جهت نگارش مطالعات بازار و طرح توجیهی کارخانه بسته بندی نمک خوراکی طعم دار و ید دار با اطلاعات کاملاً به روز برای سال 1402، با فرمت DOC و PDF و با گزارش گیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ مجوز یا ارائه به بانک ، این صفحه را مطالعه نموده و سپس با ما تماس بگیرید . ضمنا میتوانید طرح توجیهی استخراج نمک از دریاچه ارومیه با ظرفیت تولید 5000 تن در سال را که در سال 99 نگارش شده است را صرفا جهت مطالعه از انتهای صفحه دانلود نمایید.

---

✔️ با محصول مورد بررسی در طرح توجیهی استخراج ، تصفیه و بسته بندی نمک خوراکی آشنا شویم !

---

نمک خوراکی چیست ؟

نمک خوراکی به صورت کریستالهای سفید مکعبی شکل یا دانه های ریز (گرانول) و یا پودری شکل است. هنگامی که دارای کریستالهای بزرگ باشد بیرنگ، شفاف یا سفید است. بررسی ساختمان بلورین املاح نمک بوسیله اشعه ایکس ثابت کرده است که این املاح در حالت جامد بصورت یون، دارای ساختمان مکعبی شکل با وضعیت هشت وجهی هستند.

بلورهای نمک خوراکی دارای نقطه ذوب و نقطه جوش بالایی بوده و نمک طعام مذاب دارای خاصیت هدایت الکتریکی زیادی است. به همین دلیل در حلالهایی که ثابت دی الکتریک بالایی دارند مانند آب کاملا" قابل تفکیک است.

نمک طعام یکی از مواد ضروری در رژیم غذایی و مهمترین ماده الکترولیت موجود در مایعات سلولی و خارج سلولی است. افزایش روزافزون و گستردگی کاربردهای آن سبب شده تا از نمک به عنوان ماده ای با 14000 کاربرد یاد شود. عمومی ترین گرید نمک مورد مصرف در ایران نوع خوراکی آن بوده که خود به سه دسته عمده از لحاظ درجه خلوص تحت عناوین نمک صنایع غذایی، نمک سفره و نمک آشپزخانه تقسیم میشود.

نمونه ترکیب شیمیایی نمک طعام به قرار لیست زیر میباشد :

• سدیم : mgr/100gr38850
• کلر : mgr/100gr59900
• پتاسیم: ناچیز
• کلسیم: mgr/100gr29
• منیزیم : mgr/100gr290
• فسفر: mgr/100gr8
• آهن : mgr/100gr2      
• مس : mgr/100gr1
• روی : 0
• گوگرد : mgr/100gr23
• آب : ناچیز

علاوه بر مصارف خوراکی، نمک، عامل حجیم کننده برای پاک کننده های سنتزی و استاندارد کننده های رنگها می باشد. در سرم سازی، حمامهای نمک و پرکننده های قرصها و تهیه آنزیم نیز کاربرد دارد.

نمک همچنین به عنوان علف کش، قارچ کش و ضد باکتری و میکروب نیز مصرف میشود. از اینرو نقش محافظت کنندگی خاصی در صنایع غذایی دارد. علاوه بر اینها برای سختی گیری آب و عمل احیاء رزینهای تبادل یونی نیز استفاده میشود. کد آیسیک نمک تصفیه شده ، 15492510 میباشد.

✳️ بسته بندی محصول طرح توجیهی نمک خوراکی چگونه باید باشد !

نمک خوراکی باید در بسته های مناسب غیر قابل نفوذ به رطوبت مانند پلی اتیلن سنگین، پلی پروپیلن و کاغذ چندلایه یا یک لایه غیرقابل نفوذ به رطوبت، شیشه با درب بندی مناسب و از نوع مجاز در تماس با مواد غذایی بسته بندی گردد. وزن هر بسته نباید از 40 کیلوگرم بیشتر باشد.

نشانه گذاری روی بسته های نمک خوراکی چگونه باید باشد !

آگاهی های زیر باید به وضوح با خط خوانا و جوهر غیر سمی به زبان فارسی و در صورت صدور به زبان انگلیسی یا زبان کشور خریدار روی هر بسته نمک نوشته، برچسب یا الصاق شود.

1. نام و نوع فرآورده
2. درجه خلوص
3. ذکر نام ماده افزودنی و مقدار آن
4. وزن خالص هر بسته (بر حسب گرم یا کیلوگرم)
5. نام و نشانی کارخانه تولید کننده
6. تاریخ تولید (روز، ماه، سال)
7. تاریخ انقضاء قابلیت مصرف (روز، ماه، سال)

---

✔️ مواد اولیه کارخانه تولید و بسته بندی 12000 تن نمک تصفیه شده ید دار در سال (برگرفته از طرح توجیهی آن)

---

✳️ مواد اولیه مصرفی در تولید نمک تصفیه شده ید دار با ظرفیت 12000 تن در سال به قرار زیر میباشد :

• سنگ نمک برای ماده اولیه اصلی ( درجه خلوص بین 98-95 درصد ) با درصد ضایعات 9% : 13200 تن
• مواد شیمیایی افزودنی برای بهبود فرایند ( کوآگولانت ) : 120 تن
• یدید پتاسیم برای غنی و یددار کردن ( با گرید خوراکی و درجه خلوص بالا ) با درصد ضایعات 5% : 720 کیلوگرم
• هیدروکسید سدیم برای بهبود فرآیند و ضد کلوخه ( با خلوص 98% ) با درصد ضایعات 5% : 360 تن
• کربنات سدیم برای بهبود فرآیند و ضد کلوخه ( با خلوص 95% ) با درصد ضایعات 5% : 360 تن
• فروسیانید سدیم برای برای بهبود فرآیند و ضد کلوخه ( با خلوص 98% ) با درصد ضایعات 5% : 11.5 تن
• کیسه پلی اتیلنی سنگین برای بسته بندی ( با ظرفیت 24 کیلوگرم ) : 500000 عدد
• نوار پلی اتیلنی برای بسته بندی ( به شکل رول چاپ شده با ضخامت 25 میکرون ) : 30 تن

✳️ در ادامه به معرفی هر کدام از مواد اولیه تولید نمک خوراکی یددار میپردازیم :

1- سنگ نمک

از سنگ نمک با درجه خلوص بین 98-95 درصد به عنوان ماده اولیه استفاده میشود. با توجه به فرآیندهایی که روی نمک انجام میشود (بخصوص در آسیاب) درصدی از نمک به عنوان ضایعات، دورریز خواهد شد که به همین جهت حدود 9% از سنگ نمک اولیه به عنوان ضایعات در نظر گرفته میشود.

به این ترتیب با توجه به ظرفیت تولید 12000 تن در سال میزان سنگ نمک اولیه مورد نیاز از رابطه زیر محاسبه خواهد شد:

تن سنگ نمک اولیه : 13200 = (09/0-1) / ( 12000)

2- یدید پتاسیم

مطابق استاندارد دو ترکیب شیمیایی ید یعنی یدید پتاسیمKI )  ) و یدات پتاسیمKIO3 )  ) به منظور افزایش ید به نمک مورد استفاده قرار میگیرد.

یدید پتاسیم ارزانتر اما ناپایدارتر است و برای نمک با درجه خلوص بالاتر و در محیط های خشک و آب و هوای گرم، خصوصا" وقتی نمک تولید شده چند ماه پس از تولید، مصرف میشود مورد استفاده قرار می گیرد.

یدات پتاسیم در مقابل تبخیر پایدارتر و مقاوم تر است و برای نمک با درجه خلوص پایین، خصوصا وقتی که بصورت روباز و در معرض گرما و رطوبت بیش از حد قرار داشته باشد، مورد استفاده قرار میگیرد.

میزان ترکیبات یدی که به نمک افزوده میشود به مقدار نمک مصرفی افراد جامعه بستگی دارد. بر اساس استاندارد ملی شماره 1195، میزان ید نمک خوراکی یددار،  10+-40  میلی گرم در هر کیلوگرم نمک تعیین میشود.

ضمنا رابطه کمی ید با یدید پتاسیم و یدات پتاسیم بصورت زیر است:

یک گرم ید = 308/1  گرم یدید پتاسیم = 685/1 گرم یدات پتاسیم

بنابراین ارتباط آن با مقدار نمک :

یک کیلوگرم نمک یددار = 40 میلی گرم ید = 3/52 میلی گرم یدید پتاسیم = 4/67 میلی گرم یدات پتاسیم

به این ترتیب در صورت استفاده از یدید پتاسیم با در نظر گرفتن ضایعات 5% این ماده، مقدار مورد نیاز به این ترتیب محاسبه میشود:

تن یدید پتاسیم 120 =1000 *(05/0-1) / (3/52 * 12000)

3- هیدروکسید سدیم و کربنات سدیم

این دو ماده که به منظور بهبود در انجام عملیات تصفیه و جلوگیری از کلوخه شدن نمک بکار میروند به اندازه 2% مصرف میشوند.

با در نظر گرفتن ضایعات 5% این مواد، مقدار مورد نیاز به شکل زیر محاسبه میشود:

تن هیدروکسید سدیم  360 = (05/0-1) / (02/0 * 12000)

تن کربنات سدیم 360 = (05/0-1) / (02/0 * 12000)

4- فروسیانید سدیم

این ماده که به منظور بهبود در انجام عملیات تصفیه و جلوگیری از کلوخه شدن نمک بکار میروند به اندازه 09/0% مصرف میشوند.

با در نظر گرفتن ضایعات 5% این ماده، مقدار مورد نیاز به شکل زیر محاسبه میشود:

تن فروسیانید سدیم 5/11 = (05/0-1) / (0009/0 * 12000)

5- کیسه پلی اتیلنی سنگین و نوار پلی اتیلنی

به منظور بسته بندی در بسته های 800 گرمی، از نوار پلی اتیلن سبک استفاده میشود. و این بسته ها مجددا" درون کیسه های پلی اتیلنی سنگین با گنجایش 24 کیلوگرم بسته بندی میشوند.

6- کوآگولانت

به منظور سهولت در ته نشینی از این مواد کمک گرفته میشود. از جمله منعقد کننده هایی که در صنعت استفاده میشوند میتوان سولفات آلومینیوم، آلومینات سدیم، سولفات فریک، کلروفریک، پتاسیم آلومینیوم سولفات را نام برد.

---

✔️ فرایند تولید نمک تصفیه شده ید دار (برگرفته از بیزنس پلن آن) !

---

فرآیندهای متداول در خالص سازی نمک از تنوع زیادی برخوردار است. انتخاب متناسب ترین فرآیند برای خالص سازی نمک متناسب با موقعیت صنعتی هر کشور و نوع مصرف محصول نهایی انجام میگیرد.

روش های تولید نمک را می توان به دو بخش؛ روش های استحصال و روش های تصفیه، تقسیم نمود. پیشرفت تکنولوژی و نیاز روز افزون به نمک سبب استحصال نمک بصورت مصنوعی از معادن طبیعی شده است.

1️ روش های متداول استحصال و استخراج نمک عبارتند از:

1. روش بهره برداری از معدن سنگ نمک
2. روش تبخیر خورشیدی
3. روش بهره برداری از گنبدهای نمکی داخل زمین

در روش اول نمک از معادن سنگی که به صورت روباز یا به شکل اطاق و پایه هستند استخراج می شود. سنگ نمک ابتدا طی چند مرحله در سنگ شکن و آسیاب پودر میشود. 

سپس برای کنترل اندازه ذرات از یک غربال " الک " عبور نموده و ذرات درشت آن جدا می شود و به آسیاب بازگردانده شده.

محصول بدست آمده با اندازه مناسب در سیلو جمع آوری میشود. عمده ترین اشکال این روش پایین بودن و غیر یکنواخت بودن  درجه  خلوص نمک و وجود عناصر غیر ضروری و حتی زیان آور آن می باشد.

در روش دوم از چند حوضچه استفاده میشود بدین صورت که آب محتوی نمک به ترتیب وارد چند حوضچه عمیق می شود. این حوضچه جنبه مخزن نگهداری دارد که کار اصلی آن جدا کردن ذرات نامحلول همراه با آب دریا است و مقداری از عملیات تبخیر و جداسازی سنگ های آهن نیز در آن صورت می گیرد.

اولین تغییرات صورت گرفته تولید کربنات آهن II توسط دی اکسید کربن موجود در آب نمک می باشد، که این نمک ها سپس اکسید شده و به اکسید آهن III هیدراته تبدیل می شوند و بصورت گل لجن زرد رنگ در ته حوضچه اول باقیمانده و آب نمک شفاف به وسیله نیروی ثقل وارد حوضچه بعدی شده و آب نمک تقریباً خالص به حوضچه سوم ارسال و عمل تبخیر تا نشست حدود 65% ادامه خواهد داشت.

در این هنگام تلخ آبه روی نمک که محتوی حدود 30% ترکیبات منیزیم "عمدتا" کلرور منیزیم" است به حوضچه بعدی جهت بازیابی املاح منیزیم و یا به دریا هدایت می شود. محصول استحصال با این روش دارای کیفیت بالائی خواهد بود.

مکانیسم روش بهره برداری از گنبدهای نمکی داخل زمین مشابه روش بهره برداری از معدن سنگ می تواند باشد. روش دیگری هم برای استخراح نمک از گنبدهای نمکی داخل زمین هست که در شکل زیر قابل مشاهده می باشد.

2️⃣ روش های مختلف تصفیه نمک به شرح زیر میباشد :

نمک خام استحصال شده به روش های مذکور طی عملیات خالص سازی تصفیه میشود.

سه روش اساسی جهت تصفیه نمک خام موجود است:

1. روش شستشو
2. روش انحلال و کریستال سازی (تبخیر مصنوعی)
3. روش شیمیایی

بنیاد علمی کلیه روشهای فوق بر پایه عملیات کریستالیزاسیون نمک استوار است. بدین صورت که درهنگام تشکیل اولیه نمک در اولین مرحله، کربنات کلسیم شروع به کریستالیزه شدن نموده و سپس کلرور کلسیم آمادگی اشباع شدن و کریستالیزه شدن را پیدا می کند. البته کربنات کلسیم به مقدار قابل توجهی تا این مرحله ته نشین گردیده است.

✳️ 1 - روش شستشو برای تصفیه نمک خام به شرح زیر میباشد :

عملیات شستشو توسط محلول اشباع NaCl نسبتا" خالص انجام میگیرد. ماهیت بکارگیری این عملیات در بالا بردن درجه خلوص نمک است که می توان به درجه خلوص در حدود 99/5% رسید. 

 نمکی که جهت انجام فرآیند شستشو وارد سیستم می گردد، متناسب با درصد خلوصی که دارا می باشد باید خرد شود. این مجموعه در صورت نیاز توسط یک دستگاه آسیاب چکشی به اندازه مورد نظر تبدیل شده و سپس در انبار ذخیره می شود. نمک ذخیره شده در انبار توسط یک تسمه نقاله حلزونی منتقل می گردد.

نقاله حلزونی در داخل یک محفظه قرار دارد که درعین اینکه نمک به جلو رانده می شود، آب نمک اشباع نیز در مسیر مخالف در حرکت خواهد بود، بطوریکه مخلوط حاصله در انتهای نقاله حلزونی نسبتی در حدود یک قسمت نمک  و سه قسمت آب نمک اشباع خواهد بود. مخلوط حاصل در یک تانک واسطه جمع آوری می گردد و سپس توسط پمپ به هیدروسیکلون جهت جداسازی آب ونمک هدایت می شود.

در هیدروسیکلون، بیشترین قسمت آب جدا شده و سپس به یک کلاریفایر هدایت میشود. پس از عبور از کلاریفایر، به منظور ادامه عملیات آبگیری مخلوط بدست آمده به یک سانتریفوژ مداوم هدایت میشود.

پس از گذشت مدت زمان معینی از عملیات، در اثر چرخش آب نمک املاح کلسیم و منیزیم محلول در آب نیز به حالت اشباع رسیده و عمل شستشوی نمک متوقف می شود.

دلیل افزودن آب خالص از چندین ناحیه فقط به علت جلوگیری از ایجاد رسوب های ناگهانی در نواحی حساس فرآیند می باشد .

نمکی که پس از عمل شستشو به درصد خلوص مورد نظر میرسد دارای درصد قابل توجهی رطوبت است که راندمان عملیاتی فرآیند را کاهش میدهد. لذا وجود یک سیستم خشک کن ضروری است.

برای این کار از کویل های بخار یا مبدل های حرارتی استفاده می شود. جریان هوا توسط یک فن ایجاد شده و از داخل کوره ای عبور نموده و پس از گرم شدن وارد خشک کن میشود. به منظور خشک کردن نمک، ازخشک کن های مداوم استفاده می گردد.

استفاده از بستر شناور نمک و عبور هوای گرم از بین کریستال ها بهترین روش با راندمان عملیاتی بالا است. بدین ترتیب نمک از بالا و هوای گرم از پائین، وارد خشک کن شده و با هم تماس حاصل می کنند. نمکها پس از سقوط بر یک صفحه لرزان در اثر وزش هوای گرم کاملاً خشک شده و به کمک حرارت لرزشی به جلو رانده شده، از خشک کن خارج می شوند.

جریان هوای گرم نیز پس از طی بستر نمکی از خشک کن عبور کرده و ذرات نمک همراه خود را در یک سیکلون جا گذاشته و از بالای سیکلون توسط مکش فن دیگری، طی عبور از یک فیلتر معمولی به اتمسفر هدایت می شود. نمک بدست آمده دراین مرحله ، وارد آسیاب شده تا به اندازه مش موردنظر خرد شود.

انواع آسیاب های متداول در صنعت نمک عبارتند از :

1. فکی
2. چکشی
3. دیسکی
4. والس

آسیاب فکی برای خرد کردن اولیه سنگ نمکی است که از معادن استحصال و به کارخانه منتقل می شود. نمک آبی و ذرات خرد شده سنگ نمک که نسبتاً درشت هستند، ابتدا درآسیاب چکشی «ضربه ای» تا حد ممکن خرد شده، سپس در آسیاب والس کاملاً ریز می شوند.

هزینه استفاده از آسیاب دیسکی بالاتر است. محصول خروجی از آسیاب والس که ابعاد آن دقیقاً تحت کنترل است توسط بالابر دیگری به بالا هدایت می شود و از بالا وارد الک ویبره می شود. پس از دانه بندی دانه های ریز وارد سیلوی موقت شده سپس بسته بندی می شوند.

مزایا و معایب روش شستشو به شرح زیر میباشد :

مزایا

• پائین تر بودن هزینه سرمایه گذاری و ساخت تجهیزات خط تولید، به دلیل سادگی فرآیند تصفیه در مقایسه با سایر روش ها
• تولید نمک با قیمت تمام شده پایین (سودآوری بیشتر)

معایب

• خالص سازی نسبی و عدم حذف اکثر ناخالصیهای مضر
• عدم امکان استفاده از نمک تولید شده در صنایع غذایی و دارویی
• عدم امکان صادرات و ورود به بازارهای جهانی به علت پایین بودن درجه خلوص

✳️ 2- روش انحلال و کریستال سازی برای تصفیه نمک خام به شرح زیر میباشد :

اساس روش بر پایه تبخیر و در نهایت تشکیل کریستالهای نمک در اثر اشباع شدن آب نمک حاصله است که با استفاده از دو سیستم ظروف تحت خلاء و ظروف باز صورت می گیرد.

درظروف خلاء از تبخیر کننده های چند مرحله ای استفاده میشود، انرژی گرمایی توسط بخار آب تامین می شود. و به ترتیب در هر مرحله فشار داخلی تبخیر کننده کاهش یافته و نهایتا" آب نمک اشباع که در حدود 25% کریستال نمک را نیز به همراه دارد وارد مخزن جداسازی مقدماتی شده و سرانجام توسط یک فیلتر دوار کریستال های نمک جدا می شوند.

عمل خشک شدن نیز به هنگامی که کیکی روی فیلتر تشکیل می شود با جریان هوای گرم انجام می پذیرد

مزایا و معایب روش انحلال به شرح زیر میباشد :

مزایا

• بر خلاف روش شستشو، امکان جداسازی کامل ترکیبات نامحلول در آب وجود دارد.
• در صورت لزوم میتوان از آب دریا برای تولید نمک استفاده کرد.
• در این روش قیمت تمام شده نمک تولیدی نسبتا" کم است.

معایب

• عدم امکان جداسازی کلیه ناخالصیهای موجود در سنگ نمک
• عدم استفاده از نمک تولیدی در صنایع دارویی
• مشکلتر بودن طراحی و ساخت بعضی از تجهیزات این روش در مقایسه با روش شستشو
• هزینه بالای سرمایه گذاری و ساخت تجهیزات در مقایسه با روش شستشو

✳️ شکل زیر نمودار شماتیک فرآیند تصفیه نمک با روش انحلال را نشان می دهد.

✳️ 3- روش تصفیه شیمیایی نمک خام به شرح زیر میباشد :

روش تصفیه شیمیایی که در آن از غشاءهای تبادل یونی نیز استفاده میشود از پیشرفته ترین روش های تولید نمک در جهان است.

در این روش ماده اولیه که همان آب شور دریا است از طریق لوله کشی وارد مخازن ذخیره شده و پس از عبور از فیلتر و جدا شدن خاک و ترکیبات نامحلول در آب، به عنوان خوراک وارد راکتور شیمیایی میشود.

پس از تعیین میزان و نوع ناخالصی های موجود در آب نمک داخل راکتور، مواد شیمیایی مورد نیاز جهت انجام فرآیند به آن اضافه میشود.

با انجام واکنش های شیمیایی، کلیه ناخالصی های نمک به شکل رسوب از محلول جدا شده و آب نمک خالص به منظور کریستالیزاسیون، به واحد کریستالایزر فرستاده میشود.

در ادامه فرآیند، کریستالهای تولید شده پس از عبور از سانتریفوژ و خشک کن آماده بسته بندی میشوند.

در این روش انتخاب نوع فرآیند و مواد شیمیایی افزودنی به عوامل متعددی چون تکنولوژی های موجود در کشور جهت ساخت تجهیزات و قیمت آن ها، در دسترس بودن مواد مورد نیاز فرآیند و درصد خلوص و قیمت آن ها بستگی دارد.           

مزایا و معایب روش تصفیه شیمیایی به شرح زیر میباشد :

مزایا

• تولید کلرور سدیم کاملا خالص
• امکان استفاده از نمک تولید شده در صنایع دارویی علاوه بر مصارف خوراکی
• امکان صادر کردن محصول به خارج از کشور
• امکان استفاده از آب دریا به جای سنگ نمک

معایب

• هزینه سرمایه گذاری بیشتر در مقایسه با روشهای قبلی
• زمانبر بودن عملیات تصفیه و در نتیجه کاهش میزان تولید نمک
• مشکلات مربوط به طراحی و ساخت تجهیزات

پس از بررسی روشهای مختلف تصفیه نمک و ذکر مزایا و معایب هر روش و با توجه به اینکه هدف از انجام این طرح تولید نمک خوراکی طبق استانداردهای موجود میباشد. استفاده از روش انحلال مناسب به نظر میرسد. نمودار گردش مواد در این روش ارائه شده است.

روش های بسته بندی هماهنگ با ظرفیت تولید و کیفیت محصول به سه صورت «دستی» ، « نیمه اتوماتیک » و « تمام اتوماتیک» انجام می گیرد. انتخاب روش بسته بندی، بسته به حجم سرمایه گذاری، ظرفیت تولید و نوع محصول انتخاب میشود.

✳️ همچنین دیاگرام فرایند تولید نمک از آب دریا در تصویر زیر به صورت کامل جهت آشنایی شما کارآفرین عزیز آمده است :

---

✔️ ماشین آلات ، دستگاه ها و تاسیسات کارخانه تصفیه و بسته بندی نمک تصفیه شده ید دار با ظرفیت 12000 تن در سال

---

ماشین آلات و تجهیزات خط تولید نمک خوراکی ید دار

• دیگ بخار ( 7 تنی تحت فشار 15 بار با کلیه تجهیزات ) : 1 دستگاه
• سختی گیر( از نوع رزین تبادل یون ) : 1 دستگاه
• برج خنک کننده : 1 دستگاه
• مخزن انحلال ( استنلس استیل 316 و حجم 10 مترمکعب ) :1 دستگاه
• مخزن ته نشینی ( استنلس استیل 316 و حجم 10 مترمکعب ): 3 دستگاه
• مخزن نگهداری محلول ( استنلس استیل 316 و حجم 10 مترمکعب ) : 5 دستگاه
• خشک کن ( استنلس استیل 304 ) :1 دستگاه
• کوره هوای گرم ( استنلس استیل 304 ) :1 دستگاه
• سنگ شکن ( جنس ST37) : 1 دستگاه
• مخزن ذخیره نمک بعد از سنگ شکن ( جنس ST37 با ظرفیت 10 تن ) : 1 دستگاه
• بالابر قاشکی ( جنسST37 ) :1 دستگاه
• اسکرو جهت انتقال مواد : 1 دستگاه
• تبخیر کننده ( استنلس استیل 316 و حجم 50 مترمکعب ) :1 دستگاه
• مخزن ترکیب افزودنی ها ( استنلس استیل 316 و حجم 200 لیتر) : 1 دستگاه
• مخزن تزریق ید ( استنلس استیل 316 و حجم 200 لیتر) : 1 دستگاه
• سانتریفوژ استنلس ( استیل 304 ) : 1 دستگاه
• مخزن ( ذخیره نمک کریستال شده استنلس استیل 304 ) : 2 دستگاه
• بالابر قاشکی نمک ( استنلس استیل 304 ) : 1 دستگاه
• اسکرو جهت انتقال مواد ( استنلس استیل 304 و ابعاد 80*80 ) : 1 دستگاه
• دستگاه بسته بندی با متعلقات مربوطه ( دستگاه دو توزین با بالابر و نوارنقاله ) : 2 دستگاه
• مخزن پساب ( استنلس استیل 316 و حجم 10 مترمکعب ): 1 دستگاه
• پمپ سیرکولاسیون محلول برای تبخیرکننده ( استنلس استیل 316 ) : 1 دستگاه
• پمپهای انتقال ( استنلس استیل 316 ) : 4 دستگاه
• فیلتر پوشالگیر ( استنلس استیل 304 ) : 2 دستگاه
• کندانسور با متعقات مربوطه ( جنس ST37 ) : 1 دستگاه
• کمپرسور باد : 1 دستگاه
• پلت فرم (سازه ها فلزی) :1 دستگاه
• استخر آب ( حدودا" 400 متر مکعب ) :1 دستگاه
• پمپ های چدنی و آهنی : 4 دستگاه
• تجهیزات آزمایشگاه : 1 دستگاه

✳️ تاسیسات مورد نیاز کارخانه تولید و بسته بندی نمک خوراکی ید دار با ظرفیت 200 تن در سال

• تامین برق از شبکه سراسری : 412.6 کیلووات
• تاسیسات برق (تابلوها و کابل کشی و نصب و…) : 412.6 کیلووات
• برق اضطراری توسط دیزل ژنراتور
• انشعاب آب 4/3 اینچ : 60.0 انشعاب
• ایجاد تاسیسات لازم جهت تامین آب : 57.6 مترمکعب در روز
• سوخت (گاز طبیعی)
• سوخت (گازوئیل) : 5 مترمکعب در ساعت
• سوخت (مازوت)
• تاسیسات گرمایش ساختمان ها : 1,130.0 مترمربع
• تاسیسات سرمایش و تهویه ساختمان ها : 1,130.0 مترمربع
• تصفیه فیزیکی آب فرآیند (رزین تبادل یون) : 30.0 مترمکعب در روز
• تصفیه شیمیایی آب
• سیستم چرخش روغن داغ
• اطفاء حریق (کپسول آتش نشانی) : 23.0 عدد
• تصفیه پساب : 10.0 متر مکعب در ساعت
• باسکول : 1.0 عدد
• سیستم ارتباط تلفنی : 3.0 خط
• استخر برای آب برج خنک کننده : 288.0 مترمکعب
• استخر برای آب نمک : 800.0 مترمکعب

✳️ آب و برق و سوخت مصرفی مورد نیاز سالانه کارخانه تولید نمک تصفیه شده ید دار با ظرفیت 12000 تن

• برق مصرفی : 1841 مگاوات
• آب مصرفی : 14400 مترمکعب
• بنزین : 12000 لیتر
• گازوئیل : 604 مترمکعب

✳️ نیروی انسانی مورد نیاز کارخانه تصفیه و بسته بندی نمک تصفیه شده ید دار با ظرفیت 12000 تن در سال

• مدیر : 1 نفر
• مهندس : 2 نفر
• تکنسین : 2 نفر
• سرپرست آزمایشگاه : 1 نفر
• کارگر ماهر : 9 نفر
• کارگر ساده : 12 نفر
• تکنسین فنی : 2 نفر
• کارمند اداری و مالی : 3 نفر
• انباردار مواد اولیه و محصول : 2 نفر
• خدمات : 2 نفر
• راننده : 2 نفر
• نگهبان و سرایدار : 2 نفر
• تعداد کل پرسنل : 40 نفر

---

✔️ مراحل و فرایند کنترل کیفیت در کارخانه استخراج و تصفیه نمک خوراکی ید دار

---

✳️ مراحل و فرایند کنترل کیفیت در کارخانه استخراج و تصفیه نمک خوراکی ید دار به شرح زیر میباشد :         

بطور کلی هدف از کنترل کیفیت بدست آوردن یک استاندارد مناسب از محصولی است که قابل عرضه در بازار بوده و با قیمت مناسبی به فروش می رسد و این موارد در مواد غذایی به رنگ، طعم، ارزش غذایی، شکل ظاهری و عاری بودن از میکروارگانیسم های مضر و مواد غیر مطلوب بستگی دارد.

بخش کنترل کیفیت در ارتباط با تولید سه هدف را دنبال میکند :

• کنترل مواد خام
• کنترل فرآیند تولید
• کنترل و بازرسی محصول نهایی.

مهمترین قسمت کنترل کیفیت نمک طعام، بررسی ناخالصی های مضر مانند فلزات سمی و سپس تعیین ناخالصی های غیر مضر مانند کلسیم ، منیزیم و تعیین درصد آن ها است.

علاوه بر خلوص نمک میزان ناخالصیهایی مثل مس، وانادیوم، آهن، سولفات کلسیم، آمونیاک و مواد غیرقابل حل در آب تعیین شوند.

نمک های استحصالی از منابع سنگی معمولاً دارای ناخالصی های مختلفی نظیر سولفات کلسیم، دولومیت، کوارتز و .... می باشند. در صورتی که آب های نمکی طبیعی عموماً دارای کلریدهای کلسیم و منیزیم و کربناتها و مقادیر قابل توجهی برم ، لیتیوم ، باریوم و ... نیز می باشند.

نمک خام دارای انواع اسپورspore) ) بوده که در صورت مساعد بودن شرایط رشد نموده و ایجاد اشکال و آلودگی می کند. احتمال آلوده شدن نمک بدست آمده از منابع آبی بیشتر خواهد بود.

علاوه بر موارد فوق گروه های هالوباکتریم، میکروکوکسی، ونیز مخمرهای از گروه های تورولاسن، برتانومیس، نیز در نمک قادر به رشدند.

با توجه به نوع عملیاتی که بر روی نمک  انجام می گیرد مثل آسیاب کردن، شستشو، تصفیه و غیره، هر یک از این موارد می تواند موجب تغییرات شیمیایی، میکروبی و تغییر در خلوص ماده شود.

لذا لازم است همانطور که محصول نهایی مورد آزمایش قرار می گیرد محصولات حد واسط یا مواد افزودنی نیز مورد کنترل و آزمایش قرارگیرند.

در حین انجام فر آیند تولید نمک ایستگاه های کنترل کیفیت مختلفی جهت کنترل مواد حد واسط که تاثیر مستقیمی بر محصول خواهد داشت ، وجود دارد که در بخش ذیل ذکر می شوند.

1. نمونه برداری وتعیین غلظت مواد تشکیل دهنده نمک خام "انبارها"
2. نمونه برداری از مخزن آب نمک اشباع برای تعیین اشباع بودن وخالص بودن
3. نمونه برداری و تعیین اسیدیته نمک در واحد شستشو
4. نمونه برداری و تعیین غلظت خروجی از دستگاه سانتریفوژ
5. نمونه برداری ازخروجی خشک کن و تعیین میزان رطوبت آن
6. نمونه برداری و تعیین غلظت مواد سازنده در دورریز
7. نظارت و کنترل بر آلودگی فضای سالن ها

محصول تولیدی قبل از خروج از کارخانه باید از لحاظ کیفیت ظاهری مورد بررسی قرارگیرد تا از لحاظ اندازه، رنگ، مزه یا بو و موارد مشابه تأیید گردد و سپس شکل بسته بندی ظاهر کالا، نحوه پرشدن، چاپ روی پوشش، علامت گذاری توسط بازرسی مخصوص کنترل شده و نتیجه گزارش شود.

---

✔️ آشنایی با انواع نمک های خوراکی !

---

✳️ در مارکت فعلی چند نوع نمک خوراکی وجود دارد که به قرار زیر میباشند :

1- نمک های خوراکی تصفیه شده یددار و طعم دار :

نمک یددار و نمک های طعم دار در واقع انواع مختلف نمکهای تصفیه شده میباشند که در کارخانه تولید میشوند. نمکهای طعم دار نمکهایی هستند که به غیر از طعم شوری طعم های دیگری نیز به صورت مصنوعی به آنها اضافه شده و مشتریان خاص خود را دارد.

نمک یددار شکل دیگری از نمک خوراکی تصفیه شده است که با ترکیباتی از جمله یدید پتاسیم، کربنات منیزیم و تیو سولفات سدیم غنی شده است. به طور کلی افزودن ترکیباتی مانند ید به نمک به پیشنهاد سازمان بهداشت و خواربار جهانی و به منظور جلوگیری از بیماریهایی مانند گواتر انجام شده است.

نمک طعام یددار کاربرد وسیعی در صنایع غذایی دارد که مصرف  خانگی آن نیز بعنوان یک محصول نهایی قابل توجه است. نمک خوراکی روزانه بطور متوسط حدود 12-10 گرم در رژیم غذایی معمولی مصرف میشود و مصرف سرانه آن نیز در کشورهای مختلف از 7 تا 5/22 گرم در روز متغیر است.

نمک یددار کالایی است که طی چند سال اخیر به عنوان جانشینی برای نمک تصفیه شده مطرح است. نمک حاوی ید، روزانه مقدار معینی ید را به بدن افراد میرساند. نمک ماده مناسبی برای رساندن ید به بدن افراد است. البته روشهای دیگری نیز برای رساندن ید به بدن وجود دارد، اما استفاده از نمک یددار در جوامع پرجمعیت مناسبترین شیوه برای اجرای این طرح است.

به صورت کلی نمک های یددار و طعم دار با وجود اینکه مشتریان خاص خود را دارند اما نمکهای مرغوبی از نظر سلامتی برای بدن نیستند و در رده ی بعد از نمک های معدنی و حتی نمک دریا قرار میگیرند.

2- نمک دریا :

نمک دریا نیز از طریق استحصال نمک از آب های شور دریا یا دریاچه های شور مانند دریاچه ارومیه بدست می آید و معمولا هم در گرید خوراکی و هم در گرید بهداشتی برای مصارفی مانند تولید نمک حمام به کار میرود. به خاطر وجود املاح زیاد در آب دریا، نمک دریا نیز دارای املاح زیادیست و بسیاری از افراد فکر میکنند که نمک دریا بهترین نمک برای پخت و پز میباشد درحالیکه به نظر ما این موضوع صحت ندارد.

نمک دریا با وجود املاح مفیدی که دارد اما به همان میزان میزان آلاینده های غیر مجازش نیز بیشتر بوده و در صورتی که درست فراوری نشود میتواند برای سلامتی مضر باشد. اما بهترین نوع نمک های خوراکی نمکهای معدنی هستند که در ادامه به معرفی آنها نیز میپردازیم.

3 – نمک های خوراکی معدنی :

نمکهای معدنی را شاید بتوان بهترین و سالم ترین نوع نمکهای خوراکی دانست که هدیه ی طبیعت به بشر میباشد. معادن نمک در طول میلیونها سال شکل میگیرند و کشورهایی که این معادن را در پهنه ی خود دارند در واقع دارای گنجی هستند که در صورت استفاده نادرست و اتلاف و صادرات بی رویه ، آن را از دست داده و دیگر هیچوقت بدست نخواهند آورد.

کشور ما نیز یکی از کشور هاییست که معادن غنی سه نمونه از نمک های معدنی را در خود دارد. اول نمک آبی که یکی از کمیاب ترین و پرخاصیت ترین نمک های جهان میباشد و با وجود اینکه مردم ایران اغلب آن را نمیشناسند اما در سراسر دنیا به نمک آبی ایرانی (persian blue salt) معروف بوده و بسیار گران قیمت نیز میباشد.

ویژگی بارز نمک آبی، وجود پتاسیم طبیعی و سرشار در ترکیباتش میباشد که باعث شده برخلاف ماهیت سایر نمکها، برای بیمارانی با فشار خون بالا مضر نباشد و آنها نیز بتوانند طعم شوری را بدون دغدغه سلامتی بچشند.

اما متاسفانه نمک آبی که سرمایه ی ملی عظیمیست و میتواند هم ردیف نفت و گاز برای ما ارز آوری داشته باشد، اکنون بدون مدیریت صحیح و به صورت فله ای به کشورهای غربی صادر شده و در آنجا با بسته بندی های شکیل و قیمتهای گراف به فروش میرسد و بدین ترتیب سود اصلی نصیب شرکت های غربی میشود.

در صورتی که اگر سرمایه داران ایرانی معادن نمک آبی کشور را خریداری کنند و عرضه ی فله ای به اروپا و کشورهای غربی را قطع کنند و خود اقدام به فراوری و بسته بندی و سپس صادرات آن کنند، میتوانند تا ده برابر قیمت های فعلی از محل این سرمایه ملی درامد زایی نمایند.

از انواع دیگر نمکهای معدنی که در ایران و البته برخی از کشورهای دیگر دنیا وجود دارد میتوان به نمک صورتی و دلنمک اشاره کرد که هر دو دارای طبعی گرم بوده و سرشار از املاح معدنی و به صورت کاملا طبیعی میباشند.

سرنوشت این نمک های باارزش نیز در کشور شبیه نمک آبی شده و به صورت فله ای از دل معادن کنده شده و بدون فراوری و به بهایی نازل به کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای غربی فروخته میشود. امید است که به زودی تدبیری برای جلوگیری از صادرات بی رویه و فله ای نمک آبی ، نمک صورتی و دلنمک اندیشیده شود تا بیش از این شاهد از دست رفتن این سرمایه ملی نباشیم.

---

✔️ معرفی انواع گریدهای نمک و کاربردهای آنها !

---

امروزه بیش از 14000 نوع مصرف برای نمک وجود دارد. از نمک بطور مستقیم و غیر مستقیم در موارد بی شماری استفاده می‌شود، ولی بطورکلی نمک در دو گرید صنعتی و خوراکی (نمک طعام) مورد استفاده قرار میگیرد.

✳️ معرفی مصارف خوراکی نمک !

نمک در صنایع غذایی به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده، در فرآوری مواد غذایی و جلوگیری از فساد آنها مانند صنایع کنسروسازی، بسته ‌بندی گوشت، آرد کردن، خوراک دام و... استفاده می شود.

به طور کلی موارد استفاده از نمک در صنایع غذایی عبارتند از:

• بعنوان چاشنی در ایجاد طعم و مزه در غذا موثر است. نمک طعم و مزه بسیاری از غذاها را تغییر داده، آنها را مطبوع و خوشایند می‌سازد.
• بعنوان نگهدارنده و محافظ، رشد و تکثیر باکتریهای گوناگون، مخمرها و کپکها را به تعویق می‌اندازد، بنابراین در گوشت، لبنیات، ترشی ها، زیتون، مارگارین، سس سالاد و بسیاری از مواد غذایی دیگر بعنوان یک نگهدارنده عمل می‌کند. همچنین بعنوان عامل نگهدارنده در پخت غذاها، تولید کنسروها و مواد سفیدکننده با اسید بکار می‌رود.
• نمک بعنوان Binder در سس‌ها و گوشت ها، عامل تشکیل دهنده یک ژل اجباری از گوشت، چربی، نمک و رطوبت میباشد.
• در فرآیند تولید فرآورده های گوشتی، نمک به جذب سریع آب توسط پروتئین کمک میکند و باعث ایجاد حالت تردی و در عین حال حفظ انسجام در بافت گوشت میشود.
• بعنوان یک عامل کنترل کننده تخمیر در تولید نان و پنیر و سس‌ها عمل می‌کند.

✳️ معرفی مصارف شیمیایی و صنعتی نمک !

نمک در صنایع شیمیایی و پتروشیمی، تولید مواد شیمیایی سدیم و کلر دار مانند سود سوزآور، کربنات سدیم و اسید کلریدریک استفاده می شود.  همچنین در فرآیند تولید صنعتی هیدروکسید سدیم، کلروکربنات سدیم، ساخت پر کلرات و کلرات سدیم، بیکربنات سدیم، تولید کلرین و هیدروکسید سدیم و کلر- الکالی به کار میرود.

نمک در صنایع دیگر، از جمله ساخت آلیاژهای آلومینیوم با درجه خلوص بالا، ‌کاغذسازی، اکسیدزدایی (پاک کردن ورقه فولاد)، استخراج محلولی (کنسانتره‌های اورانیوم، بریلیوم، وانادیوم) نیز بکار میرود.

نمک همچنین در تولید انواع سرامیک، کاهش سولفور ذغال سنگ، داروسازی، ساخت مواد منفجره، علف کشها و حشره کشها، دباغی، محصولات بهداشتی و ضدعفونی کننده ها، صنایع پلاستیک و پلیمر، نساجی و رنگرزی، تصفیه آب، همچنین بعنوان ضدعفونی کننده و جداکننده آلودگی‌های ناشی از مواد آلی نیز بکار میرود. در فصل زمستان برای یخ زدایی سطح جاده ها، معابر و خیابانها نیز از نمک استفاده میشود.

---

✔️ معرفی استانداردهای تولید نمک خوراکی !

---

استاندارد تعیین و تدوین شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران که اجرای آن با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام شده است در مورد این محصول با شماره 26 و با موضوع " ویژگیهای نمک خوراکی" ارائه شده که خلاصه آن در ذیل آورده شده است. لازم به ذکر است که تولید نمک یددار باید مطابق با استاندارد شماره 1195 صورت پذیرد.

✳️ معرفی ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی نمک خوراکی و حداکثر میزان مجاز آلاینده ها در نمک خوراکی !

بطور خلاصه ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی نمک خوراکی باید مطابق لیست زیر باشد:

• وضعیت ظاهری : رنگ سفید شفاف تا مات (بررسی چشمی)
• طعم و بو : شور مزه و عاری از هر گونه بوی خارجی
• مواد خارجی : فاقد هر گونه مواد خارجی (بررسی چشمی)
• خلوص : کمینه 2/99 درصد (بر اساس استاندارد ملی 2769)
• مواد نامحلول در آب : بیشینه 16/0 درصد (بر اساس استاندارد ملی 3770)
• سولفات بر حسب so4^-2 : بیشینه 46/0 درصد (بر اساس استاندارد ملی 2769)
• رطوبت : بیشینه 1/0 درصد (بر اساس استاندارد ملی 3770)
• کلسیم بر حسب Ca⁺² : بیشینه 15/0 درصد (بر اساس استاندارد ملی 2769)
• منیزیم بر حسب Mg⁺² : بیشینه 03/0 درصد (بر اساس استاندارد ملی 3770)
• قلیائیت بر حسب Na₂co₃ : بیشینه 03/0 درصد (بر اساس استاندارد ملی 2769)

ویژگیهای شیمیایی به غیر از رطوبت بر اساس ماده خشک سنجیده میشود.

حداکثر مقدار مجاز آلاینده ها در نمک خوراکی باید مطابق لیست ذیل باشد:

• آرسنیک AS : 5 p.p.m
• مس CU : 2 p.p.m
• سرب Pb : 1 p.p.m
• کادمیوم Cd : 2 p.p.m
• جیوه Hg : 05 p.p.m
• آهن Fe : 10 p.p.m

ماده افزودنی فروسیانید سدیم یا فروسیانید پتاسیم می تواند در نمک خوراکی بعنوان عامل ضدکلوخه مورد استفاده قرار گیرد. این ماده باید دارای کیفیـت مناسب جهت استفاده در مواد غذایی بوده و حداکثر میزان مورد استفاده 10 میلی گرم در کیلوگرم بر حسب یون فروسیانید میباشد. ید که به منظور غنی کردن نمک مورد استفاده قرار میگیرد فقط در نمک خوراکی خانواده استفاده میشود.

حداکثر افزودنی های مجاز در تولید نمک خوراکی در لیست زیر نشان داده شده است :

• آنتی کیک (ضد کلوخه) بر حسب [Fe(CN)6]-4 : حداکثر 10 p.p.m (بر اساس استاندارد ملی 5550)
• ید : 10±40 p.m (بر اساس استاندارد ملی 1195)

---

✔️ زمین ، محوطه سازی و ساختمان سازی مورد نیاز کارخانه تولید نمک تصفیه شده ید دار با ظرفیت 12000 تن در سال!

---

✳️ زمین و محوطه سازی مورد نیاز کارخانه تولید نمک تصفیه شده ید دار به قرار زیر می باشد :

• زمین : 5000 مترمربع
• خاکبرداری و تسطیح : 3444 مترمکعب
• خیابان کشی و پارکینگ : 1000 مترمربع
• فضای سبز : 800 مترمربع
• دیوار کشی : 570 مترطول
• درب ورودی : 1 عدد
• چراغ های محوطه : 29 عدد

✳️ ساختمان سازی مورد نیاز کارخانه تولید نمک تصفیه شده ید دار به قرار زیر می باشد :

• سالن تولید مسقف : 900 مترمربع
• انبارهای مسقف : 754 مترمربع
• آزمایشگاه : 45 مترمربع
• تاسیسات و تعمیرگاه : 118 مترمربع
• ساختمان های اداری : 95 مترمربع
• ساختمانهای رفاهی و سرایداری و... : 90 مترمربع
• انبارهای غیر مسقف : 292 مترمربع

✍️ جهت تهیه مطالعات بازار و طرح توجیهی کارخانه بسته بندی نمک خوراکی طعم دار و یددار ، با اطلاعات کاملا به روز با فرمت Word و PDF و با گزارش گیری نرم افزار کامفار ، جهت اخذ جواز تاسیس یا وام و تسهیلات بانکی ،با ما تماس بگیرید .

---

📚 دانلود فایل های طرح توجیهی تیپ تولید بسته بندی نمک خوراکی طعم دار و یددار

---

👈 توجه : کلیه ی طرح های تیپ یا آماده ، صرفا کاربرد مطالعاتی و تحقیقاتی داشته و جهت اخذ مجوز و یا تسهیلات و وام بانکی مناسب نمیباشند . جهت تهیه طرح توجیهی با کاربرد اجرایی و بانکی با ما تماس بگیرید.