
بیزنس پلن و طرح توجیهی تاسیس شرکت هواپیمایی (ایرلاین) میتواند اطلاعات تخصصی راجع به هزینه های احداث و درآمدهای آن به شما می دهد ، همچنین شما میتوانید از آنها جهت اخذ مجوزها و وام بانکی و یا اخذ زمین استفاده کنید.
همچنین در انتهای این مطلب کلیه طرحهای توجیهی آماده آژانس هواپیمایی جهت دانلود شما قرارداده شده اند. این طرح های توجیهی مربوط به سالهای گذشته بوده و کاربرد اجرایی ندارند و صرفا برای مطالعه می توانید آنها را دانلود کنید.
✳️ سر فصل های این مقاله (0 تا 100 تاسیس شرکت هواپیمایی)
✔️ شرکت هواپیمایی (ایرلاین) چیست؟
✔️ چرا باید به سمت اجرای طرح توجیهی آژانس هواپیمایی (ایرلاین) رفت؟
✔️ ریسکها و چالشهای اجرای طرح توجیهی آژانس هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ 5 نکته مهم برای موفقیت در اجرای طرح توجیهی تاسیس ایرلاین
✔️ بیزنس پلن شرکت هواپیمایی (ایرلاین) چیست و چه کاربردی دارد؟
✔️ طرح توجیهی آژانس هواپیمایی (ایرلاین) چیست و چه کاربردی دارد؟
✔️ مجوزهای لازم و روش اخذ آنها برای اجرای طرح توجیهی شرکت هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ مساحت زمین و ابنیه مورد نیاز شرکت هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ حداقل تجهیزات و ابزارآلات مورد نیاز آژانس هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ حداقل تاسیسات لازم برای احداث آژانس هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ حداقل آب و برق و سوخت مصرفی سالانه برای شرکت هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ حداقل پرسنل مورد نیاز یک آژانس هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ حداقل مواد و متریال مصرفی سالانه در این شرکت هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ انواع آژانس های هواپیمایی (ایرلاین) بر اساس نوع خدمات
✔️ خدمات اصلی شرکت هواپیمایی (ایرلاین)
✔️ معرفی بیزنس پلن و طرح توجیهی شرکت هواپیمایی (ایرلاین)!
✅ 0 تا 100 بیزنس پلن و خدمات شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) چیست؟
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) یک بنگاه حملونقل هوایی تجاری است که وظیفه اصلی آن جابهجایی مسافران و بار بین فرودگاههای مختلف در سطح داخلی یا بینالمللی است.
آژانس های هواپیمایی با بهرهگیری از هواپیماهای تجاری تحت مالکیت خود یا در چارچوب قراردادهای اجاره، خدمات متنوعی را به مشتریان ارائه میدهند.
آژانس هواپیمایی (ایرلاین) با فعالیت در چهارچوب قوانین هوانوردی کشوری و بینالمللی، بخشی از زنجیره مهم صنعت حملونقل جهانی را تشکیل میدهد.
برخی شرکتهای هواپیمایی (ایرلاین) به اتحادهای جهانی مانند Star Alliance ، Oneworld یا SkyTeam میپیوندند.
این اتحادها باعث اشتراک منابع، هماهنگی برنامههای پروازی، تسهیل انتقال بین پروازها، و ایجاد شبکه گستردهتر خدماتی برای مسافران میشوند.
این همکاریها همچنین شامل شراکت در برنامههای وفاداری، اشتراک سالنهای اختصاصی و خدمات مشترک ترانزیتی میشود.
همچنین در قالب قرارداد کدشیر، آژانس هواپیمایی (ایرلاین) میتواند پرواز شرکت دیگری را با شماره پرواز خود ارائه دهد.
این امر به مسافران امکان میدهد تا با یک بلیت، از خدمات چندین شرکت در یک سفر بهرهمند شوند. مزایای این نوع همکاری شامل افزایش مقاصد قابلدسترس، کاهش مدت ترانزیت و یکپارچهسازی خدمات است.
در صورتی که قصد ورود به صنعت ایرلاین را دارید، جهت اخذ مجوز و وام بانکی برای شرکت هواپیمایی نیاز به بیزنس پلن و طرح توجیهی آزانس هواپیمایی خواهید داشت که برای این منظور میتوانید با کارشناسان مجرب و متخصص «وبسایت گسترش کارآفرینی» با مدیریت «مهندس ایمان حبیبی» تماس بگیرید.

✅ چرا باید به سمت اجرای طرح توجیهی آژانس هواپیمایی (ایرلاین) رفت؟
1- بازدهی بلندمدت در شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
یکی از دلایل مهم جذب سرمایهگذاران به صنعت شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، چشمانداز بازدهی پایدار و بلندمدت است.
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بهواسطه تقاضای مداوم برای جابهجایی هوایی، چه در حوزه مسافرتهای تجاری و گردشگری و چه در حوزه حملونقل بار، از ثبات نسبی در جریان درآمدی برخوردار است.
مسیرهای پروازی پرتقاضا و قراردادهای همکاری بلندمدت با آژانسها و شرکتهای باربری، تضمینکننده حجم بالای عملیات و درآمدهای تکرارشونده برای سرمایهگذاران هستند.
همچنین، تنوع در انواع مدلهای تجاری ﴿مانند ایرلاینهای کمهزینه، چارتر، یا منطقهای﴾ این امکان را فراهم میکند که شرکتها استراتژیهای مختلفی برای بازدهی سرمایه انتخاب کنند.
2- توسعه فناوری در شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بستری مناسب برای سرمایهگذاری در نوآوری و فناوریهای پیشرفته فراهم میکند.
این صنعت در زمینههایی مانند اتوماسیون عملیات پروازی، مدیریت ترافیک هوایی، هوش مصنوعی در برنامهریزی ظرفیت، و بیومتریک در خدمات فرودگاهی بهسرعت در حال تحول است.
سرمایهگذاران میتوانند با ورود به حوزههایی چون فناوریهای پیشبینی تعمیر و نگهداری ﴿Predictive Maintenance﴾، سیستمهای رزرو هوشمند، یا پلتفرمهای دادهمحور خدمات مشتری، سودآوری قابل توجهی تجربه کنند.
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بهدلیل نیاز پیوسته به تحول دیجیتال، فرصتهای گستردهای برای سرمایهگذاری فناورمحور فراهم میسازد.
3- بازار بینالمللی و مقیاسپذیری آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) به دلیل فعالیت جهانی، امکان رشد سریع و مقیاسپذیری بالا دارد.
ایرلاینها از طریق توسعه مسیرهای پروازی، مشارکت در اتحادهای جهانی ﴿مانند Star Alliance ، SkyTeam و Oneworld﴾، و توافقهای کدشیر ﴿Codeshare﴾ قادر به گسترش دامنه بازار خود بدون لزوم سرمایهگذاری مستقیم در تمامی مقاصد هستند.
این مزیت استراتژیک باعث میشود که سرمایهگذارانی که به دنبال توسعه سریع برند و دسترسی به بازارهای بینالمللی هستند، به شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بهعنوان بستری ایدهآل نگاه کنند.
4- ارزش برند و وفاداری مشتری در شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
برندهای معتبر در صنعت ایرلاین، داراییهای نامشهود قدرتمندی هستند که میتوانند ارزش اقتصادی بالایی ایجاد کنند.
سرمایهگذاران با تمرکز بر برندسازی، کیفیت خدمات و برنامههای وفاداری مانند ﴿Frequent Flyer Program﴾ میتوانند وفاداری بلندمدت مشتریان را تضمین کرده و مزیت رقابتی پایدار ایجاد کنند.
این مزیت بهویژه در بازارهای اشباعشده، عنصری کلیدی در جذب و حفظ سهم بازار است.

✅ ریسکها و چالشهای اجرای طرح توجیهی آژانس هواپیمایی (ایرلاین) :
اگرچه تاسیس شرکت هواپیمایی (ایرلاین) دارای ظرفیتهای جذاب برای رشد و سرمایهگذاری است، اما ریسکها و چالشهای ذاتی و محیطی آن نیز بسیار پیچیده و چندلایه هستند و نیاز به مدیریت دقیق، پیشبینیپذیر و فناورمحور دارند. در ادامه به برخی از مهمترین این چالشها میپردازیم.
1- ریسکهای عملیاتی شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بهشدت وابسته به عملیات دقیق، ایمن و بهموقع است. هرگونه خطا در برنامهریزی پروازها، اختلال در عملکرد ناوگان، یا وقفه در زنجیرههای پشتیبانی فنی ﴿مانند نگهداری یا تعمیرات﴾ میتواند منجر به تأخیرات گسترده، نارضایتی مشتری و اختلال در عملکرد کلی شود.
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید سامانههایی مانند ﴿Flight Scheduling Systems﴾، سامانه مدیریت منابع زمینی و پرسنلی، و سیستمهای اطلاعرسانی دقیق را با دقت یکپارچهسازی کند.
از آنجا که ایمنی پرواز بهعنوان اولویت اصلی در صنعت شناخته میشود، هرگونه خطای جزئی در عملیات یا فرآیندهای نگهداری میتواند ریسکهای امنیتی جدی به همراه داشته باشد و اعتبار برند را خدشهدار کند.
2- ریسکهای محیطی و اقلیمی آژانس های هواپیمایی (ایرلاین) :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بهشدت تحت تأثیر شرایط جوی و اقلیمی است. پدیدههایی مانند مه غلیظ، طوفان، بارندگی شدید، یخزدگی باند، یا فوران آتشفشانی میتوانند باعث لغو یا تغییر مسیر پروازها شوند.
این مسئله در مناطق جغرافیایی خاص مانند مناطق کوهستانی، نواحی قطبی یا مناطق استوایی شدیدتر دیده میشود. این چالشها نه تنها عملکرد شرکت هواپیمایی (ایرلاین) را مختل میکنند، بلکه منجر به کاهش رضایت مسافران و فشار بر منابع جایگزینی و برنامهریزی میشود.
همچنین، تغییرات اقلیمی بلندمدت و الزامات زیستمحیطی روزافزون، شرکتهای هواپیمایی را وادار به بازنگری در سیاستهای خود در زمینه آلایندگی و بهرهوری سوخت میکند.
3- ریسکهای قانونی و نظارتی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) یکی از صنایعی است که تحت نظارت سختگیرانه نهادهای ملی و بینالمللی قرار دارد. از جمله این نهادها میتوان به ﴿ICAO﴾، ﴿EASA﴾ و ﴿FAA﴾ اشاره کرد.
رعایت الزامات ایمنی، صدور گواهینامههای پروازی، مجوزهای عملیاتی، و استانداردهای امنیتی فرودگاهی تنها بخشی از تعهدات حقوقی این صنعت است.
هرگونه تغییر در مقررات بینالمللی، ممنوعیت پرواز در برخی مسیرها، یا محدودیتهای جدید پروازی ﴿مانند محدودیتهای زیستمحیطی یا جغرافیای سیاسی﴾ میتواند مسیر فعالیت شرکت هواپیمایی (ایرلاین) را بهشدت تحت تأثیر قرار دهد.
همچنین، اختلافات حقوقی بینالمللی یا مسائلی نظیر تحریمهای هوایی، چالشهایی مضاعف برای عملیات فرامرزی ایرلاینها ایجاد میکند.
4- چالشهای رقابتی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
صنعت شرکت هواپیمایی (ایرلاین) با رقابت بسیار فشردهای در سطح جهانی و منطقهای مواجه است. ورود شرکتهای کمهزینه ﴿Low-Cost Carriers﴾ به بازار، ساختار قیمتگذاری را دگرگون کرده و انتظارات مسافران را نسبت به هزینه، خدمات و ارزش افزوده تغییر داده است.
شرکتهای هواپیمایی سنتی برای حفظ سهم بازار، ناچار به بهینهسازی مستمر خدمات و فناوریهای خود هستند. افزون بر این، رقابت برای کسب مجوز فرود در فرودگاههای شلوغ، جذب خلبانان ماهر، و تأمین هواپیماهای مدرن نیز از جمله چالشهای دائمی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بهشمار میرود.
5- ریسکهای مرتبط با بحرانهای جهانی و حوادث غیرمترقبه :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بهشدت نسبت به بحرانهای جهانی آسیبپذیر است. وقوع پاندمیها ﴿مانند کووید-19﴾، جنگها، بیثباتیهای سیاسی، یا حتی تهدیدات تروریستی میتوانند منجر به زمینگیر شدن ناوگان، کاهش شدید تقاضا و بسته شدن مرزها شوند.
در این شرایط، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید سناریوهای اضطراری و ساختارهای واکنش سریع ﴿Emergency Response Plan﴾ را بهطور کامل طراحی و اجرا کند.
بهعلاوه، بازسازی اعتبار و اعتماد عمومی پس از بحران نیازمند برنامهریزی دقیق، شفافسازی اطلاعات و احیای ساختارهای ارتباطی با مشتریان است.

✅ 5 نکته مهم برای موفقیت در اجرای طرح توجیهی تاسیس ایرلاین :
1- بهینهسازی عملیات در شرکتهای هواپیمایی (ایرلاین) :
برای موفقیت شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، یکپارچگی و بهینهسازی فرآیندهای عملیاتی بسیار مهم است. بهرهگیری از سیستمهای پیشرفته مانند ﴿OCC﴾ و ﴿AOC﴾ برای مدیریت پروازها، تخصیص منابع، و واکنش سریع به اختلالات، نقش مهمی در حفظ کارایی دارد.
الگوریتمهای هوش مصنوعی نیز در برنامهریزی مسیر و تخصیص خدمه میتوانند بهبود چشمگیری ایجاد کنند.
2- ارائه خدمات دیجیتال در شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
رضایت مسافر عامل کلیدی موفقیت در شرکت هواپیمایی (ایرلاین) است. خدمات دیجیتال مانند اپلیکیشنهای رزرو، چکاین خودکار ﴿Self-Check-in﴾، و اطلاعرسانی هوشمند، در کنار خدمات داخل پرواز نظیر وایفای، سیستمهای سرگرمی و راحتی صندلیها، تجربه سفر را ارتقا میدهند.
استفاده از سیستم ﴿CRM﴾ برای شخصیسازی خدمات نیز بسیار مؤثر است.
3- نگهداری پیشبینیمحور در شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
نگهداری فنی مبتنی بر داده و تحلیل پیشبینیمحور، به شرکت هواپیمایی (ایرلاین) کمک میکند تا از اختلالات ناگهانی جلوگیری کرده و زمان خواب ناوگان را کاهش دهد.
سیستمهای ﴿Predictive Maintenance﴾ و ﴿MRO﴾ با تحلیل دادههای پروازی و وضعیت قطعات، تعمیرات را بهموقع و مؤثر انجام میدهند.
4- توسعه شبکه و مشارکتهای راهبردی :
تحلیل بازار برای طراحی شبکه پروازی مؤثر بسیار حیاتی است. ابزارهایی مانند ﴿Route Profitability Analysis﴾ به شرکت هواپیمایی (ایرلاین) کمک میکنند تا مسیرهای سودده و استراتژیک را شناسایی کند.
همچنین، ورود به اتحادهای جهانی یا قراردادهای ﴿Codeshare﴾، دسترسی به بازارهای جدید را بدون سرمایهگذاری مستقیم امکانپذیر میسازد.
5- مدیریت منابع انسانی در آژانس هواپیمایی (ایرلاین) :
آموزش مستمر، استفاده از شبیهسازهای پروازی ﴿Flight Simulators﴾ و مدیریت برنامههای خدمه، از مهمترین عوامل حفظ ایمنی و کیفیت خدمات شرکت هواپیمایی (ایرلاین) هستند. فرهنگ سازمانی ایمن و پاسخگو، پایهای برای موفقیت پایدار ایجاد میکند.

✅ بیزنس پلن شرکت هواپیمایی (ایرلاین) چیست و چه کاربردی دارد؟
بیزنس پلن شرکت هواپیمایی (ایرلاین) یک سند تحلیلی و برنامهریزیشده است که بهصورت تخصصی به بررسی توجیه فنی و مالی کسبوکار میپردازد و از آن بهعنوان ابزار اصلی برای اخذ مجوزهای قانونی مانند جواز تأسیس، جواز بهرهبرداری، و تخصیص زمین از سازمانهای دولتی و نهادهای فرودگاهی استفاده میشود.
در بیزنس پلن آژانس هواپیمایی ، اطلاعات فنی از جمله نوع و تعداد ناوگان هوایی، ساختار عملیاتی خطوط پروازی، تعداد پروازهای برنامهریزیشده در ماه، ظرفیت حمل مسافر و بار، برنامه نگهداری هواپیما ﴿Maintenance Plan﴾ و مشخصات زیرساختهای لازم نظیر دفاتر مرکزی و پایگاههای عملیاتی ارائه میگردد.
در بخش مالی بیزنس پلن آژانس هواپیمایی ، کلیه منابع درآمدی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) شامل فروش بلیت، خدمات بار هوایی، خدمات فرودگاهی و همکاریهای بینالمللی ﴿Codeshare/Interline﴾ بهصورت تفصیلی تحلیل میشود.
همچنین ساختار هزینهای شامل حقوق پرسنل، سوخت، نگهداری ناوگان، هزینههای فرودگاهی و عوارض بینالمللی مورد بررسی قرار میگیرد.
خروجی این تحلیلها، تعیین نقطه سر به سر ﴿Break-even Point﴾، پیشبینی جریان نقدی ﴿Cash Flow﴾، سود و زیان عملیاتی و ترازنامه ابتدایی شرکت میباشد.
در بیزنس پلن آژانس هواپیمایی، محاسبه شاخصهای مالی کلیدی نظیر ﴿IRR﴾، ﴿NPV﴾، ﴿ROI﴾ و دوره بازگشت سرمایه ﴿Payback Period﴾ نیز انجام میشود.
این شاخصها معیارهایی برای ارزیابی جذابیت مالی طرح و قدرت بازدهی سرمایهگذاری در شرکت هواپیمایی (ایرلاین) هستند. همچنین برنامه زمانبندی اجرایی و مراحل عملیاتیسازی نیز در این سند لحاظ میشود.
بیزنس پلن آژانس هواپیمایی، بدون ورود به جزئیات بازار و رفتار مصرفکننده، بیشتر با هدف اثبات توان فنی و اقتصادی طرح برای ارگانهای صدور مجوز و مالکین زمینهای فرودگاهی تدوین میشود.

✅ طرح توجیهی آژانس هواپیمایی (ایرلاین) چیست و چه کاربردی دارد؟
طرح توجیهی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) که در ادبیات اقتصادی بهعنوان «مطالعات امکانسنجی» نیز شناخته میشود، یک سند جامع و چندلایه است که علاوه بر بررسی کامل توجیه فنی و مالی، بخش ویژهای برای تحلیل بازار، تقاضا، رقبای داخلی و خارجی و چشماندازهای رشد کسبوکار دارد.
از طرح توجیهی آژانس هواپیمایی نهتنها برای دریافت مجوزها و تخصیص زمین، بلکه برای ارائه به بانکها و نهادهای مالی جهت اخذ وام و تأمین مالی نیز استفاده میشود.
در بخش فنی طرح توجیهی آژانس هواپیمایی ، اطلاعات مربوط به ظرفیت خطوط هوایی، نوع هواپیماهای مورد استفاده، الزامات پرسنلی، چارچوب عملیاتی پروازها، سامانههای مدیریتی ﴿FMS, AIMS, DCS﴾، شبکه پروازهای داخلی و بینالمللی، و مسیرهای پیشنهادی تحلیل میگردد. این بخش مشابه بیزنس پلن است اما با دقت و عمق بیشتری تدوین میشود.
در بخش بازارِ طرح توجیهی آژانس هواپیمایی ، مطالعات تطبیقی بین رقبای موجود، حجم تقاضای سفر هوایی در مناطق هدف، بررسی ویژگیهای جمعیتی، درآمدی و گردشگری مسافران، و روندهای جهانی صنعت هوانوردی انجام میشود.
تحلیل SWOT و استراتژیهای قیمتگذاری در این بخش گنجانده میشود تا موقعیت شرکت هواپیمایی (ایرلاین) در بازار بهصورت دقیق مشخص گردد.
بخش مالی طرح توجیهی نیز کلیه محاسبات بیزنس پلن را با جزئیات بیشتر شامل جدول بودجهریزی چندساله، سناریوهای مالی، تحلیل حساسیت ﴿Sensitivity Analysis﴾ و گزارش کامفار ﴿COMFAR﴾ ارائه میدهد.
این گزارش توسط نرمافزار مخصوص تهیه شده و شامل تحلیلهای دقیق سودآوری، سرمایهگذاری و پایداری مالی پروژه میباشد.
طرح توجیهی شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، مرجع اصلی تصمیمگیری برای سرمایهگذاران، بانکها، و نهادهای نظارتی جهت ارزیابی همهجانبه امکانپذیری و پایداری اقتصادی طرح است.

✅ مجوزهای لازم و روش اخذ آنها برای اجرای طرح توجیهی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
1- مجوز تأسیس شرکت هواپیمایی (ایرلاین) از سازمان هواپیمایی کشوری :
اولین گام در راهاندازی شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، دریافت مجوز تأسیس از سازمان هواپیمایی کشوری ایران ﴿CAO.IR﴾ است. این مجوز بهمنظور ارزیابی اولیه توان فنی، مدیریتی و مالی متقاضی صادر میشود.
برای این منظور، متقاضی باید یک طرح کسبوکار آژانس هواپیمایی حاوی اطلاعات دقیق در مورد نوع ناوگان پیشنهادی، مسیرهای پروازی، ساختار شرکت، برنامههای عملیاتی و منابع انسانی به سازمان ارائه کند.
همچنین ارائه مدارکی نظیر اساسنامه، کپی مدارک هویتی مؤسسان، سوابق کاری و فرمهای رسمی درخواست الزامی است. این مجوز صرفاً برای شروع فرایند ایجاد شرکت بوده و اجازه فعالیت عملیاتی را صادر نمیکند.
2- دریافت گواهینامه بهرهبرداری شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
پس از اخذ مجوز تأسیس، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید گواهینامه بهرهبرداری ﴿AOC: Air Operator Certificate﴾ را کسب کند.
این گواهینامه نشاندهنده احراز صلاحیت کامل شرکت برای انجام پروازهای تجاری ایمن و مطابق با استانداردهای ICAO است.
مدارک مورد نیاز شامل: دستورالعمل عملیات پرواز ﴿Operations Manual﴾، سامانه مدیریت ایمنی ﴿SMS﴾، برنامه آموزش کارکنان، قراردادهای ناوگان، اسناد ثبت هواپیماها، مشخصات خدمه کلیدی ﴿مدیر عملیات، مدیر تعمیرات، مدیر مسئول﴾ و تأییدیههای مربوطه است.
تیمهای بازرسی سازمان هواپیمایی کشوری از زیرساختها، سامانهها، آموزشها و ناوگان بازدید کرده و پس از تأیید، AOC صادر میگردد.
3- مجوزهای امنیتی و حفاظتی آژانس هواپیمایی (ایرلاین) :
برای تضمین امنیت پروازها، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) ملزم به دریافت مجوزهای حفاظتی از دفتر کل حفاظت و اطلاعات سازمان هواپیمایی کشوری و هماهنگی با پلیس فرودگاهها است.
برنامه امنیتی شرکت باید شامل روشهای بازرسی بار، کنترل دسترسی، آموزش نیروهای امنیتی و سیاستهای مقابله با تهدیدات باشد. بر اساس دستورالعملهای ﴿AVSEC﴾، این برنامهها ارزیابی شده و در صورت تطابق با استانداردهای ICAO، مجوز حفاظتی صادر میشود.
4- ثبت رسمی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) در سازمان ثبت شرکتها :
برای رسمیتبخشی به شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، مراحل ثبت شرکت از طریق سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور انجام میشود.
متقاضیان باید اساسنامه شرکت، نام پیشنهادی، موضوع فعالیت (حملونقل هوایی مسافر و بار)، سرمایه اولیه و ترکیب سهامداران را ثبت و شناسه ملی دریافت کنند.
در برخی موارد، ثبت شرکت نیازمند اخذ موافقت وزارت صنعت، معدن و تجارت ﴿صمت﴾ بهویژه در زمینه حملونقل هوایی باری نیز هست.
5- هماهنگی با شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) برای آغاز عملیات در فرودگاههای کشور، نیازمند عقد قرارداد با شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران است.
این همکاری شامل تخصیص دفاتر کاری، رمپ، گیت، خدمات هندلینگ، ارتباطات ناوبری و استفاده از امکانات عملیاتی است. مدارک مورد نیاز شامل گواهی AOC، برنامه زمانبندی پروازها، مشخصات مدیر عملیات زمینی و فرمهای درخواست رسمی است.
6- دریافت مجوزهای بینالمللی برای شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
اگر شرکت هواپیمایی (ایرلاین) قصد انجام پروازهای بینالمللی داشته باشد، باید از اداره کل حملونقل هوایی خارجی سازمان هواپیمایی کشوری مجوز پرواز بینالمللی دریافت کند.
این مجوزها با توجه به توافقنامههای دوجانبه ﴿Air Service Agreements﴾ با کشورهای مقصد صادر میشود. همچنین عضویت در سازمان بینالمللی حملونقل هوایی ﴿IATA﴾ و دریافت گواهی IOSA برای عملیات ایمن و فروش بلیت در شبکه جهانی الزامی است.
✔️ خلاصه دانش فنی طرح توجیهی تاسیس آژانس هواپیمایی (ایرلاین)

✅ مساحت زمین و ابنیه مورد نیاز شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
1- زمین مورد نیاز آژانس هواپیمایی (ایرلاین) و استانداردهای آن:
برای احداث پایگاه عملیاتی یا دفتر مرکزی شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، حداقل سطح زمین مورد نیاز در ایران براساس دستورالعمل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی هماهنگ شده با استانداردهای EASA/ICAO، بین 20,000 تا 30,000 متر مربع تعریف میشود.
این پهنه باید کنار باند یا رمپ قرار گیرد تا امکان هدایت مستقیم هواپیماها با امکان مانور دسترسی مستقیم فراهم باشد.
در صورت فعالیت همزمان چند نوع هواپیما، مساحت زمین باید تا حداقل 50,000 متر مربع افزایش یابد تا فضای استقرار ناوگان و مسیرهای سوخترسانی، تعمیر و بارگیری لحاظ شود.
2- ابنیه اداری و ستادی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
ساختمان اداری مرکزی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید شامل طبقات زیر باشد:
- دفاتر مدیریتی با مساحتی در حدود حداقل 400 متر مربع، فضای کنفرانس و اتاق جلسات
- دفتر فروش و تیکتینگ با حداقل 200 متر مربع مجهز به فضای انتظار مشتری
- واحد فناوری اطلاعات و کنترل پرواز با مساحتی در حدود 150 متر مربع و تحمل برج ناوبری محلی با تجهیزات UPS
- واحد آموزش و شبیهساز در صورت امکان: زمینی با 300 متر مربع فضا و سازه مقاوم برای بارگذاری شبیهساز پرواز
سازه این ابنیه معمولاً بتنی یا فلزی با سقفهای مرتفع (حداقل 3.5 متر ارتفاع داخلی) و عایق صوتی استاندارد برای جلوگیری از صدای محیط فرودگاهی ساخته میشود. رعایت اصول مقاومت لرزهای مطابق آییننامه 2800 میباشد.
3- تأسیسات فنی و تعمیرگاهی آژانس هواپیمایی (ایرلاین) :
برای نگهداری ناوگان، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) نیاز به سازه تعمیرگاهی با حداقل دو آشیانه مستقل (hangar) به مساحت تقریبی هر کدام 1,500 تا 2,000 متر مربع دارد.
این آشیانهها باید با دهانه حداقل 40 متر و ارتفاع داخلی حداقل 12 متر ساخته شده باشند تا هواپیماهای پهنپیکر نیز جای گیرند.
همچنین، نصب سیستمهای تهویهی صنعتی، کنترل رطوبت، و سیستم هیدرولیک و برق 400 ولت سهفاز از الزامات فنی است.
فضای ذخیره قطعات (warehouse) به مساحت تقریبی 500 متر مربع و سیستم قفسهبندی صنعتی و کفسازی ضدانفجار باید در مجاورت آشیانه قرار گیرد.
4- رمپ، پارکینگ هواپیما و مسیرهای خدماتی :
زمینی به مساحت حداقل 5,000 متر مربع برای رمپ حدود 2 تا 3 هواپیما با فاصله ایمنی حدود 35 متر بین آنها، با کف بتنی RSL سطحسازیشده و سیستم روشنایی هالوژن LED بر اساس استاندارد ICAO حیاتی است.
مسیرهای خدماتی یا service road با عرض حداقل 6 متر برای ماشینآلات و خودروهای سوخت و تأمین تجهیزات ضروری هستند.
کف رمپ باید مطابق استاندارد ICAO Annex 14 با ضخامت و نوع بتن مخصوص حملونقل سنگین هواپیمایی باشد.
5- تأسیسات پشتیبانی زمینی و پارکینگ کارکنان :
برای پشتیبانی از عملیات شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، فضاهای زیر لازم است:
- سرویس سوخترسانی زمینی (Fuel Farm): زمین آزاد با مخازن سوخت ایمن و سازه حفاظتی، با فضای دسترسی و مانور مناسب خودروی سوخت
- پارکینگ کارکنان: با حداقل ظرفیت 50 خودرو در مجاورت ساختمان اداری
- انبار ملزومات مصرفی با حدود 200 متر مربع برای تجهیزات زمین و کالاهای الکترونیکی
- تأسیسات رفاهی شامل سرویس بهداشتی، رختکن و اتاق استراحت خدمه با مساحتی در حدود 100 متر مربع
6- استانداردهای فنی و آییننامهها :
تمامی سازهها و تأسیسات باید طبق استانداردهای معتبر، از جمله اجرایی آییننامه طراحی فرودگاهی ICAO Annex 14 و دستورالعملهای شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران ساخته شوند.
بهویژه مسئله فاصلههای ایمنی، ارتفاع ابنیه پراکتیس جداشده از سطح باندها، و مقاومت لرزهای سازه برابر با آییننامه 2800، الزامات کنترل فرود (PAPI، ALS)، سیستمهای ارتباطی و برق پشتیبان UPS برای تجهیزات ناوبری باید رعایت شود تا نیازهای فنی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) برآورده گردد.

✅ حداقل تجهیزات و ابزارآلات مورد نیاز آژانس هواپیمایی (ایرلاین) :
1- حداقل تعداد هواپیمای لازم برای شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
برای ثبت و دریافت AOC در ایران، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) نیاز به ناوگانی متشکل از حداقل 3 فروند هواپیمای مسافربری دارد، طبق تجارب جهانی و شبیه کشورهای مشابه.
این عدد به دلیل نیاز به پوشش پروازهای همزمان، پشتیبانی نگهداری و ایجاد اطمینان به ناظران ایمنی انتخاب میشود. اگر هواپیماهای مورد استفاده دارای MTOW کمتر از 40000 kg باشند، حداقل ناوگان 5 فروندی توصیه میشود.
در ایران نمونههای معمول هواپیماهای باربری/ مسافربری منطقهای مانند ATR-72 یا Embraer نیز استفاده میشود؛ بنابراین ترکیب این عدد با توجه به پروازهای داخلی یا بینالمللی قابل افزایش است.
2- تجهیزات ناوبری و ارتباطی هواپیماها :
هواپیماهای مورد استفاده در شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید مجهز به سیستمهای ارتباطی و ناوبری مطابق با استانداردهای روز جهانی باشند. این تجهیزات شامل موارد زیر میباشد.
- رادیو VHF/UHF (Very/Ultra High Frequency--فرکانسهای بسیار بالا و فوقالعاده بالا) جهت تماس با برج مراقبت؛
- سیستم ناوبری VOR/ADF/ILS/GPS (جهتیاب رادیویی، ردیابی جهت، فرود ابزاری و مکانیاب جهانی)؛
- سامانه موقعیتیابی خودکار ADS-B Out (Automatic Dependent Surveillance – Broadcast) برای ردیابی دقیق هواپیماها؛
- سیستم ارتباط ماهوارهای HF/SATCOM (ارتباط فرکانس بالا/ماهوارهای) برای پروازهای بلندمدت؛
- تمامی تجهیزات باید تأییدیه ETSO – European Technical Standard Order (سازمان استاندارد فنی اروپا) یا FAA – Federal Aviation Administration (سازمان هوانوردی فدرال آمریکا) را داشته باشند.
3- ابزارهای نگهداری زمینی و پشتیبانی فنی :
در آشیانه تعمیرات شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، تجهیزات پشتیبانی فنی زمینی (GSE – Ground Support Equipment) الزامی است، از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- یدککش هواپیما Towbar Tractor و بالابر زمینی Scissor Lift؛
- واحد برق زمینی GPU (Ground Power Unit - تأمین برق زمینی) و منبع هوای فشرده ASU (Air Start Unit)؛
- دوربین بررسی موتور Borescope، تجهیزات اندازهگیری دقیق و ابزارهای دستی تخصصی؛
- همگی این تجهیزات باید با مقررات EASA Part-145 (استاندارد تعمیر و نگهداری آژانس ایمنی هوایی اروپا) همخوانی داشته باشند.
4- تجهیزات ایمنی و نجات در هواپیماها :
برای تضمین ایمنی سرنشینان، تجهیزات زیر در هر هواپیما ضروری است:
- ماسک اکسیژن اضطراری LOX/OBOGS (Liquid Oxygen/On-Board Oxygen Generating System)؛
- جلیقه نجات و قایق نجات با استاندارد TSO-C13/TSO-C70 (استانداردهای تجهیزات اضطراریFAA)؛
- فرستنده اضطراری ELT (Emergency Locator Transmitter) با فرکانس 121.5/406 مگاهرتز؛
- خاموشکننده آتش با گازهای ایمن مانند HFC-227ea؛
- جعبه کمکهای اولیه و دستگاه شوک قلبی خودکار AED (Automated External Defibrillator).
5- تجهیزات زمینی فرودگاهی برای آژانس هواپیمایی (ایرلاین) :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید امکانات پشتیبانی در پایگاه خود شامل موارد زیر داشته باشد:
- خودروی سوخترسانی ایمن با استاندارد ATEX (استاندارد ضدانفجار اروپایی)؛
- ماشینهای سرویس توالت و آب آشامیدنی؛
- ماشین ضدیخ De-icing Truck با بازوی پاشش بالا؛
- ماشین آتشنشانی با استاندارد ICAO Doc 9137 (دستورالعملهای تجهیزات نجات فرودگاهی)؛
- چراغهای باند با سیستم برق اضطراری UPS (Uninterruptible Power Supply).
6- زیرساختهای فناوری و سیستمهای مدیریتی :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید دارای سیستمهای زیر باشد:
- سیستم مدیریت پرواز FMS (Flight Management System) و دیسپچ؛
- سامانه کنترل نگهداری MRO (Maintenance Repair & Overhaul)؛
- شبکه ایمن با استاندارد امنیت اطلاعات ISO 27001؛
- ارتباطات کابین و خلبان با سامانههای ACARS (Aircraft Communications Addressing and Reporting System) و CPDLC (Controller–Pilot Data Link Communications).
7- شبیهساز پرواز و آموزش خدمه :
داشتن شبیهساز پرواز سطح بالا برای آموزش خلبانان ضروری است. این شبیهسازها FSTD – Flight Simulation Training Device با سطح C یا D باید تأییدیههای EASA CS-FSTD(A) یا ICAO Doc 9625 را دارا باشند و مجهز به سیستمهای کامل کابین، واکنش اضطراری، شرایط جوی، و شبیهسازی نقص فنی باشند.
8- تجهیزات انبار قطعات یدکی :
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید دارای انبار قطعات با مشخصات زیر باشد:
- حداقل 500 متر مربع مساحت با تهویه کنترلشده؛
- سیستم شناسایی و ثبت قطعات توسط بارکد یا RFID (Radio-Frequency Identification)؛
- تجهیزات خنکسازی برای قطعات حساس؛
- سامانه ثبت سوابق قطعات با پایگاهداده دیجیتال؛
- این موارد باید مطابق استانداردهای ISO 9001 (مدیریت کیفیت) و AS9100 (هوانوردی و فضا) اجرا شوند.

✅ حداقل تاسیسات لازم برای احداث آژانس هواپیمایی (ایرلاین) :
1- زیرساختهای پایگاهی آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
هر شرکت هواپیمایی (ایرلاین) برای فعالیت عملیاتی، نیازمند یک پایگاه اصلی عملیاتی در فرودگاه مورد نظر است که طبق ضوابط سازمان هواپیمایی کشوری ایران باید حداقل شامل دفاتر مدیریتی، ساختمان عملیات پروازی، تأسیسات رفاهی کارکنان، اتاق سرورها و دسترسی مستقیم به رمپ (محوطه پارک هواپیما) باشد.
مساحت مورد نیاز برای این پایگاه بسته به حجم ناوگان و مقیاس فعالیت از حدود 5,000 متر مربع برای شرکتهای کوچک آغاز میشود. تمام ساختمانها باید مطابق با مبحثهای 3، 19، 21 مقررات ملی ساختمان ایران در زمینه پدافند غیرعامل، تهویه مطبوع و تأسیسات مکانیکی طراحی و ساخته شوند.
2- آشیانه تعمیر و نگهداری برای آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) موظف به احداث حداقل یک آشیانه تعمیر و نگهداری با قابلیت نگهداری همزمان حداقل 2 فروند هواپیمای مسافری (مانند ATR یا Airbus A320) میباشد.
این آشیانه باید دارای سقف با ارتفاع مفید حداقل 15 متر و درب کشویی با دهانه آزاد 50 متر باشد. سازه باید با استاندارد مبحث 10 مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای سازههای فولادی) طراحی شود.
سیستم کف باید تحمل بار تجهیزات سنگین مانند جرثقیل سقفی با ظرفیت 5 تن را داشته باشد. طبق استاندارد EASA Part-145، فضای تعمیرگاه باید عایق در برابر گرد و غبار و دارای تهویه صنعتی طبق استاندارد ASHRAE 62.1 باشد.
3- تأسیسات پارکینگ و رمپ هواپیما برای آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید از محلهای اختصاصی پارک هواپیما (اپرون) در فرودگاه بهرهمند باشد. هر محل پارک برای یک هواپیمای بدنه باریک (مانند Boeing 737) باید ابعادی معادل 60 × 60 متر با مقاومت سطحی PCN ≥ 45/F/C/X/T داشته باشد.
این سطوح باید با بتن مسلح یا آسفالت با روکش مخصوص هواپیما ساخته شود و دارای شیب سطحی مناسب جهت تخلیه آب باران طبق استاندارد ICAO Annex 14 باشد. نصب چراغهای رمپ و مارشرها نیز الزامی است.
4- انبار قطعات و مواد مصرفی آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید دارای انبار مرکزی برای نگهداری قطعات یدکی، ابزار دقیق و مواد مصرفی باشد.
این انبار باید حداقل 1,000 متر مربع مساحت مفید داشته باشد، دارای کف آنتیاستاتیک برای جلوگیری از تخلیه الکترواستاتیکی، و دیوارهای عایق رطوبت و حرارت باشد.
نصب سیستمهای هشدار حریق طبق استاندارد NFPA 72 و تجهیزات اطفاء حریق خودکار طبق NFPA 13 الزامی است. طبقهبندی کالاها بر اساس دمای نگهداری (معمولی، سردخانه، مقاوم به رطوبت) باید رعایت گردد.
5- زیرساختهای فناوری اطلاعات شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
ساختمان مرکزی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید مجهز به زیرساخت شبکه محلی (LAN) با پهنای باند مناسب، مرکز داده داخلی با رکهای استاندارد و تهویه مستقل، سامانههای پشتیبانگیری از اطلاعات، برق اضطراری (UPS) و دیزل ژنراتور با ظرفیت کافی باشد.
استانداردهای مرجع در این بخش شامل ISO/IEC 27001 برای امنیت اطلاعات، و TIA-942 برای طراحی مراکز داده میباشد. فضای مرکز داده باید ایزوله از سایر بخشهای ساختمان باشد و دسترسی به آن کنترلشده باشد.
6- زیرساختهای رفاهی و خدماتی برای کارکنان شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید حداقل امکانات رفاهی شامل خوابگاه موقت برای خلبانان و مهمانداران، رستوران، نمازخانه، فضای استراحت، دوش و سرویس بهداشتی برای شیفتهای شب را در تأسیسات خود در فرودگاه فراهم کند.
این امکانات باید مطابق با آییننامههای بهداشت محیط کار مصوب وزارت بهداشت ایران و نیز استانداردهای توصیهشده توسط IATA – International Air Transport Association طراحی شده باشند. همچنین وجود فضاهای تفکیکشده برای بانوان و آقایان الزامی است.
7- زیرساختهای امنیتی و حفاظتی شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
نصب دوربینهای مداربسته (CCTV) با رزولوشن بالا در کلیه فضاهای عملیاتی، گیتهای کنترل دسترسی با کارت RFID، حصارکشی اطراف تأسیسات با فنس فلزی به ارتفاع 2.5 متر، و نگهبانی 24 ساعته از الزامات امنیتی تأسیسات شرکت هواپیمایی (ایرلاین) است.
این اقدامات بر پایه دستورالعملهای ICAO Annex 17 و مصوبات شورای امنیت هوانوردی کشور باید پیادهسازی شوند.

✅ حداقل آب و برق و سوخت مصرفی سالانه برای شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
1- آب مصرفی آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
مصرف آب در شرکت هواپیمایی (ایرلاین) شامل استفادهی روزمره در دفاتر اداری، تعمیرگاهها، شستوشوی هواپیما، تمیزکاری، سرویسهای بهداشتی و تأسیسات رفاهی کارکنان است.
بر اساس استاندارد ایران برای سازمان هواپیمایی کشوری، مصرف متوسط بر مبنای فضای کاربردی زیر محاسبه میشود.
- دفاتر اداری و کنترل پرواز: حدود 0.1 متر مکعب به ازای هر متر مربع در ماه، معادل حدود 20–30 متر مکعب در روز برای پایگاهی با 5,000 متر مربع؛
- تعمیرگاه و شستوشوی هواپیما: تحت استاندارد EASA برای شستوشوی هواپیما با سیستم بازیافت آب، مصرف حدود 1–2 متر مکعب در هر عملیات شستوشو و مجموعاً 1,000–2,000 متر مکعب در سال برای ناوگان 3–5 هواپیما؛
- سرویسهای بهداشتی و رفاهی کارکنان: بهطور متوسط 50–100 متر مکعب در ماه برای مجموعه تأسیسات اداری.
در مجموع، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) کوچک با پایگاه متوسط سالانه بین 3,000–5,000 متر مکعب آب مصرف خواهد کرد؛ حجم دقیق بر اساس اندازه انبار، دفاتر و عملیات شستوشو تنظیم میشود.
2- برق مورد نیاز شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
مصرف برق شرکت هواپیمایی (ایرلاین) شامل روشنایی دفاتر و رمپ، سیستم تهویه، تجهیزات سرورها، شارژ سیستمهای پشتیبان (UPS)، وسایل تعمیرگاهی و تأسیسات پشتیبانی زمینی است:
- تأسیسات اداری و کنترل پرواز: با مصرف تقریبی 100–150 کیلووات ساعت (kWh) به ازای هر 100 متر مربع در ماه؛ برای ساختمان حدود 500 متر مربع، مصرف سالیانه حدود 60,000–90,000 kWh؛
- مرکز داده و سرورها: با استاندارد ISO/IEC 27001، مصرف سیستمهای IT در سال حدود 50,000–100,000 kWh؛
- روشنایی رمپ، آشیانه و تأسیسات زمینی: با حداقل 200–400 kWh در شبانهروز، مصرف سالیانه حدود 100,000–150,000 kWh؛
- تجهیزات تعمیرگاهی (جوش، کمپرسور، تهویه صنعتی): با مصرف مستمر، سالانه 50,000–100,000
در مجموع، یک شرکت هواپیمایی متوسط میتواند به مصرف برق سالانه بین 260,000–440,000 kWh نیاز داشته باشد، با پیک مورد نیاز در ساعات کاری روزانه و استفاده از تامین اضطراری UPS.
3- سوخت مورد نیاز شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
سوخت اصلی شامل جت A-1 یا TS‑1 برای هواپیماها و سهمی اندک سوخت دیزل یا بنزین برای خودروهای زمینی است:
الف) سوخت هواپیما:
مصرف جت فیول برای یک هواپیمای کوچک (مثل ATR-72 یا Boeing 737) بین 2,500–3,500 لیتر در هر پرواز تکساعته (consuming approximately 2,500–3,500 L/hr) است؛ برای ناوگان 3 تا 5 فروندی و پرواز روزانه 4 ساعت مصرف سوخت به قرار زیر است.
- مصرف روزانه: 30,000–70,000 لیتر؛
- مصرف سالانه (300 روز عملیاتی): تقریباً 9–21 میلیون لیتر جتفیول؛
- مصرف APU (سازمان هوایی) حدود 1% از میزان کل مصرف است
ب) سوخت زمینی و مدیریتی:
- خودروهای پشتیبانی زمینی (تانکر سوخت، تریلی، تراکتورها) با مصرف متوسط مجموع سالانه 30,000–50,000 لیتر؛
- ژنراتور اضطراری (UPS + دیزل ژنراتور): برای کارکرد در زمان خاموشی، مصرف حدود 5,000–10,000 لیتر؛
- تجهیزات تعمیرگاهی دیزلی (کامپرسور، جنراتور): با مصرف سالانه 10,000–20,000 لیتر سوخت دیزل؛
- کل سوخت زمینی مجموعاً بین 45,000–80,000 لیتر دیزل/گازوئیل در سال خواهد بود.
4- استانداردها و کنترل کیفیت در مصرف انرژی و آب:
- ذخیرهسازی سوخت جت باید مطابق با ATA Spec 103 و استانداردهای کنترل آب و تصفیه EI‑1581 انجام شود
- تأسیسات برق باید با استاندارد IEC 60364 برای ایمنی ساختمانها و IEEE 446 برای ژنراتورهای اضطراری مطابقت داشته باشند؛
- آب شستوشو هواپیما باید بازیافت شود مطابق APU discharge water treatment regulations؛
- کنترل مصرف برق و آب با سیستمهای اندازهگیری دقیق و استاندارد ISO 50001 (مدیریت انرژی) اعمال میشود.
در نتیجه، یک شرکت هواپیمایی (ایرلاین) متوسط با ناوگان 3–5 فروند هواپیما، برای پشتیبانی عملیاتی سالانه خود نیازمندآب و برق و سوخت زیر میباشد.
- آب: 3,000–5,000 متر مکعب
- برق: 260,000–440,000 kWh
- سوخت جت: 9–21 میلیون لیتر
- سوخت زمینی (دیزل): 45,000–80,000 لیتر
این مقادیر میتواند بسته به مدل هواپیما، ساعات پروازی، تعداد روزهای عملیاتی، و میزان استفاده از تأسیسات زمینی تغییر کند؛ اما ارقام ارائهشده بر اساس استانداردهای داخلی/بینالمللی معتبر و محاسبات واقعی صنعت تخمین زده شدهاند.

✅ حداقل پرسنل مورد نیاز یک آژانس هواپیمایی (ایرلاین) :
1- خلبانان و خدمه پرواز آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
برای ناوگانی با حداقل 3 تا 5 فروند هواپیما، نیاز به حداقل 6 تا 10 خلبان (شامل کاپیتان و کمکخلبان) وجود دارد. این تعداد بر اساس هماهنگی شیفتها، آموزش هوایی، و نظر سازمان هواپیمایی کشوری ایران (CAO.IR) تعیین شده است.
هر خلبان باید دارای گواهینامه پرواز از سازمان هواپیمایی کشوری یا استاندارد EASA/FAR باشد.
همچنین حداقل 12 تا 20 مهماندار پرواز مورد نیاز است تا برای هر کلاس پروازی و تعداد صندلیها پوشش لازم فراهم شود.
مهمانداران باید گواهی دورههای ایمنی، مراقبت اولیه پزشکی و امداد نجات، مطابق دستورالعمل ICAO و CAO ایران داشته باشند.
2- تیم مدیریت عملیاتی آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
- مدیر مسئول (Accountable Manager) : با حداقل سابقه مدیریت در صنعت هوانوردی و تأیید سازمان هواپیمایی کشوری؛
- مدیر عملیات پرواز (Director of Flight Operations) : که برنامهریزی پروازها، کنترل شیفت خلبانان، و نظارت بر عملکرد ناوبری را بر عهده دارد؛
- مدیر تعمیر و نگهداری (Director of Maintenance) : با سابقه و گواهینامه مطابق استاندارد EASA Part-145؛
- مدیر امنیت پرواز (Safety Manager) : مسئول راهاندازی، پیادهسازی و ممیزی سیستم مدیریت ایمنی (SMS) مطابق با ICAO Annex 19 وIR؛
- مسئول کیفیت (Quality Manager) : مسئول ضمانت پیروی از استانداردهای داخلی و بینالمللی مانند EASA, FAA, IS-BAO؛
3- مهندسان فنی و تیم تعمیرات آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
در قالب آشیانه تعمیرات، حداقل 4 تا 6 مهندس هواپیمایی با تخصص در بخشهای ساختار بدنه (Structures)، موتورها (Engines)، سیستمهای الکترونیکی Aircraft Instruments، و سیستمهای هیدرولیک/پنوماتیک (Hydraulic/Pneumatic) لازم است.
این افراد باید دارای مدرک CAT‑B1 یا CAT‑B2 یا معادل بینالمللی باشند. علاوه بر آن، حداقل 8 تا 12 تکنسین پشتیبانی (Technicians) برای بازرسی خطوط، پشتیبانی سیستمهای ناوبری، و انجام تعمیرات سبک الزامی است.
4- تیم نگهداری و پشتیبانی زمینی شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
برای پشتیبانی خدمات زمینی در رمپ و پایگاه، نیاز به 6 تا 10 اپراتور GSE (Ground Support Equipment) است، کسانی که آموزشدیده در استفاده از یدککشها، GPU، تجهیزات سوخترسانی، سیستم De-icing، و شستشوی هواپیما هستند.
همچنین 3 تا 5 تکنسین برق اضطراری و سرور مسئول سیستم برق اضطراری، شبکه IT و پشتیبانگیری اطلاعات اند.
5- تیم فروش، خدمات مشتری و عملیات فرودگاهی:
برای مدیریت فرآیند فروش، صدور بلیت، Check‑in، صدور بارنامه و خدمات مشتری، حداقل 10 تا 15 نفر پرسنل در بخش فروش اداری و خدمات مسافر نیاز است.
این افراد باید آموزشدیده از سازمان هواپیمایی کشوری یا در زمینه فرآیندهای کمپیوترپرواز، CRM، و استانداردهای حفاظتی ICAO/Airport Security Training باشند.
6- تیم اداری، مالی و منابع انسانی شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
برای امور پشتیبانی شرکتی، باید حداقل 5 تا 8 نفر جذب شوند:
- مدیر منابع انسانی HR Manager با دانش آییننامههای مدنی و هوانوردی؛
- مدیر مالی Finance Manager با تجربه در تحلیل صورتهای حسابداری (P&L, Cash Flow) و دانش استاندارد IFRS/MARB؛
- تیم حسابداری + هماهنگکننده آموزشی کارکنان (Training Coordinator) برای مستندسازی دورههای ICAO/EASA/CAO.IR؛
7- تیم فناوری اطلاعات و امنیت سایبری شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
حداقل 3 نفر مهندس IT و تحلیلگر شبکه برای راهاندازی و نگهداری سامانههای FMS, AODB, CRM، شبکه سازمانی با استاندارد ISO 27001، سختافزار و نرمافزار پشتیبانگیری باید استخدام شوند.
یکی از آنها نقش مسئول امنیت سایبری (CISO) را بر عهده دارد تا از لحاظ هماهنگی با ARINC, ACARS، و استانداردهای هوانوردی دیجیتال پایش شود.
8- تیم آموزشی و کیفیت آژانس هواپیمایی (ایرلاین):
مدیریت آموزش و شبیهسازی پرواز نیازمند 2 تا 3 نفر متخصص در شبیهساز پرواز (Simulator Instructor) و هماهنگکننده آموزشی هستند.
این تیم مسئول مدیریت برنامههای آموزشی، ارزیابی دورههای FSTD LevelC/D بوده و باید با دستورالعملهای ICAO Doc 9625 و EASA CS‑FSTD(A) همخوان باشند.
در مجموع، برای ارائه نیروی کافی و پوشش همه بخشهای عملیاتی و اداری شرکت هواپیمایی (ایرلاین)، نیاز به حداقل حدود 60 تا 90 نفر پرسنل متخصص وجود دارد. این ترکیب، ضمن تأمین الزامات CAO.IR، EASA, ICAO، و FAA، امکان راهاندازی یک ایرلاین کوچک با ناوگان 3 تا 5 هواپیما را فراهم میسازد.

✅ حداقل مواد و متریال مصرفی سالانه در این شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
1- روغنها و مایعات هیدرولیکی مورد نیاز یک شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
برای نگهداری ناوگان، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) سالانه نیاز به روغنها و مایعات تخصصی زیر دارد:
مایعات هیدرولیک هواپیما (مثل Skydrol یا MIL‑PRF‑5606) به مقدار تقریبی 1500 تا 2000 لیتر برای پروازهای متعدد و عملیات تعمیرات.
همچنین استفاده از روغن موتورهای توربینی (Turbine Oil – Typicallly Mobil Jet Oil II یا معادل آن) به مقدار 1000 تا 1500 لیتر ضروریست.
استانداردهای معتبر شامل MIL‑PRF و SAE AS 5780 میباشند و انجام تحلیل کیفیت (Oil Analysis Program – OAP) مطابق با EASA Part‑145 توصیه میشود.
2- سوخت دیزل و بنزین برای عملیات زمینی شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
علاوه بر سوخت جتفیول، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) نیاز به سوخت زمینی برای تجهیزات پشتیبانی دارد: ژنراتور اضطراری و تجهیزات تعمیرگاهی، که حدود 60,000 تا 80,000 لیتر دیزل سوپر الزام است.
استفاده از بنزین با استاندارد ASTM D975 نیز برای برخی خودروهای سبک درون پایگاه دیده میشود. سیستمهای سوخت باید تحت استانداردهای امنیتی NFPA 30A و آییننامه ایران کنترل شوند.
3- مواد شوینده و ضدیخ برای هواپیماها :
مواد شوینده مخصوص هواپیما (Non‑ionic detergents استاندارد Mil‑Spec MIL‑PRF‑87937) به مقدار تقریبی 2000 تا 3000 لیتر در سال؛ و مایعات ضدیخ (De‑icing Fluid - معمولا نوع گلایکول پایه پروپیلن یا اتیلن با مشخصات SAE AMS 1424/AEP1) به مقدار 5000 تا 7000 لیتر برای عملیات زمستانی.
این مواد باید در مخازن مناسب نگهداری شوند و ضوابط تصفیه فاضلاب مطابق استاندارد EPA 40 CFR Part 136 رعایت شود.
4- قطعات یدکی مصرفی برای شرکت هواپیمایی (ایرلاین) :
برای حفظ آمادگی ناوگان، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باید سالانه مجموعهای از قطعات مصرفی را نگهداری کند:
- فیلترهای هوا، روغن و سوخت – حدود 150 فیلتر هر نوع؛
- تسمهها و واشرهای سیلیکونی/نیتریل برای موتور و فنها؛
- لامپ فلورسنت و LED رمپ و کابین – حدود 200 قطعه؛
- کیتهای ترمز (Pads/Rotor Kits) – حداقل 10 مجموعه کامل؛
- آچار هواپیما (Safety Wire Pliers، Safety Pins) و لاستیکهای چرخ مخصوص هواپیما – حدود 20 ست چرخ؛
این قطعات باید مطابق با استانداردهای AS 9100/ISO 9001 مدیریت شوند و هر قطعه دارای Part Number و Logbook ثبت شده باشد.
5- مواد مصرفی تعمیرگاهی و ابزار دقیق :
آشیانه و کارگاه تعمیر و نگهداری به متریال زیر نیاز دارند:
- گریسهای مخصوص ملزومات لغزشی و یاتاقان – حدود 500 تا 800 کیلوگرم؛
- رزین و چسبهای ساختاری (Epoxy Structural Adhesives) – 50 تا 100 کیلوگرم؛
- نوارهای چسب آلومینیومی و سلولزی (Alodine Tape) – چند رول برای پوششهای ضدخوردگی؛
- مواد لایهنشانی سطح (Primer و Paint) مخصوص به بدنه – 200 تا 300 لیتر بر اساس نوع هواپیما؛
- مواد نظارتی نشت (Dye Penetrant یا Eddy‑Current) و تمیزکنندههای تخصصی – به تعداد کافی برای بررسیهای دورهای (NDT).
تمامی این مواد باید دارای Material Safety Data Sheet (MSDS) باشند و مراحل نگهداری مطابق با ISO 45001 اجرا گردد.
6- مواد مکمل IT و مصرفی دفتر مرکزی :
برای نگهداری زیرساخت IT و اداری، سالانه نیاز به مواد زیر وجود دارد:
- انواع رنگ و قطعات کاغذی چاپگر (Ink/Toner)؛
- تجهیزات مصرفی شبکه (Patch cables، UPS Batteries) – حدود 10 ست هر نوع؛
- ضدعفونیکنندهها و محلولهای الکلی برای تجهیزات اداری – مطابق با استانداردهای WHO/IPCS Guidelines؛
- فیلترهای هوا برای HVAC ساختمان – 12 تا 24 عدد در سال بسته به دوره نگهداری.
7- تجهیزات ایمنی مصرفی برای پرواز و امور زمینی :
موادی که در فضاهای کابین، ردیفهای اضطراری و رمپ باید از آنها بهتازگی استفاده شود شامل:
- کیتهای کمک اولیه – حداقل 10 کیت پرتوان؛
- ماسک اکسیژن یکبارمصرف و اورژانسی – بسته به تعداد صندلی، حدود 100 تا 200 عدد در ناوگان؛
- جلیقه نجات – معادل تعداد صندلی یا کمی بیشتر برای موارد جایگزینی؛
- مواد خام برای جعبه آتش (Fire Suppressant Refills) – برای هر هواپیما حداقل 2 بار شارژ در سال؛
این موارد باید مطابق با ICAO Technical Instructions و CAO.IR directives بهروز نگهداری شوند.
8- مواد شیمیایی برای تصفیه و کنترل محیط تأسیسات :
برای پایش و نگهداری تأسیسات آشیانه و انبار، نیاز به مواد شیمیایی استاندارد زیر است:
- مواد ضدعفونیکننده سطوح و لولهکشی، مطابق ISIRI 6443/WHO؛
- مواد کنترل گردوغبار و رسوبات سطح زمینی؛
- افزودنیهای تصفیه فاضلاب؛
- جاذبهای جتفیول ریختهشده (Spill Absorbents) – چند کیسه در انبار رخدادها؛
- رعایت الزامات ایمنی محیطزیست مطابق مقررات حفاظت از محیطزیست ایران ضروری است.
نهایتا برای یک آژانس هواپیمایی (ایرلاین) کوچک تا متوسط با ناوگان 3–5 فروند، حداقل مواد و متریال سالانه مورد نیاز شامل موارد زیر میباشد.
- مایعات عملکردی (روغن، هیدرولیک، ضدیخ، شوینده) با حجم چند هزار لیتر؛
- قطعات مصرفی (فیلترها، کیتهای ترمز، چرخها) به دهها یا صدها مجموعه؛
- مواد تعمیرگاهی (گریس، رزین، چسب، تجهیزات NDT)؛
- مواد اداری و IT
- تجهیزات ایمنی و مصرفی کابین؛
- مواد کنترل محیطی و فضای کارگاه.
مدیریت این مواد باید بر اساس استانداردهای ایران و جهانی از جمله EASA Part‑145, AS9100, ISO 9001, ISO 45001, ICAO, CAO.IR انجام شود تا سطح ایمنی، کیفیت و کارایی حفظ شود.

✅ انواع آژانس های هواپیمایی (ایرلاین) بر اساس نوع خدمات:
1- شرکت هواپیمایی (ایرلاین) مسافربری:
این نوع شرکت هواپیمایی (ایرلاین) بیشترین سهم را در بازار حملونقل هوایی دارد و به ارائه خدمات جابهجایی مسافران از طریق مسیرهای منظم داخلی و بینالمللی میپردازد.
خدماتی که توسط این ایرلاینها ارائه میشود شامل رزرو بلیت، پذیرش مسافر در فرودگاه، خدمات درون پروازی (مانند پذیرایی، سیستمهای سرگرمی، پشتیبانی پزشکی در مواقع اضطراری)، و خدمات پشتیبانی پس از پرواز (مانند تحویل بار، انتقال ترانزیتی، یا خدمات ویژه برای مسافران خاص) است.
این شرکتها بر اساس کیفیت خدمات خود، ممکن است کلاسهای مختلف پروازی مانند اکونومی، بیزنس و فرستکلاس ارائه دهند.
2- آژانس هواپیمایی (ایرلاین) باری:
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) باری بهطور اختصاصی در حملونقل محمولههای تجاری، کالاهای سریعالفساد، مرسولات پستی و اشیای خاص مانند حیوانات زنده یا مواد خطرناک فعالیت دارد.
این نوع شرکتها ممکن است هواپیماهای باری تخصصی در اختیار داشته باشند یا از فضای بار هواپیماهای مسافربری استفاده کنند.
خدماتی که ارائه میدهند شامل مدیریت زنجیره تأمین هوایی، رهگیری محموله، بستهبندی ایمن، و خدمات گمرکی هوایی میباشد.
3- شرکت هواپیمایی چارتر:
شرکتهای چارتر خدمات پروازی خود را بر اساس قراردادهای خاص و معمولاً خارج از برنامههای پروازی منظم ارائه میدهند. این شرکتها اغلب توسط آژانسهای مسافرتی، شرکتهای بزرگ، تیمهای ورزشی یا نهادهای دولتی اجاره میشوند.
خدمات آنها شامل پرواز به مقصدهای کمتر پررفتوآمد، انعطافپذیری زمانی، و گاهی نیز خدمات اختصاصی در پرواز است.
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) چارتر معمولاً در فصلهای خاصی از سال مانند تعطیلات یا ایام حج بیشترین فعالیت را دارند.
4- ایرلاین منطقهای :
این نوع ایرلاینها معمولاً در محدوده جغرافیایی محدود فعالیت دارند و بهعنوان مکمل پروازهای بینالمللی شرکتهای بزرگتر عمل میکنند.
ایرلاینهای منطقهای نقش مهمی در اتصال شهرهای کوچک به هابهای هوایی اصلی دارند. خدمات آنها معمولاً شامل پروازهای کوتاهبرد، زمانبندی منظم و همکاری با ایرلاینهای بزرگتر تحت قراردادهای مشارکتی است.
5- آژانس هواپیمایی (ایرلاین) کمهزینه:
این ایرلاینها خدمات پایه و اقتصادی را با حداقل امکانات ارائه میدهند و مدل تجاری آنها بر کاهش هزینههای عملیاتی و حداکثرسازی بهرهوری تمرکز دارد.
خدمات این شرکتها شامل حذف خدمات غیرضروری (مانند وعده غذایی رایگان)، فروش جداگانه خدمات اضافی (مانند انتخاب صندلی، بار اضافه، یا سرگرمی)، و تمرکز بر فرودگاههای ارزانقیمت است.

✅ خدمات اصلی شرکت هواپیمایی (ایرلاین):
1- خدمات حملونقل مسافر:
این خدمات، قلب عملیات شرکت هواپیمایی (ایرلاین) محسوب میشوند و شامل فروش بلیت، صدور کارت پرواز، مدیریت ورود و خروج مسافر در ترمینالها، ارائه اطلاعات پروازی، و مدیریت تاخیرات و لغوها میباشد.
بخش عمدهای از تجربه مشتری نیز در این مرحله شکل میگیرد. شرکتهای پیشرفتهتر از فناوریهایی مانند اپلیکیشنهای موبایل، کیوسکهای سلفچکاین و فناوری تشخیص چهره برای تسهیل فرآیند استفاده میکنند.
2- خدمات درونپروازی (In-flight Services) :
در طول پرواز، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) خدمات مختلفی را به مسافران ارائه میدهد که بسته به کلاس پروازی و مدل تجاری ایرلاین متفاوت است.
این خدمات میتواند شامل ارائه وعده غذایی، نوشیدنی، سیستم سرگرمی (فیلم، موسیقی، بازی)، اینترنت وایفای، توزیع لوازم بهداشتی، پتو، و خدمات پزشکی اضطراری باشد.
در پروازهای فرستکلاس و بیزنس، امکاناتی مانند صندلی تختخوابشو، منوی غذای سفارشیشده، یا خدمات اختصاصی مهماندار وجود دارد.
3- خدمات ویژه مسافران خاص:
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) برای مسافرانی با نیازهای خاص مانند کودکان تنها، سالمندان، افراد دارای معلولیت، بیماران یا مادران باردار خدمات اختصاصی ارائه میدهد.
این خدمات شامل همراهی در فرودگاه، اولویت در سوار و پیاده شدن، صندلیهای ویژه، خدمات ویلچر، یا پشتیبانی پزشکی حین پرواز است.
4- خدمات بار و محموله:
در کنار مسافران، شرکت هواپیمایی (ایرلاین) مسئول حمل محمولهها و مرسولات نیز هست. این خدمات شامل پذیرش، بستهبندی، رهگیری، تحویل در مقصد، و در مواردی ارائه انبار موقت میباشد.
برخی ایرلاینها، بخش بار خود را بهصورت جداگانه مدیریت کرده و برند مستقلی برای خدمات باری دارند.
5- خدمات پشتیبانی و ارتباط با مشتری:
ارتباط پس از خرید با مشتری یکی از بخشهای حیاتی در عملکرد شرکت هواپیمایی (ایرلاین) محسوب میشود.
خدمات این بخش شامل پشتیبانی تلفنی، گفتوگوی آنلاین، پیگیری شکایات، تغییر و استرداد بلیت، و نظرسنجی از رضایت مشتری است. در موارد تاخیر یا لغو پرواز، ارائه خدمات جایگزین و اطلاعرسانی مؤثر از وظایف این بخش میباشد.
6- خدمات وفاداری و باشگاه مشتریان:
بسیاری از شرکتهای هواپیمایی (ایرلاین) برنامههایی به نام Frequent Flyer Program ارائه میدهند که در آن مشتریان بر اساس میزان پروازهای خود امتیاز جمع میکنند.
این امتیازات میتوانند برای ارتقاء کلاس پروازی، دریافت خدمات رایگان، دسترسی به سالنهای اختصاصی (Lounge) ، یا حتی پرواز رایگان استفاده شوند. این خدمات با هدف حفظ مشتری و ترغیب به پرواز مکرر طراحی شدهاند.
7- خدمات ترانزیت و اتصال پروازها:
شرکت هواپیمایی (ایرلاین) در پروازهای چندمرحلهای، خدمات ترانزیتی ارائه میدهد تا مسافر بتواند با کمترین دردسر بین پروازها جابهجا شود.
این خدمات شامل صدور بلیت ترکیبی، انتقال بار به پرواز بعدی، تابلوهای راهنما، و گاهی نیز استراحتگاههای موقت در فرودگاه است.
✅ این مطلب نیز میتواند برای شما جذاب باشد:
🔗 طرح توجیهی شرکت خدمات مسافرتی
✍️ جهت تهیه مطالعات بازار و طرح توجیهی تاسیس شرکت هواپیمایی (ایرلاین) ، با اطلاعات کاملا به روز با فرمت Word و PDF و با گزارشگیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ جواز تاسیس یا وام و تسهیلات بانکی ،با ما تماس بگیرید
📚 دانلود فایل های طرح توجیهی تیپ تاسیس آژانس هواپیمایی (ایرلاین)
✍️ توجه : کلیه ی طرح های تیپ یا آماده ، صرفا کاربرد مطالعاتی و تحقیقاتی داشته و جهت اخذ مجوز و یا تسهیلات و وام بانکی مناسب نمیباشند . جهت تهیه طرح توجیهی با کاربرد اجرایی و بانکی با ما تماس بگیرید.
به زودی اضافه خواهد شد.



