انجام تستهای سمیت سلولی و ارزیابی اثرات مواد شیمیایی بر سلولها و بافتهای زنده و بررسی اثرات زیست محیطی مواد شیمیایی و محصولات.
- تحقیق و توسعه: توسعه و به روزرسانی روشهای آزمایشگاهی برای بهبود دقت و صحت آزمایشها و انجام تحقیقات علمی به منظور کشف و ارزیابی مواد و ترکیبات جدید
چه کسانی از خدمات آزمایشگاه همکار مواد غذایی استفاده می کنند؟
- تولید کنندگان و تامین کنندگان مواد غذایی برای بررسی کیفیت و ایمنی محصولات خود
- سازمانها و ارگانهای نظارتی و حفاظتی برای انجام بازرسی و تحقیقات در زمینه مواد غذایی
- مراکز تحقیقاتی و دانشگاهها برای تحقیقات علمی و ارائه خدمات آموزشی
- رستورانها، کافه ها و مراکز تهیه غذا برای بررسی سلامت مواد اولیه و رعایت ضوابط بهداشتی و ایمنی غذایی
- سازمانها و نهادهای نظارتی (سازمان استاندارد، وزارت بهداشت، دامپزشکی، کنترل سلامت عمومی و نظارت بر بازار مواد غذایی)

✳️ لیست تجهیزات مورد نیاز در آزمایشگاه همکار:
تجهیزات عمومی آزمایشگاهی:
- میز آزمایشگاهی مقاوم و هود شیمیایی
- هود لامینار (در صورت آزمون میکروبی)
- ترازوهای دیجیتال آزمایشگاهی با دقت بالا
- آون (Drying Oven)
- انکوباتور
- همزن مغناطیسی و مکانیکی
- سانتریفیوژ
- pH متر، هدایت سنج (EC)، TDS متر
- اسپکتروفتومتر UV-Vis
- دستگاه کالیبراسیون و ابزارهای اندازهگیری استاندارد
- پیپتهای حجمی و اتوماتیک و ست شیشه آلات آزمایشگاهی
- سیستم تصفیه آب آزمایشگاهی (آب مقطر و دییونیزه)
- یخچال و فریزر آزمایشگاهی
- سیستم LIMS یا نرم افزار مدیریت آزمایشگاه (در صورت لزوم)
تجهیزات تخصصی براساس نوع آزمون:
بسته به حوزه فعالیت آزمایشگاه، دستگاههای زیر اضافه میشوند:
حوزه مواد غذایی و میکروبی:
- اتوکلاو
- میکروسکوپ نوری
- هاتپلیت استیرر
- کالونی کانتر
- حمام آب (Water Bath)
- دستگاه کجدال (برای اندازه گیری پروتئین)
- Soxhlet یا extractor چربی
- اسپکتروفتومتر مخصوص آزمونهای غذایی
حوزه محیط زیست (آب، خاک، هوا):
- BOD Incubator
- COD Reactor
- توربیدیمتر
- دستگاه DO متر
- نمونه بردار هوا و دستگاه سنجش ذرات
- دستگاه GC یا GC-MS (در آزمایشگاههای پیشرفته)
مصالح ساختمانی و عمران:
- دستگاه مقاومت فشاری بتن
- دستگاه خمشی فولاد و میلگرد
- جک بتن شکن
- الک لرزان و دستگاه دانه بندی
- وسایل آزمایش خاک (حد اتربرگ، پروکتور و…)
پلیمر، نفت و پتروشیمی:
- FTIR
- DSC و TGA (تحلیل حرارتی)
- ویسکومتر
- دستگاه تعیین نقطه اشتعال و اشتعال پذیری
وسایل ایمنی و پشتیبانی در آزمایشگاه همکار:
- کپسول آتش نشانی
- دوش اضطراری و چشم شوی
- دستکش، عینک، ماسک و روپوش آزمایشگاهی
- سیستم تهویه و ایمنی مواد
- قفسه و کابینت مخصوص مواد شیمیایی
- ظروف زباله آزمایشگاهی و مواد بیولوژیک

✳️ شرایط مکان و متراژ مورد نیاز برای تاسیس آزمایشگاه همکار:
مکان آزمایشگاه همکار باید به گونهای انتخاب و تجهیز شود که تمامی الزامات فنی، بهداشتی و نظارتی را بر اساس استانداردهای ملی و دستورالعملهای دانشگاهی و سازمان استاندارد پوشش دهد.
این آزمایشگاه باید درملکی قرار داشته باشد که مالکیت آن متعلق به مؤسس بوده یا به صورت رسمی اجاره شده باشد و هرگونه تغییر در محل استقرار، تنها با کسب موافقت دانشگاه یا دانشکده تحت نظارت مبدأ و مقصد امکان پذیر است.
همچنین اخذ موافقت بالاترین مقام مرکز علمی–تحقیقاتی یا دستگاه اجرایی مرتبط، پیش از راه اندازی، الزامی محسوب میشود. ساختمان آزمایشگاه باید مطابق اصول ایمنی، ضوابط فنی و معیارهای بهداشتی طراحی و بهره برداری شود و رعایت کامل الزامات عملیات خوب آزمایشگاهی (GLP) و دستورالعملهای آزمایشگاههای مرجع در آن ضرورت دارد.
متراژ مورد نیاز برای تاسیس آزمایشگاه همکار بین 50 تا 80 متر مربع در نظر گرفته میشود حداقل فضای اختصاص یافته به بخشهای آزمایشی، بدون احتساب بخش اداری، باید حداقل 21 متر مربع باشد و این فضا متناسب با دامنه فعالیت و حجم عملکرد آزمایشگاه طراحی شود.
فضای داخلی مورد نیاز باید شامل بخش آزمایشهای مختلف از جمله آزمایش های میکروبی، بخش آزمایشهای شیمیایی، اتاق آماده سازی و شستشو، محل نگهداری مواد و تجهیزات، فضاهای اداری و پذیرش نمونه باشد و اصول تفکیک محیط های آلوده و تمیز، جلوگیری از آلودگی متقاطع و سهولت دسترسی نیز رعایت گردد.
تأمین تاسیسات زیرساختی شامل سیستم تهویه و کنترل کیفیت هوا، آب رسانی بهداشتی، دفع فاضلاب، برق استاندارد و پایدار به همراه سیستم اضطراری برای تجهیزات حساس، سیستم اطفاء حریق، کنترل دما و رطوبت، و مدیریت پسماندهای آزمایشگاهی از دیگر الزامات استقرار آزمایشگاه محسوب میشود.
فضای انتخابی باید امکان تردد مناسب جهت دریافت و ارسال نمونهها، نگهداری اسناد، انبار مواد، همچنین رعایت شرایط ایمنی و بهداشت کارکنان مانند رختکن و سرویسهای بهداشتی مورد تأیید را داشته باشد.

✳️ مدارک مورد نیاز و مراحل اخذ مجوز آزمایشگاه همکار:
برای اخذ مجوز تأسیس و فعالیت آزمایشگاه همکار، ابتدا باید درخواست رسمی خود را در سامانه سازمان ملی استاندارد ایران ثبت کرده و اطلاعات مربوط به شخصیت حقوقی یا حقیقی، محل آزمایشگاه و حوزه تخصصی آزمونها را ارائه دهید.
سپس مدارک حقوقی نظیر اساسنامه شرکت، روزنامه رسمی، و سند یا اجاره نامه محل به همراه رزومه، مدارک تحصیلی و سوابق کاری مدیر فنی و کارشناسان ارائه میشود.
در ادامه، فهرست تجهیزات آزمایشگاهی کالیبره شده، نقشه فضاهای کاری، و مستندات مربوط به رعایت استانداردهای ایمنی، تهویه و شرایط محیطی را باید برای کارشناسان ارسال کنید.
پس از بررسی اولیه مدارک، کارشناسان سازمان استاندارد بازدید میدانی انجام میدهند تا صحت وجود تجهیزات، شرایط فیزیکی و رعایت الزامات ایمنی و بهداشت محیطی را بررسی کنند.
آزمایشگاه باید سیستم مدیریت کیفیت مبتنی بر استاندارد ISO 17025 و یا(Good Laboratory practice) GLP را پیاده سازی و مستندات آن شامل خط مشی کیفیت، روشهای اجرایی، دستورالعملهای آزمون، فرمها، برنامه کالیبراسیون تجهیزات و سوابق آزمونها را ارائه کند.
علاوه بر این، آزمایشگاه باید در آزمونهای مهارت بین آزمایشگاهی جهت اثبات صحت و دقت عملکرد خود شرکت کرده و مدارک قابل قبول را ارائه دهد.
در صورت تأیید نهایی مدارک، فضا، تجهیزات، نیروی انسانی و عملکرد آزمونها، مجوز صلاحیت و همکاری آزمایشگاه صادر میشود و آزمایشگاه همکار رسماً میتواند به عنوان مرجع مورد تأیید در حوزه کنترل کیفیت و آزمون فعالیت کند.
موسس آزمایشگاه همکار شخص یا اشخاص حقوقی یا حقیقی است که صالحیت آن پس از بررسی، با شرایط زیر احراز می شود:
مدارک مورد نیاز اخذ مجوز تاسیس آزمایشگاه همکار جهت اشخاص حقیقی:
- تابعیت ایران
- عدم سوء پیشینه کیفری
- داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم (برای آقایان)
- عدم اعتیاد به مواد مخدر
- ارائه مجوز تأیید محل از محیط زیست یا سایر مراجع قانونی ذیصلاح
- ارائه اصل سند مالکیت یا اجاره
- تأییدیه کمیته فنی (ارزیابی عملی)
- تصویر پروانه فعالیت مسئول فنی معرفی شده

مدارک مورد نیاز اخذ مجوز تاسیس آزمایشگاه همکار جهت اشخاص حقوقی:
- اساسنامه
- آخرین آگهی روزنامه رسمی
با توجه به توسعه ارائه خدمات دولت بصورت الکترونیک، کلیه مجوز ها بصورت مجازی و از مسیر سامانه صادر می شود.
پس از صدور و یا تمدید پروانه ها، دانشگاه/ دانشکده حوزه نظارتی مربوطه، رونوشتی از پروانه صادرشده را از طریق سامانه دریافت مینماید.
اعتبار پروانه فعالیت آزمایشگاه همکار که تقاضای تمدید پروانه خود را قبل از انقضای آن ارسال کرده و نواقص اعلام شده را در مدت معین برطرف کرده باشند، تا زمان تشکیل کمیته فنی و تمدید پروانه به قوت خود باقی است.
پروانه فعالیت آزمایشگاه در صورت ارائه خوداظهاری به صورت موقت و پس از تأیید نتایج نظارت پسینی توسط کمیته فنی، با اعتبار 3 ساله صادر خواهد شد.
جهت صدور پروانه فعالیت آزمایشگاه همکار، ارائه خوداظهاری مبنی بر رعایت الزامات آزمایشگاه مرجع، GLP و یا 17025 ISO الزامی است.
تمدید پروانه فعالیت آزمایشگاه همکار با رعایت الزامات آئین نامه به مدت 3 سال انجام خواهد شد.
جالب است بدانید که به هر موسس در هر استان با رعایت الزامات آئین نامه، تنها یک پروانه فعالیت (بهره برداری) داده می شود.
در صورت عدم اعلام خاتمه همکاری آزمایشگاه از سوی مؤسس طی مدت 6 ماه از توقف فعالیت، کمیته فنی راساً و بدون نیاز به اطالع مؤسس، پروانه فعالیت آزمایشگاه را تعلیق خواهد کرد.
درمواردی که موسس اقدام به توقف فعالیت آزمایشگاه همکار می نماید، در همان استان، مجوز جدید دریافت نخواهد کرد و در سایر مناطق پس از گذشت 6 ماه از اعلام توقف، مجوز صادر خواهد شد.
تاییدیه کدام سازمان ها برای گرفتن جواز آزمایشگاه همکار ضروری است؟
- سازمان ملی استاندارد ایران: مرجع اصلی صدور مجوز و ارزیابی صلاحیت آزمایشگاه همکار
- مرکز ملی تأیید صلاحیت ایران (NACI) – ISO/IEC 17025 : تاییدیه سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاهی و صلاحیت فنی
- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (برای حوزههای غذایی، بهداشتی، آرایشی، آشامیدنی)
- سازمان غذا و دارو (IFDA): تاییدیه تخصصی آزمونهای مرتبط با محصولات غذایی و دارویی
- سازمان حفاظت محیط زیست (برای آزمایشگاههای آب، خاک، هوا، پسماند): تاییدیه برای پایش زیستمحیطی و آزمونهای مرتبط
- وزارت جهاد کشاورزی / سازمان دامپزشکی (در صورت فعالیت در حوزه محصولات کشاورزی و دامی): تایید برای آزمون محصولات کشاورزی، دامی و خوراک دام
- سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت) (برای بخشهای صنعتی و مواد اولیه): ثبت فعالیت و هماهنگی با صنایع مرتبط
در صورت تمایل اقدام به ثبت درخواست و طی کردن مراحل اخذ مجوز به صورت آنلاین میتوانید از لینک زیر درخواست خود را ثبت کنید.
🔗 راهنمای دریافت پروانه فعالیت آزمایشگاه مجاز، همکار، دارای صلاحیت واحد تولیدی

✳️ کمیته فنی تعیین صلاحیت آزمایشگاه همکار چیست و چه وظایفی برعهده دارد؟
کمیته فنی کمیته ای است متشکل از اعضای ذکر شده زیر که مسئولیت بررسی و تأیید مدارک و مستندات مرتبط با تأیید صلاحیت آزمایشگاه های همکار را جهت صدور مجوزها و همچنین رسیدگی به تخلفات آن ها را برعهده دارد:
این کمیته متشکل از اعضای اصلی زیر است:
- رئیس سازمان (رئیس کمیته)
- مدیرکل آزمایشگاه مرجع (نایب رئیس کمیته)
- رئیس اداره شبکه کشوری آزمایشگاهی و آزمایشگاه همکار و مجاز
- مدیر کل دفتر بازرسی، رسیدگی به شکایات و امور حقوقی سازمان
- دو نفر از اعضاء هیأت علمی و متخصصین مجرب آزمایشگاهی با تخصص های مرتبط
- دو نفر از کارشناسان خبره آزمایشگاه مرجع
- نماینده آزمایشگاه های مجاز یا تشکل آنها
- یک نفر کارشناس خبره از کارشناسان آزمایشگاه های همکار یا مجاز
- نماینده معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- رئیس آزمایشگاه مرجع سالمت، معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- مدیران کل ادارات نظارت سازمان بر حسب مورد
وظایف کمیته فنی:
- بررسی و تأیید نتیجه ارزیابی و نظارت پسینی فعالیت آزمایشگاههای مجاز و همکار و آزمایشگاه های واحدهای تولیدی ورسیدگی به تخلفات آنها
- بررسی و تأیید صالحیت آزمایشگاه های همکار و آزمایشگاه های واحدهای تولیدی، جهت صدور و تمدید پروانه فعالیت
- بررسی و تأیید صالحیت آزمایشگاه های دارای فعالیت منحصر به فرد و یا تک دامنه عملکرد، جهت صدور و تمدید پروانه فعالیت
- بررسی و تأیید صالحیت آزمایشگاه ها در حوزه تهیه و ساخت نمونه های مهارت آزمایی و برگزاری آزمون های ارزیابی عملکرد، تهیه مواد مرجع و استاندارد، کالیبراسیون و تأیید صالحیت عملکرد تجهیزات آزمایشگاهی، جهت صدور و تمدید پروانه فعالیت
- بررسی و تأیید صالحیت آزمایشگاه های مجاز (در صورتی که تمایل به ارائه خود اظهاری الزامات نداشته باشند) جهت صدور و تمدید پروانه فعالیت
- بررسی و تأیید آزمایشگاه دارای صالحیت واحد تولیدی برای ارزیابی محصول دیگر واحدهای تولیدی در صورت عدم وجود آزمایشگاه همکار و مجاز

✳️ مسئول فنی آزمایشگاه همکار کیست و چه وظایفی دارد؟
مسئول فنی آزمایشگاه فردی است واجد شرایط زیر که مجوز فعالیت مطابق قوانین و مقررات به نام وی صادر می شود.
- دارا بودن صالحیت عمومی برابر قوانین و مقرارت
- رشته تحصیلی متناسب با دامنه عملکرد آزمایشگاه و حداقل یک سال تجربه و سابقه کار آزمایشگاهی مرتبط با دامنه عملکرد آزمایشگاه آگاهی کامل از کلیه مقررات مرتبط با فعالیت آزمایشگاه
وظایف مسئول فنی آزمایشگاه همکار:
- حضور و نظارت مستمر در زمان فعالیت آزمایشگاه
- نظارت بررعایت الزامات و اصول GLP و یا 17025 ISO در فعالیت های آزمایشگاهی
- نظارت بر فرایند دریافت نمونه
- نظارت و مشارکت در تدوین روش های آزمون، روش های اجرایی و فنی
- نظارت برانجام آزمون ها مطابق دستورالعمل های اجرایی روش های آزمون (SOP ) ومراجع مورد تأیید آزمایشگاه مرجع
- نظارت برامور فنی، دستگاهی، کالیبراسیون و حفظ و نگهداری تجهیزات
- نظارت برتهیه مواد و استانداردهای کاری و مرجع
- نظارت برتهیه کلیه مستندات و سوابق
- نظارت برانجام آزمون های مهارت آزمایی و ارائه گزارش نهائی
- نظارت برنتایج آزمون، بررسی، تأیید و ارائه گزارش نهائی
- امضاء و ممهور نمودن برگه نتایج آزمون با در نظر گرفتن کلیه شرایط علمی، فنی و حقوقی مربوطه
- شناسایی منابع بالقوه بروز خطا در واحدهای مختلف آزمایشگاه و برنامه ریزی جهت ارزیابی ریسک و اقدامات اصالحی
- نظارت بررعایت اصول ایمنی در آزمایشگاه
- نظارت براجرای برنامه های آموزشی و ارزیابی صالحیت عملکرد کارکنان
- برنامه ریزی و پیگیری ارزیابی اثربخشی اقدامات اصالحی منتج از ممیزی های داخلی یا خارجی و نگهداری مستندات مربوطه
- رعایت محرمانگی در کلیه امورمشمول آئین نامه
- رسیدگی به شکایات و پاسخگویی به مراجع ذیربط در ارتباط با فعالیت های آزمایشگاه
- کنترل و نظارت برحسن اجرای مفاد آئین نامه، ضوابط و مقررات جاری
- ارائه گزارش موارد عدم انطباق با مفاد آئین نامه به مؤسس و در صورت لزوم به آزمایشگاه مرجع

الزامات و قوانین انتخاب مسئول فنی آزمایشگاه همکار:
مسئول فنی واجد شرایط اعلام شده باید توسط موسس یا بالاترین مقام مرکز علمی–تحقیقاتی و دستگاه اجرایی به آزمایشگاه مرجع معرفی و تأیید صالحیت گردد.
مسئولین فنی دارای صالحیت با توجه به حوزه و دامنه فعالیت آزمایشگاه، باید دارای مدرک تحصیلی معتبر با سابقه کار مرتبط در دامنه عملکرد آزمایشگاه مطابق رشته های اعالم شده باشند.
در شرایط خاص، تأیید مسئول فنی در سایر رشته ها با گرایش ها و سوابق کاری مرتبط پس از ارزیابی صلاحیت و تأیید در کمیته فنی امکان پذیر است.
در مناطق محروم در صورت درخواست معاونت مربوطه و با تأیید کمیته فنی، مدارک تحصیلی با یک مقطع پایین تر و سابقه کاری مرتبط (حداقل سه سال) پذیرفته خواهد شد.
در صورتی که آزمایشگاه دارای چند مسئول فنی است وجود امضای مسئول فنی مرتبط با دامنه عملکرد در برگه نتایج آزمون الزامی است.
مسئول فنی ملزم به امضاء و متعهد به اجرای مفاد اقرار نامه شرح وظایف و تعهدات مربوطه است.
مسئول فنی آزمایشگاه همکار نباید شاغل در ادارات دولتی باشد.
موسس یا موسسین به شرط دارا بودن شرایط مسئول فنی می توانند بعنوان مسئول فنی آزمایشگاه خود معرفی شوند.
مسئول فنی حق واگذاری پروانه خود به شخص دیگری را ندارد.
حضور مسئول فنی در آزمایشگاه در زمان قید شده در پروانه فعالیت (بهره برداری) الزامی است، در صورت عدم امکان حضور، معرفی فردی به عنوان جانشین موقت واجد شرایط این آئین نامه و به مدت حداکثر شش ماه الزامی است.
مسئول فنی ملزم است استعفای خود را حداقل سه ماه قبل از توقف همکاری اعالم نماید.
مسئول فنی آزمایشگاه واحد تولیدی نمی تواند همزمان مسئول فنی کارخانه یا مدیر تولید باشد.
در صورتیکه مسئول فنی آزمایشگاه فوت نماید موسس موظف است حداکثر ظرف مدت دو هفته نسبت به معرفی فرد واجد شرایط دیگری به عنوان مسئول فنی جدید اقدام نماید. در طول این مدت آزمایشگاه می تواند با مسئول فنی موقت با تأیید دانشگاه/دانشکده مربوطه ادامه فعالیت نماید.
در مواردی که موسس و مسئول فنی آزمایشگاه یک نفر باشد و شخص مزبور فوت نماید، وراث می توانند با گواهی تسلیم دادخواست حصر وراثت، مسئول فنی واجد شرایط را جهت تایید صالحیت به آزمایشگاه مرجع معرفی نمایند.

✳️ همکاری با آزمایشگاههای همکار چه مزایایی دارد؟
- اعتماد مصرف کنندگان: وقتی محصولی دارای تأییدیه آزمایشگاهی معتبر باشد، مشتریان با خیال راحت تری خرید میکنند
- کاهش ریسک تولید کنندگان: بررسی محصولات قبل از عرضه، احتمال برگشت خوردن یا ممنوعیت فروش را کاهش میدهد
- امکان صادرات آسان تر: بسیاری از کشورها برای واردات کالا، گزارشهای آزمایشگاه همکار مورد تأیید را الزامی میدانند
- تسریع در دریافت مجوزها: همکاری با این آزمایشگاهها روند اخذ پروانه ساخت، بهداشت و واردات را سرعت میبخشد
- ارائه نتایج دقیق و قابل اعتماد به مشتریان برای اطلاع رسانی بهتر در مورد مواد غذایی
- ارتقاء سطح اطلاعات و آگاهی درباره مواد غذایی و تأثیر آنها بر سلامتی
- ارائه مشاورههای تخصصی به تولید کنندگان و مصرف کنندگان در زمینه انتخاب و استفاده از مواد غذایی مناسب
- ارتقاء سطح بهداشت عمومی و کاهش خطرات مرتبط با مصرف مواد غذایی ناسالم
ویژگیهای یک آزمایشگاه همکار خوب و موفق:
- تجربه آزمایشگاهی در انجام آزمایشهای مواد غذایی مختلف
- تخصص و دانش متخصصان آزمایشگاه در زمینه مواد غذایی
- تجهیزات و امکانات: آزمایشگاه تجهیز به دستگاهها و ابزارهای دقیق و معتبر
- دقت و صحت: دقت و صحت بالا در انجام آزمایشها
- قیمت مناسب: ارائه خدمات با قیمت مناسب و رقابتی
- دسترسی آسان: امکان ارسال نمونه به صورت آنلاین و ارائه خدمات به سراسر کشور
- مشتری مداری: رضایت مشتریان و پاسخگویی به نیازها و خواستههای آنها

✳️ استاندارد های بین المللی برای آزمایشگاه همکار:
- 5 IEC/ ISO: الزامات عمومی برای صالحیت آزمایشگاه های آزمون و کالیبراسیون بر اساس استاندارد سازمان جهانی
- ایزو
- 17034 IEC/ISO: الزامات عمومی برای صالحیت تولید کنندگان مواد مرجع بر اساس استاندارد سازمان جهانی ایزو
- 17043 IEC/ISO: الزامات عمومی برای صالحیت برگزارکنندگان آزمون های مهارت آزمایی بر اساس استاندارد سازمان جهانی ایزو
- (SOP (Procedure Operating Standard: دستورالعمل اجرایی روش آزمون
- (GLP (Practice Laboratory Good: عملیات مطلوب آزمایشگاهی بر اساس الزامات بین المللی معتبر
ضوابط مدیریتی / اداری، فنی و بهداشتی آزمایشگاه همکار:
- درسربرگ آزمایشگاه و همچنین سایت مربوطه باید نام و نوع آزمایشگاه، شماره پروانه فعالیت (بهره برداری)، آدرس و تلفن درج شود و استفاده از عبارت" دارای مجوز از سازمان غذا و دارو "صرفا در صورت فعالیت در دامنه عملکرد مصوب مجاز است.
- نام آزمایشگاه نباید به لحاظ مفهومی گمراه کننده باشد.
- استفاده از لوگوی سازمان بر روی برگه گزارش آزمایشگاه صرفا بر اساس دامنه عملکرد مندرج در پروانه فعالیت (بهره برداری) و از طریق سامانه مجاز است.
- آزمایشگاه باید دارای سامانه مناسب جهت ثبت و مدیریت اطلاعات باشد که شامل کلیه امور مربوط به دریافت نمونه، آزمون ها، روش های آزمون، کد گذاری، سوابق فعالیت های آزمون، ردیابی اطالعات، تعرفه و پیگیری شکایات باشد. مدت زمان نگهداری سوابق آزمایشگاهی باید حداقل سه سال در محل و بصورت قابل دسترس باشد.
- نصب تابلو حاوی نام آزمایشگاه مطابق با نام مندرج در پروانه فعالیت (بهره برداری) بر سردر ورودی آزمایشگاه الزامی است.
- آزمایشگاه باید در محلی بنا شود که به راحتی قابل دسترس و در نزدیکترین فاصله به سالن تولید بوده و دارای بخش های مجزای فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی باشند و تجهیزات و مواد شیمیایی مورد نیاز در نظر گرفته شوند.
- آزمایشگاه باید تحت نظارت فرد متخصص یا مسئول فنی باشد.
- کف، سقف، دیوارها ،درها و پنجره ها باید از جنس مقاوم، صاف و قابل شستشو و نظافت باشند.
- کف و سطوح کار از جنس مناسب و مقاوم به اسید و باز باشند.
- نمونه برداری از مواد اولیه، در حال فرآوری و فرآورده نهایی باید در شرایط بهداشتی و برابر اصول نمونه برداری انجام شود.
- کلیه نتایج آزمایشگاهی باید به نحو متقضی ابت و نگهداری گردد.
- آزمایشگاه باید مجهز به وسایل اطفا حریق و جعبه کمک های اولیه باشد

✳️ نیروی انسانی مورد نیاز درآزمایشگاه همکار:
مدیر فنی آزمایشگاه: مسئول نظارت بر روند انجام آزمونها، کنترل کیفیت نتایج و تایید گزارشها و آشنایی با استاندارد ISO/IEC 17025
مسئول کیفیت: متخصص در پیاده سازی و کنترل سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاه مطابق استاندارد ISO/IEC 17025
کارشناسان آزمایشگاه: با مدرک کارشناسی یا ارشد در رشتههای مرتبط مانند(علوم آزمایشگاهی، شیمی، میکروبیولوژی، صنایع غذایی، محیط زیست، مهندسی شیمی و بیوشیمی)
تکنسین آزمایشگاه: کمک به کارشناسان در آماده سازی نمونهها، شستشو و استریل تجهیزات، تهیه محیط کشت
کارشناس نمونه برداری: مسئول برداشت اصولی نمونه، نگهداری و انتقال به آزمایشگاه و آشنایی با روشهای استاندارد نمونه برداری
مسئول پذیرش: ثبت نمونهها، صدوربرگههای آزمون، ارتباط با مشتریان، پاسخ گویی اداری
نیروهای پشتیبانی: خدمات و نظافت تخصصی محیط آزمایشگاهی و راننده جهت انتقال نمونهها (در صورت فعالیت نمونه برداری خارج از محل)
شرح وظایف موسس آزمایشگاه همکار:
- تجهیز و راه اندازی آزمایشگاه در موعد مقرر
- معرفی مسئول یا مسئولین فنی آزمایشگاه متناسب با دامنه عملکرد آزمایشگاه
- تامین مستمرمنابع و شرایط مورد نیاز متناسب با دامنه عملکرد و حجم نمونه دریافتی آزمایشگاه کنترل و نظارت بر
- حسن اجرای مفاد آئین نامه، ضوابط و مقررات جاری
- تامین نیروی انسانی مورد نیاز و دارای سابقه، تخصص و تحصیالت متناسب با دامنه عملکرد آزمایشگاه
- گزارش هرگونه تغییر مرتبط با فعالیت های آزمایشگاه به دانشگاه / دانشکده مربوطه و آزمایشگاه مرجع
✅ اگر به راهاندازی کسب و کار آزمایشگاههای مختلف علاقه مندید میتوانید مطالب زیر را مطالعه نمایید:
🔗 طرح توجیهی راه اندازی آزمایشگاه بتن
🔗 طرح توجیهی احداث آزمایشگاه آب و خاک
✍️ جهت تهیه مطالعات بازار و طرح توجیهی تاسیس آزمایشگاه همکار ، با اطلاعات کاملا به روز با فرمت Word و PDF و با گزارشگیری نرم افزار کامفار، جهت اخذ جواز تاسیس یا وام و تسهیلات بانکی با ما تماس بگیرید.
📚 دانلود فایل های بیزینس پلن و طرح توجیهی تاسیس آزمایشگاه همکار
✍️ توجه: کلیه ی طرح های تیپ یا آماده، صرفا کاربرد مطالعاتی و تحقیقاتی داشته و جهت اخذ مجوز و یا تسهیلات و وام بانکی مناسب نمیباشند. جهت تهیه طرح توجیهی با کاربرد اجرایی و بانکی با ما تماس بگیرید.
فایل طرح توجیهی تیپ تاسیس آزمایشگاه همکار ، در آینده در این قسمت جهت دانلود کاربران قرار خواهد گرفت.


